7.4 Maatregelen

andere werkmethodes

Beginnen bij de bron is de beste maatregel om de blootstelling aan trillingen te reduceren. De stand van de techniek is bij de reductie van trillingen belangrijk. Het kiezen van andere werkmethodes kan voor het wegnemen of een belangrijk reductie van trillingen zorgen. Bijvoorbeeld het lijmen in plaats van klinken of nieten.

Het transport van goederen met heftrucks is niet meer nodig als een onbemand magazijn of lopende band voor het transport zorgt. Of bekijk of de werknemer met een afstandsbediening kan werken in plaats van op de machine of in contact met het gereedschap.

Gereedschap

arbeidsmiddel

Een andere effectieve maatregel is het inzetten van het meest geschikte arbeidsmiddel en het gebruiken van gereedschap alleen voor de werkzaamheden waarvoor ze daadwerkelijk gemaakt zijn. Een verkeerd gekozen arbeidsmiddel of gereedschap in slechte staat kan leiden tot een extra belasting bij het bedienen en een onnodig hoog trillingsniveau.

CE-markering

gebruiks­aanwijzing

Alle machines en gereedschappen die onder het Besluit machines van de Wet op de gevaarlijke werktuigen vallen, moeten zijn voorzien van een CE-markering. Dit betekent dat deze arbeidsmiddelen voorzien zijn van een gebruiksaanwijzing en technische documentatie waarin staat aan welke trillingsniveaus de gebruiker is blootgesteld, zowel voor hand-armtrillingen als voor lichaamstrillingen. Als de werkgever een nieuwe heftruck koopt, is de fabrikant verplicht om in de technische informatie op te nemen aan welke niveaus de werknemer is blootgesteld aan lichaamstrillingen tijdens het gebruik van de heftruck.

Lichaamstrillingen

egaliseren wegdek

begrenzen voertuig

defecten aan stoel snel verhelpen

banden­spanning

De volgende maatregelen verminderen de blootstelling aan lichaamstrillingen:

• Het egaliseren van het wegdek. Kuilen, putten en vooral (verkeers)drempels in het wegdek zijn niet comfortabel en leveren een hoge mate van belasting op als gevolg van schokken. Dit is verreweg de meest effectieve maatregel in de reductie van lichaamstrillingen en -schokken.
• Een lage snelheid veroorzaakt over het algemeen minder trillingen. Het begrenzen van een voertuig is een effectieve maatregel om te hard rijden te voorkomen.
• Een goede werkhouding door het juist instellen van de stoel. De meeste stoelen in cabines van voertuigen zijn op allerlei manieren in te stellen. In de praktijk blijkt dat werknemers niet altijd de moeite nemen om dat te doen of ze missen de kennis hierover. Ook is het noodzakelijk om defecten aan de stoel (zoals een defecte gasvering of kapotte zitting) snel te verhelpen. Deze kunnen een negatieve invloed hebben op de werkhouding en bijdragen aan het ontwikkelen van gezondheidsklachten. Stoelen mogen in het belang van de schokabsorptie nooit speling op de vering vertonen en de bewegende delen moeten altijd voldoende gesmeerd zijn voor een minimale wrijving.
• Banden hebben ook invloed op trillingen. Er is een verschil tussen massieve banden en luchtbanden. Het rijden met massieve banden op ongelijke ondergronden levert een hoge mate van trillingen op en deze zijn hier minder voor geschikt. Luchtbanden leveren pas een optimaal resultaat als de bandenspanning, de temperatuur, de kwaliteit van het rubber en de uitvoering van het wiel in orde zijn. Versleten banden en banden die kapot zijn gereden, kunnen beter snel vervangen worden.
• De invloed van gedrag blijkt voor de uiteindelijke mate van belasting een vrij grote rol te spelen. Hard rijden, snel optrekken en opeens stoppen leidt meestal tot een hogere mate van belasting bij trillingen.

Hand-armtrillingen

isolerend

ontspannen werkhouding

handschoenen dragen

Maatregelen om hand-armtrillingen te verminderen:

• Handvatten aan gereedschappen kunnen het verschil maken in het overbrengen van trillingen op handen en armen. Daarnaast werken handvatten op een andere manier isolerend als de omgeving koud is. Handvatten worden steeds vaker ontworpen met een ‘verwarming’ of inrichting waarin de vingers en de hand warm blijven.
• Een goede werkhouding en in het bijzonder de stand van de hand ten opzichte van de arm kan van invloed zijn op het ontwikkelen van gezondheidsklachten. Zeker bij extreme buigingen van de pols. Een ontspannen werkhouding is nodig, want als hard geknepen wordt in het gereedschap, dan is de trillingsoverdracht op handen en armen groter.
• Warm aankleden en handschoenen dragen in een koude en vochtige omgeving helpt om de kans op witte vingers te verkleinen. Warmte helpt de bloedtoevoer naar vingers en voorkomt klachten.

Tot slot: let goed op onderhoud van het gereedschap en machines. Het scherp houden van beitels van snij-, hak- of bikgereedschap en het goed uitbalanceren en smeren van roterende delen zorgen voor minder mechanische trillingen.