3.3 Persoonlijke factoren
karakter
chaos
Persoonsgebonden factoren kunt u veel moeilijker beïnvloeden dan oorzaken op organisatie- of werkvlak. U kunt tenslotte weinig veranderen aan het karakter van een werknemer of zijn thuissituatie. Wat u wel kunt doen, is bijvoorbeeld de werknemer adviseren om erover te praten met zijn leidinggevende of de vertrouwenspersoon (zie ook paragraaf 6.4). Om werkstressproblemen beter te begrijpen of te zien aankomen, is het nuttig om te weten welke persoonlijke factoren daarbij een rol kunnen spelen.
3.3.1 Energie
Deadlines, chaos en werken in hoog tempo: het zijn allemaal energievreters. Die verbruikte energie kan een werknemer bijvoorbeeld weer even aanvullen tijdens de lunch- en koffiepauzes. Ook ’s avonds thuis kan hij vaak weer even bijtanken.
Herstelvermogen
duur en ernst
Maar hoe snel iemand na een drukke werkdag of -week weer vol energie aan de slag kan gaan, hangt af van zijn herstelvermogen. Jonge, fitte werknemers herstellen soms sneller dan ouderen of mensen met gezondheidsproblemen.
Ook de duur en ernst van de belasting spelen mee: van één drukke dag is een werknemer na een avondje rust waarschijnlijk wel bijgekomen, maar na een paar drukke maanden is het misschien tijd om wat vrije dagen op te nemen.
3.3.2 Karakter
verantwoordelijkheidsgevoel
De ene werknemer is gevoeliger voor stress dan de andere. Werknemers die sneller last van stress krijgen, zijn vaak te herkennen aan bepaalde karaktereigenschappen. Voor hen geldt vaak dat ze bijvoorbeeld perfectionistisch zijn, moeilijk ‘nee’ kunnen zeggen en een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben.
3.3.3 Privéomstandigheden
scheiding
In hoofdstuk 2 kon u al lezen over het belang van een goede balans tussen werk en privé. Heeft een werknemer te maken met privéproblemen, dan kan die balans nog weleens doorslaan naar de privékant. Iemand die in scheiding ligt of een ernstig ziek familielid heeft, neemt zijn zorgen daarover logischerwijs ook mee naar het werk.
3.3.4 Opleiding en ervaring
werk boven niveau
Ook opleiding en werkervaring zijn een belangrijke factor bij werkstress. Iemand die werk verricht boven zijn niveau kan daardoor een torenhoge werkdruk ervaren. Ervaring speelt eveneens een rol: iemand die direct na zijn afstuderen bij uw organisatie komt werken, kan door gebrek aan werkervaring extra onzeker zijn over deadlines, de kwaliteit van zijn werk of onverwachte situaties.