4.1 Motivatievoorkeuren
plezier
drang
vrijwillig
De bekendste motivatievoorkeuren zijn intrinsiek en extrinsiek. Maar er zijn er meer:
- intrinsiek: deze motivatievorm is het meest consistent. De werknemer haalt plezier uit de uitdaging.
- geïdentificeerde regulatie: de werknemer ervaart de gedragsverandering niet per se als genotvol of leuk. De motivatie is zinvolheid of belang.
- geïntrojecteerde regulatie: de werknemer voert het gedrag uit om schuldgevoelens, schaamte of angst te vermijden. Hij ervaart drang om de eigen zelfwaarde hoog te houden en zichzelf te bewijzen.
- internalisatie: de werknemer vertoont het juiste gedrag. Hij erkent dat het onderdeel is van gezondheid en vitaliteit, en weet dat het steeds minder moeite en energie zal kosten. Het bewustzijn is er, maar hij haalt er nog geen voldoening uit.
- gecontroleerd: de werknemer laat aangepast gedrag zien, omdat hij zowel intern als extern druk ervaart. Als de druk wegvalt, zal het gedrag ook afnemen.
- autonoom: de werknemer werkt vrijwillig aan een gedragsverandering en vindt dat leuk of waardevol.
- externe regulatie: de werknemer vermijdt straf of een sanctie, of mist een beloning.
- amotivatie: de werknemer toont geen intentie of activiteit.
Verschil tussen autonoom en intrinsiek
meerdere motieven
Autonoom en intrinsiek zijn twee motivatievormen die veel op elkaar lijken. Het verschil tussen de twee is dat bij intrinsiek de motieven niet alleen van binnenuit komen, maar dat er meerdere motieven meespelen. Denk aan sporten in wedstrijdverband. Winnen is minder van belang, want de werknemer plukt het voordeel van een gezellig team waarmee hij regelmatig op stap gaat. En daarnaast beweegt hij twee keer per week tijdens de training.
Gedrag
innerlijk gedrag
Het bestuderen van gedrag levert kennis op die u kunt gebruiken om het ontstaan ervan te begrijpen, te voorspellen en soms te beïnvloeden. Denk bij gedrag niet alleen aan waarneembaar gedrag. In de psychologie wordt ook innerlijk gedrag meegenomen: het denken, voelen en doen. Waarneming, leermechanismen, denkvermogen en geheugen zijn de motor achter gedrag en gevoelsleven. Dankzij de emotieregulatie en het communicatief vermogen herkent de mens het verschil in andere mensen en hun individuele kenmerken. De mens onderscheidt zich door de manier van communiceren, samenwerken en samenleven. Hoe meer inzicht u heeft in het gedrag van de werknemer en de determinanten, des te meer effectieve manieren u kunt vinden om te helpen bij een leefstijlverandering.