4.2 Determinanten

persoonlijke determinant

Het gaat niet om het gedrag op zich, maar om datgene wat leidt tot dit gedrag. Dit zijn de zogeheten determinanten: factoren die samen een overzicht geven van alle mogelijke invloeden op (gezondheidsgerelateerd) gedrag. De verschillende determinanten kunnen elkaar versterken of ondermijnen. Voorbeelden van persoonlijke determinanten zijn:

• houding en eigen opvatting;
• sociale invloeden, sociale druk en ondersteuning;
• eigen effectiviteit en eigen verwachtingen.

Voorbeelden van omgevingsdeterminanten zijn alle factoren buiten de persoon die van invloed zijn op gedrag:

• sociaal, de status van bijvoorbeeld alcohol in de omgeving;
• de wijk of regio waar iemand woont, lage sociaal-economische status;
• overlast van buren, een groot gezin en weinig leefruimte;

proximale ­determinant

Voorbeelden van proximale determinanten zijn (microniveau):

• opvoeding en voorbeeldgedrag;
• groepsdruk;
• ingrijpende gebeurtenissen, zoals een scheiding of overlijden.

distale ­determinant

Voorbeelden van distale determinanten (macroniveau) zijn:

• beschikbaarheid van ongezonde voeding, alcohol, sigaretten en drugs;
• reclame in de breedste zin van het woord.