4.2 Minimale pauzetijden
tijdens dienst
Naast regels over het maximumaantal uren dat uw organisatie de werknemers mag laten werken, kent de wet ook regels over hoeveel pauze een werknemer tijdens een dienst minimaal moet krijgen. Elke werknemer heeft wettelijk recht op een pauze, oftewel een onderbreking tijdens een dienst.
4.2.1 Minimum
halve dag
De werknemer heeft op grond van de Arbeidstijdenwet pas recht op pauze als hij per dienst meer dan vijf en een half uur moet werken. Dit wettelijke recht op pauze geldt bijvoorbeeld niet als een werknemer slechts een halve dag werkt.
Minimaal 15 minuten pauze
blokken
Tijdens een dienst die langer duurt dan vijf en een half uur moet de werknemer minimaal 30 minuten pauze, aaneengesloten of in twee blokken van één kwartier, krijgen. Een pauze moet minimaal 15 aaneengesloten minuten duren. Drie blokken van tien minuten zijn niet toegestaan.
Loondoorbetaling
Omdat kortere werkonderbrekingen niet als ‘pauze’ zijn aan te merken, worden ze per definitie doorbetaald. Dat geldt niet voor langere pauzes, zoals een lunchpauze. In de Arbeidstijdenwet staat niets over doorbetaling tijdens pauzes. Tijdens pauzes werken werknemers niet en hebben ze dus geen recht op loon. U bent niet verplicht om de werknemers tijdens de pauzetijd loon door te betalen. Het is wel mogelijk om een werknemer die acht uur per dag op het werk is maar zeven en een half uur uit te betalen. Een werknemer die acht uur uitbetaald wil krijgen, blijft dan langer op het werk. Let wel, in de arbeidsovereenkomst of in de cao die voor uw organisatie geldt kunnen wel afspraken staan over doorbetaling van loon tijdens de pauze.
Afwijkende regels voor zwangere werkneemster
Voor de zwangere werkneemster gelden afzonderlijke regels als het gaat om pauzetijden. Zij heeft recht op extra pauzes, die in totaal maximaal één achtste deel bedragen van de geldende arbeidstijd per dienst. Deze pauzetijd komt boven op het normale recht op pauze.
Voorbeeld
extra recht op pauze
Als een zwangere werkneemster acht uur per dag werkt, heeft zij vanwege haar zwangerschap recht op een extra pauze van één achtste deel van de normale werktijd; dit is één uur. Boven op het wettelijke pauzerecht van een half uur per dienst heeft deze werkneemster in totaal recht op anderhalf uur pauze per dienst.
Ook heeft de werkneemster na haar terugkeer op de werkplek tot negen maanden na de bevalling recht op ‘pauze’ om haar kind te voeden of te kolven. Hiervoor mag zij maximaal een kwart van de werktijd gebruiken.
4.2.2 Bijkomende pauze
bijkomende pauze
verdelen
Bij een dienst van maximaal 12 uur is de pauze van 30 minuten wel erg schamel. Daarom heeft een werknemer die langer dan tien uur werkt recht op een bijkomende pauze van één kwartier. In totaal heeft deze werknemer per dienst dus recht op minimaal 45 minuten pauze. Uw organisatie mag de totale pauzetijd wel verdelen in bijvoorbeeld één keer een halfuur en één keer een kwartier. Ook hier geldt dat een pauze nooit korter mag zijn dan 15 minuten!
4.2.3 Afwijkingen in cao
minimaal een kwartier
In de cao die voor uw organisatie geldt, mogen afwijkende pauzeafspraken zijn opgenomen. Uw organisatie moet zich in dit geval ook echt aan die afspraken over de pauzetijd houden. Als in de cao afspraken zijn vastgelegd die de wettelijke pauzetijd verder inperken, mag u de cao alleen toepassen als er minimaal een pauze van een kwartier overblijft voor iedereen die langer werkt dan vijf en een half uur per dienst.
Door het verder beperken van het pauzerecht worden de werknemers steeds minder productief en neemt de kans op ongevallen toe. Om die reden is het schrappen in het pauzerecht niet toegestaan, hoe hoog de werkdruk ook is.