8.2 Uitzonderingen op de deponeringsplicht
In een drietal situaties is er een uitzondering op de verplichte deponering van de jaarrekening. Het gaat hierbij om dochtermaatschappijen en om pensioen- en stamrecht-bv’s.
8.2.1 Dochtermaatschappijen
concernstructuur
aansprakelijk
instemmingsverklaring
Vaak kiezen organisaties voor een concernstructuur, waarbij de activiteiten zijn verdeeld over verschillende werkmaatschappijen. Kenmerkend is dat de ‘dochter’ geheel of gedeeltelijk eigendom is van de moedermaatschappij. Om de administratieve lasten rondom de verslaglegging overzichtelijk te houden, hoeft een dochtermaatschappij onder de volgende voorwaarden geen eigen jaarrekening te deponeren:
- De moedermaatschappij stelt zich aansprakelijk voor schulden van de dochter met een aansprakelijkheidsverklaring, een zogenoemde 403-verklaring. Deze verklaring is gedeponeerd bij de KvK.
- De leden of aandeelhouders hebben na de aanvang van het boekjaar en voor de vaststelling van de jaarrekening schriftelijk verklaard in te stemmen met afwijking van de voorschriften. Deze instemmingsverklaring moet elk jaar opnieuw gedeponeerd worden bij de KvK.
- De moedermaatschappij deponeert een groepsjaarrekening (geconsolideerde jaarrekening) waarin de cijfers van het dochterbedrijf zijn opgenomen.
Artikel 2:403 BW
vrijstelling
De ‘403- verklaring’ verwijst naar artikel 2:403 BW, op grond waarvan de dochtermaatschappij is vrijgesteld om een eigen jaarrekening te deponeren. Omdat de financiële cijfers van de dochtervennootschappen zijn geïntegreerd in de jaarrekening van de moedermaatschappij, is het voor schuldeisers en andere partijen niet mogelijk om te achterhalen hoe de dochter bedrijfseconomisch presteert. Dit wordt opgelost doordat de moeder ook aansprakelijk is voor de schulden van een dochtermaatschappij. Daarvoor is een ‘403-verklaring’ ingeschreven. Een crediteur kan dus niet alleen verhaal bij de dochter halen, maar ook bij de moeder.
8.2.2 Pensioen-bv's en stamrecht-bv's
pensioen in eigen beheer
Ruim de helft van de directeur-grootaandeelhouders (dga’s) bouwt pensioen in eigen beheer op. Tot 1 januari 2015 was het mogelijk om de belasting die iemand betaalt over een ontslagvergoeding uit te stellen via een zogenoemd stamrecht, ondergebracht in een eigen bv. Voor deze pensioen- of stamrecht-bv’s hoeft geen jaarrekening te worden gedeponeerd. Dit geldt echter alleen als ze in de bedrijfsklasse ‘klein bedrijf’ vallen en geen winstdoelstelling hebben. U hoeft in dat geval alleen een accountantsverklaring te deponeren. U moet wel direct de balans met toelichting beschikbaar stellen als schuldeisers, aandeelhouders of certificaathouders daar om vragen.
In de accountantsverklaring moet staan dat de pensioen- of stamrecht-bv in het betreffende boekjaar geen werkzaamheden heeft verricht buiten de statutaire doelomschrijving, en dat artikel 396 lid 9 van het Burgerlijk Wetboek van toepassing is.
8.2.3 Brand of diefstal
Kan uw organisatie door brand of diefstal van uw administratie geen jaarrekening opstellen, dan kunt u in sommige gevallen vrijstelling van uw deponeringsplicht krijgen. Deze vrijstelling moet u aanvragen bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). Vervolgens deponeert u de verklaring van RVO.nl bij de KvK.