6.4 Koppen
Een goede titel of kop vervult twee functies:
- het centrale thema duiden;
- de aandacht van de lezer trekken.
Een goede kop heeft een verhelderende functie: hij geeft het onderwerp van een tekst weer.
Een kop die de lading goed dekt, verzint u het beste als de tekst helemaal af is. Pas dan weet u wat precies de inhoud is en hoe de verschillende tekstgedeelten zich tot elkaar verhouden.
Een kop moet de aandacht van de lezer trekken en stimuleren tot verder lezen. Hierbij komt creativiteit kijken, bijvoorbeeld door de woorden te laten allitereren: ‘Groen moet je doen’. Dubbelzinnigheid doet het ook altijd goed: ‘Bomen over het regenwoud’.
Subkoppen
Soms lijkt het alsof een kop die het thema goed duidt in tegenspraak is met een creatieve kop. Dat hoeft niet zo te zijn, maar het is wel lastig een kop te verzinnen die zowel creatief is als de inhoud aanduidt. Een handige oplossing hiervoor is om een subkop (een onder- of bovenkop) aan de kop toe te voegen. De kop is dan creatief, terwijl de subkop het onderwerp weergeeft.
Bijvoorbeeld: ‘Onbekend maakt onbemind’ (kop) ‘Elektrisch rijden nog niet massaal omarmd’ (subkop). De kop heeft dan vooral de functie om de lezer nieuwsgierig te maken, de subkop biedt duiding. Een citaat werkt ook goed in een kop, maar ook in dat geval is het belangrijk dat u duiding geeft in de subkop.
Tussenkoppen
Teksten die langer zijn dan enkele alinea’s, zijn bijna altijd gebaat bij tussenkoppen. Deze dienen om de structuur te ondersteunen en verduidelijken. Ook de tussenkoppen volgen het bouwplan van uw tekst. U kunt bijvoorbeeld boven iedere subvraag die u behandelt een tussenkop plaatsen. Meestal staan onder een tussenkop enkele alinea’s bij elkaar. U kunt er ook voor kiezen om bij kortere teksten iedere alinea een eigen tussenkop te geven. Dit gebeurt vaker bij webteksten. Ook tussenkoppen hebben een motiverende functie. Alleen zijn de mogelijkheden voor creativiteit wat beperkter, omdat tussenkopjes slechts uit een paar woorden bestaan.
Zorg in ieder geval voor consistentie in tussenkoppen. Dit doet u door alle tussenkopjes bijvoorbeeld uit twee of drie woorden te laten bestaan en niet de ene tussenkop uit één woord en de andere uit vijf woorden. Dit vergroot de leesbaarheid van uw tekst.
Streamers
Wilt u binnen uw tekst nog extra benadrukken wat u belangrijk vindt en daarbij de lezer stimuleren tot verder lezen? Gebruik dan streamers. Streamers zijn zinsneden die u tussen de alinea’s door in de tekst zet en die in de opmaak afwijken. In een interview is een streamer meestal een citaat, in andere tekstsoorten kan dit ook een opvallende zin zijn. Ook streamers dragen bij aan het prikkelen van de lezer: bij het scannen van de tekst zullen streamers hem meteen opvallen.