2.2 Maak gebruik van jaarstukken

cijfers

Wil uw OR precies weten hoe uw organisatie ervoor staat, dan kunt u gebruikmaken van de jaarstukken over het vorige jaar en de tussentijdse cijfers van het lopende jaar. Maar ook de begroting is natuurlijk een belangrijk document. Maak voldoende tijd vrij om deze stukken te bekijken, want ze zijn niet altijd even gemakkelijk te interpreteren.

2.2.1 Jaarrekening

De jaarrekening bestaat uit een balans en een winst-en-verliesrekening, ook wel resultatenrekening genoemd. De balans geeft een momentopname weer van de activa (bezittingen) en passiva (schulden) van de organisatie. De winst-en-verliesrekening geeft de resultaten weer van de opbrengsten en de kosten met als uitkomst winst of verlies.

Vergelijken

winst

De jaarrekening over het vorige jaar bevat veel informatie over het financiële reilen en zeilen van een onderneming. Uw ondernemingsraad kan hieruit opmaken of de organisatie winst maakt of verlies lijdt. En door gebruik te maken van kengetallen zijn de geleverde prestaties te vergelijken met die van andere ondernemingen in dezelfde branche.

2.2.2 Jaarcijfers zeggen niet alles

crisis

De jaarrekening zit boordevol informatie, maar toch is het goed mogelijk dat een organisatie zich op dit moment in een heel andere situatie bevindt. Want de jaarcijfers zeggen iets over het vorige jaar, terwijl de crisis nú om zich heen grijpt.

Moeilijkheden

actueel

Organisaties die vorig jaar weinig tot niets te klagen hadden, verkeren nu soms in grote moeilijkheden. En ondernemingen die in de laatste maanden van het vorige jaar door de recessie wat minder omzet draaiden, konden dit vaak nog grotendeels compenseren met de positieve resultaten van de eerste negen maanden van dat jaar. Om een actueel overzicht te krijgen van de financiële positie van de organisatie, vergelijkt u de jaarrekening met de tussentijdse cijfers.

2.2.3 Begroting

aandacht

De begroting van zowel het afgelopen, het huidige als het komende jaar verdienen de aandacht van uw OR. De begroting is de financiële vertaling van het ondernemingsbeleid zoals dat vooraf wordt uitgestippeld. Door de werkelijke resultaten achteraf te vergelijken met de begroting, kan de OR vaststellen in hoeverre de werkelijke resultaten achterblijven bij de verwachtingen. Heeft de organisatie een meerjarenplan, bijvoorbeeld de organisatiedoelen over een periode van vier jaar, dan doet u er goed aan om ook dit document goed te bestuderen.

Verwachtingen komend jaar

toekomst

beleid

De begroting voor het komende jaar kan veel informatie opleveren over de situatie waarin de onderneming zich bevindt, aangezien hieruit is op te maken welke verwachtingen de directie heeft met betrekking tot de toekomst. Denkt u hierbij aan de volgende aandachtspunten:

• Zijn de cijfers in overeenstemming met het beleid dat is vastgelegd in het meerjarenplan of jaarplan? Hoe verhouden de cijfers in de begroting zich tot die van andere jaren? Grote verschillen kunnen duiden op een gewijzigd beleid van uw organisatie. Daarover moet de bestuurder uw OR informeren.
• Hoe zijn begrote bedragen opgebouwd? Het is raadzaam om de bestuurder te vragen naar de onderliggende stukken of de redenering.
• Het is belangrijk om met de bestuurder af te spreken dat hij de OR op de hoogte houdt van eventuele bijstellingen van de begroting. Dit is namelijk vrijwel altijd het gevolg van belangrijke ontwikkelingen of besluiten.