6.2 Analyse op niveau
rondgang
Een risicoanalyse is meer dan een lijstje maken met mogelijke risico’s na een rondgang door uw afdeling. Wilt u zeker weten dat u niets heeft gemist, dan is het van belang dat u de juiste risicoanalyse(s) uitvoert. Er zijn drie niveaus waarop u dit kunt doen:
- strategisch niveau;
- tactisch niveau;
- operationeel niveau.
Wilt u uw afdeling helemaal doorlichten, dan kunt u een analyse uitvoeren op ieder niveau. Welke analyses strikt noodzakelijk zijn, hangt af van de werkzaamheden en werkomstandigheden.
6.2.1 Strategisch
bekend
Met een risicoanalyse op strategisch niveau wordt het bedrijfsniveau bedoeld. Bij deze analyse moet dus de gehele organisatie meegenomen worden. Dit is beter bekend als de verplichte RI&E. Meestal zal de arbomedewerker of preventiemedewerker deze analyse uitvoeren. Deze zal uw hulp inroepen voor de specifieke risico’s van uw afdeling of project.
Een goede RI&E voorkomt ongevallen
inspecteur
aanpak
actie
Een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) is verplicht. Komt de Inspectie SZW bij u op bezoek? Dan zal deze in ieder geval controleren of u over een RI&E beschikt die nog up-to-date is. Ook zal de inspecteur onderzoeken of u uw RI&E naleeft. De volgende onderdelen van de RI&E zijn wettelijk verplicht:
- inventarisatie van risico’s, zowel de harde (bijvoorbeeld fysieke) als de zachte (bijvoorbeeld communicatie); hoe groter het risico, hoe gedetailleerder de beschrijving moet zijn;
- evaluatie van risico’s waarbij deze risico’s worden vergeleken met een norm; denk hierbij aan richtlijnen of wettelijke normen;
- plan van aanpak; dit plan geeft aan welke risico’s u gaat aanpakken en welke maatregelen u hiervoor gebruikt;
- toetsing door een gecertificeerde arbodeskundige of arbodienst.
Aanvullend
Als in uw organisatie grotere risico’s aanwezig zijn, moet de werkgever mogelijk ook nog een aanvullende risico-inventarisatie en -evaluatie (ARIE) opstellen. In deze ARIE moeten de risico’s van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen worden opgenomen.
6.2.2 Tactisch
werkplek
NEN-norm
Een risicoanalyse op tactisch niveau is gericht op de projecten, werkzaamheden en concrete taken die uw medewerkers uitvoeren, en op hun werkplekken. Dit is dus bij uitstek een analyse die u zelf kunt doen. Hiervoor kunt u diverse instrumenten of methoden van analyse toepassen. U kunt bijvoorbeeld een risicoanalyse van arbeidsmiddelen (ARA) uitvoeren. Richtlijnen hiervoor vindt u in de NEN-norm ‘NEN-ISO 14121-1:2007 Veiligheid van machines - Risicobeoordeling’. Hiermee beoordeelt u risico’s voor het werken met machines en andere arbeidsmiddelen.
Taak
verdiepend
De meest praktische analyse voor veel organisaties is echter de taakrisicoanalyse (TRA). De TRA is een verdiepende risicoanalyse van risicovolle taken. U beoordeelt werkzaamheden van medewerkers op mogelijke risico’s en neemt maatregelen om de risico’s weg te nemen of te verminderen, zodat er geen ongevallen plaatsvinden.
6.2.3 Operationeel
zelf
Ten slotte kunt u nog een risicoanalyse uitvoeren op operationeel niveau. Dit is het niveau van de medewerker die op de werkvloer een bepaalde taak uitvoert. Op dit niveau kunt u de zogenoemde persoonlijke risicoanalyse (PRA) uitvoeren. Eigenlijk voert u deze analyse niet zelf uit, maar laat u het de medewerkers zelf doen. Met behulp van een PRA controleert de medewerker zelf direct vóór de uitvoering van een klus of hij de beschermende maatregelen kent en veilig kan werken. Of hij beoordeelt bijvoorbeeld of de machine waarmee hij moet werken in orde is en alle beschermingssystemen werken.
U kunt een checklist maken aan de hand waarvan uw medewerkers de risico’s kunnen checken voor ze met een klus beginnen. Op deze manier voorkomt u onvoorziene risico’s en ongevallen.
Hele cyclus
niveau
prioriteiten
Ongeacht welke risicobeoordeling u gebruikt en op welk niveau u de gevaren inventariseert, u moet altijd de gehele cyclus van de risicobeoordeling doorlopen. Het heeft geen nut om alleen de risico’s te inventariseren, u moet ze ook evalueren en de benodigde maatregelen vaststellen. Als u de risico’s niet verdeelt in klassen zoals hoog, middel en laag, kunt u ook moeilijk prioriteiten stellen in uw plan van aanpak.