7.2 Gezondheidsklachten
negatief effect
Trillingen en schokken blijken in veel werksituaties een negatief effect te hebben op het comfort. Is de blootstelling lang genoeg of erg intens, dan volgen (vaak blijvende) gevolgen voor de gezondheid. Zo kan blootstelling langer dan één uur per dag de gezondheid schaden.
Met name schokken blijken ernstige schade te kunnen aanrichten. Denk aan een botsing of val, waarbij een hersenschudding of botbreuk kan ontstaan. Ook inwendige bloedingen kunnen bij schokken en bij trillingen optreden, doordat weefsel met bloedvaten scheurt.
Vermoeidheid
prikkelbaarheid en slaapstoornis
gevoeligheid
Blootstelling aan trillingen kunnen vermoeidheid veroorzaken, die het rendement en de nauwkeurigheid van een werknemer vermindert, maar ook prikkelbaarheid en slaapstoornissen veroorzaakt. Daarnaast verhogen lichaamstrillingen en -schokken de kans op aspecifieke (lage) rugklachten. Ook zijn er aanwijzingen dat ze hernia’s en vervroegde veroudering van de wervelkolom veroorzaken. Lichaamstrillingen en -schokken worden zelfs in verband gebracht met maag- en darmklachten en zwangerschapsproblemen, hoewel de bewijzen hiervoor niet hard zijn. De gevoeligheid van het menselijk lichaam is afhankelijk van de frequentie van de trillingen.
Voor lichaamstrillingen in de verticale richting is bijvoorbeeld de gevoeligheid het grootst bij frequenties tussen 4 en 8 Hz.
Bloedsomloop
onherstelbare schade
Hand-armtrillingen kunnen de bloedsomloop in de vingers verstoren of de zenuwen beschadigen. Daardoor kunnen werknemers al na enkele uren blootstelling last krijgen van tintelende, stekende of juist ‘dove’ vingers en een verminderd tastgevoel. Op den duur kan dit leiden tot onherstelbare schade, bijvoorbeeld aan botten, gewrichten, bloedvaten en zenuwen, en tot vervroegde artrose in de vingers. Een bekende aandoening veroorzaakt door blootstelling aan trillingen is het wittevingerssyndroom (ziekte van Raynaud).
Voertuigen
verkeerde zithouding
Blootstelling aan lichaamstrillingen en schokken vindt vooral plaats op voertuigen. De kans op klachten wordt vergroot door:
- te snel rijden over een slechte ondergrond;
- een bestuurdersstoel in slechte staat of verkeerd ingesteld;
- een verkeerde zithouding tijdens het rijden;
- slecht zicht, waardoor de bestuurder moet draaien en strekken;
- andere rugbelastende activiteiten, zoals het tillen of dragen van zware lasten;
- een slechte lichamelijke conditie.
Handgereedschap
lange werktijden
Hand-armtrillingen ontstaan bij het bedienen van handgereedschap. De kans op klachten wordt vergroot door:
- hoge trillingsniveaus van het gereedschap;
- lange werktijden;
- een koude en vochtige omgeving;
- hard moeten knijpen in trillend handgereedschap;
- roken.