2.3 Categorieën

onjuist

stress

onderschatten

Hoewel er eindeloos veel oorzaken voor arbeidsongevallen mogelijk zijn, kunt u deze opdelen in drie categorieën:

• technische factoren, bijvoorbeeld door het werken met onjuiste apparatuur en gereedschappen of het volgen van verkeerde werkmethoden;
• organisatorische factoren, bijvoorbeeld door gebrek aan kennis en ervaring of stress en vermoeidheid;
• gedragsfactoren, bijvoorbeeld onvoldoende motivatie om beveiliging te gebruiken of onderschatten van de risico’s.

2.3.1 Technisch

opeens

Technische problemen of gebreken kunnen opeens tot een gevaarlijke situatie leiden of gezondheidsschade opleveren. Denk maar aan kortsluiting die brand veroorzaakt, de noodstop op een gevaarlijk machine die niet werkt, een kapotte of ontbrekende veiligheidskap of een afzuiging voor gevaarlijke stoffen die hapert.

Controle

controleren

Deze oorzaken zijn te voorkomen door technische hulpmiddelen en arbeidsmiddelen periodiek uitgebreid te controleren. Goede checklists zijn hiervoor een nuttig hulpmiddel. Ook moet duidelijk zijn wie verantwoordelijk is voor het onderhoud en de controle van de arbeidsmiddelen, zodat dat niet versloft of vergeten wordt.

2.3.2 Organisatorisch

concentratie

Medewerkers denken zelf vaak minder snel aan organisatorische factoren, maar ook die spelen een grote rol bij ongevallen. Medewerkers die te lang doorwerken en daardoor hun concentratie verliezen, lopen extra risico op een arbeidsongeval. Ook onvoldoende organisatie van structureel onderhoud aan machines en persoonlijke beschermingsmiddelen kan een rol spelen.

2.3.3 Gedragsmatig

instructies

Ten slotte zijn er gedragsfactoren. Veilig gedrag is cruciaal bij het voorkomen van arbeidsongevallen. Medewerkers moeten hun ogen en oren goed open houden en veiligheidsinstructies opvolgen. Doen ze dat niet, bijvoorbeeld omdat het werk sneller gaat zónder die veiligheidskap of dat tilhulpmiddel, dan is de kans groot dat het een keer misgaat. Bij deze factoren speelt u een belangrijke rol. In hoofdstuk 8 leest u meer over veilig gedrag en hoe u dat bij uw medewerkers kunt stimuleren.

Vertroebeld

samenspel

Toch moet u gedragsfactoren nooit loskoppelen van het technisch en organisatorisch falen. Dat vertroebelt name-lijk het zicht op het samenspel van oorzaken.