4.4 Gehoorschade
lawaai
vermoeidheid
Een andere vorm van fysieke belasting is blootstelling aan lawaai. Medewerkers lopen hierdoor een groot risico op gehoorschade. Lawaai kan daarnaast tot andere klachten leiden, omdat harde geluiden ook heel hinderlijk kunnen zijn. Dit kan onder meer stressklachten veroorzaken. Ook leidt werken in lawaai tot bovenmatige vermoeidheid. Daarnaast kampen medewerkers vaak met een verhoogde bloeddruk en hart- en vaatziekten.
Meldingen
muzieksector
Anders dan u waarschijnlijk zou verwachten komen er maar weinig meldingen van lawaaislechthorendheid uit de muzieksector. Gehoorschade komt vooral veel voor in uitvoerende beroepen. Het gaat hierbij om werknemers in de bouw, het transport, de industrie, de agrarische sector, de horeca, de kinderopvang en bij Defensie. Ook werknemers die in sporthallen en zwembaden werken staan bloot aan veel en harde geluiden.
4.4.1 Klachten
De belangrijkste symptomen van gehoorschade als gevolg van lawaai zijn oorsuizen en slechthorendheid. Lawaaischade ontstaat bij blootstelling aan een gemiddeld geluidsniveau van 80 decibel of hoger. Officieel is pas sprake van gehoorschade bij een gehoorverlies van meer dan 30 decibel bij de geluidsfrequenties 1.000, 2.000 of 4.000 hertz.
Geluid is de grootste risicofactor (87%) voor slechthorendheid. In de gemelde gevallen met een beroepsziekte was bij 70% sprake van lawaaislechthorendheid, bij 27% van oorsuizen/tinnitus en bij 2% ging het om andere vormen van gehoorverlies.
4.4.2 Oorzaken
oplosmiddelen
jongeren
oortjes
Naast de al genoemde langdurige blootstelling aan lawaai (boven de 80 decibel) kunnen werknemers ook gehoorschade oplopen door het onvoldoende dragen van oordoppen of andere beschermingsmiddelen. Ook het werken met bepaalde chemische stoffen, zoals sommige oplosmiddelen, kan gehoorschade veroorzaken, net zoals blootstelling aan muziek tijdens het werken, bijvoorbeeld via oortjes. Deze factoren kunnen gehoorschade ook verergeren. Houd er verder rekening mee dat gehoorschade een combinatie kan zijn van arbeids- en privéomstandigheden. Meer jongeren hebben last van gehoorschade door blootstelling aan harde muziek op bijvoorbeeld festivals en door het dragen van eerder genoemde oortjes.
Gehoorschade helaas onomkeerbaar
hoge tonen
oorsuizen
Gehoorschade veroorzaakt meestal geen verzuim (79%), maar kent genoeg andere nadelen. Het ontstaat sluipenderwijs: eerst hoort een werknemer vooral de hoge tonen minder goed. Vaak merkt hij daar maar weinig van, al zal hij wel wat meer moeite hebben om anderen te verstaan. Meestal ontdekken werknemers gehoorschade in het beginstadium, omdat ze last krijgen van oorsuizen. Dit wordt vaak als hinderlijker ervaren dan het gehoorverlies zelf. Gehoorschade is onomkeerbaar. Dat betekent dat het niet te genezen is. Eenmaal beschadigd, zal de werknemer moeten leven met gehoorverlies. De werkgever kan dan hulpmiddelen verstrekken en maatregelen nemen om de risico’s op de werkvloer te beperken, zoals:
- verstrekken van hoorapparaten als de verzekeraar die niet vergoedt;
- aanschaffen van aangepaste telefoon, ringleiding en soloapparatuur;
- aanpassen van vergadersystemen;
- installeren van visuele waarschuwingssystemen;
- verbeteren van de akoestiek.
4.4.3 Maatregelen
isolatie
oordoppen
Juist omdat de schade aan het gehoor niet kan genezen, is preventie zo belangrijk. De wet is daar ook heel duidelijk over. Als de werknemers in uw organisatie blootstaan aan te veel lawaai, is de werkgever wettelijk verplicht om beschermende maatregelen te nemen. Hierbij kunt u onder meer denken aan:
- zo veel mogelijk gebruikmaken van werkmethodes die zo weinig mogelijk lawaai veroorzaken;
- zorgen voor een zo veilig mogelijk geluidsniveau, bijvoorbeeld door geluidsarme machines aan te schaffen;
- zorgen voor een goede isolatie van geluidsbronnen;
- goed onderhoud van machines, apparaten en gereedschappen;
- persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) beschikbaar stellen, zoals oordoppen;
- voorlichting en instructie geven over gehoorschade en gehoorbescherming.
Om gehoorschade in een vroeg stadium op te sporen kunt u uw werkgever vragen om jaarlijks een preventieve gehoorscreening uit te voeren onder de medewerkers. Juist omdat gehoorschade sluimerend ontstaat, is het belangrijk om eventuele problemen voor te zijn.