2.3 Woonplaatsbeginsel en partnerbegrip

overlijden

Wanneer is er nu erfbelasting verschuldigd? Belangrijk in dit verband is het woonplaatsbeginsel. Voor de heffing van erfbelasting kijkt de fiscus nog altijd waar de erflater woonde op het moment van het overlijden: het woonplaatsbeginsel. De fiscus kan namelijk pas overgaan tot belastingheffing als u in Nederland woonde of geacht werd er te wonen. Ook het partnerbegrip speelt bij vererving vaak een grote rol.

2.3.1 Woonplaatsbeginsel

Het is meestal eenvoudig te bepalen of iemand zijn woonplaats in Nederland heeft. Maar soms ligt dit complexer. Denk maar aan de ondernemer die een deel van het jaar in Nederland verblijft, maar de resterende tijd in zijn tweede huis in bijvoorbeeld Frankrijk doorbrengt. Waar bevindt zich dan het middelpunt van zijn leven?

Woonplaats bepalen

gezin

Uiteindelijk moet de woonplaats naar de omstandigheden worden beoordeeld. Factoren die een rol spelen bij het bepalen van de woonplaats zijn: de plaats waar de hoofdverdiener werkzaam is, de plaats waar het gezin verblijft en de plaats waar u na terugkeer van een vakantie verblijft.

nationaliteit

vertrek

Ook de volgende personen worden voor de erfbelasting geacht in Nederland te wonen:

• iemand met de Nederlandse nationaliteit die buiten Nederland in dienst is van de Nederlandse staat, alsook zijn partner en door hem in belangrijke mate onderhouden kinderen jonger dan 27 jaar;
• iemand met de Nederlandse nationaliteit die in Nederland heeft gewoond en binnen tien jaar na zijn vertrek is overleden (woonplaatsfictie).

2.3.2 Partnerbegrip

echtgenoot

ongehuwd

adres

Het begrip partner is gedefinieerd in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR). Diverse wetten kunnen het begrip partner aanvullen of beperken. In de AWR wordt als partner aangemerkt:

• de echtgenoot, tenzij een verzoek tot echtscheiding of scheiding van tafel en bed is ingediend én de echtgenoten niet meer op hetzelfde adres zijn ingeschreven;
• een ongehuwde meerderjarige persoon, met wie u een notarieel samenlevingscontract bent aangegaan; én
• die op hetzelfde adres is ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP) of een daarmee naar aard en strekking overeenkomende registratie buiten Nederland.

Deel van het kalenderjaar

periode

Degene die een deel van het kalenderjaar uw partner is, wordt ook voor de rest van het jaar als uw partner aangemerkt, als diegene in die andere periode op hetzelfde adres is ingeschreven in de BRP of een daarmee naar aard en strekking overeenkomende registratie buiten Nederland.

Erf- en schenkbelasting

zorgplicht

Voor de erfbelasting zijn de volgende personen als partner aan te merken:

• gehuwden en geregistreerde partners;
• ongehuwden, op voorwaarde dat:
  • beiden meerderjarig zijn;
  • zij op hetzelfde woonadres staan ingeschreven in de Basisregistratie Personen of een daarmee naar aard en strekking overeenkomende registratie buiten Nederland;
  • zij geen bloedverwanten in de rechte lijn zijn;
  • zij een wederzijdse zorgverplichting hebben, die is vastgelegd in een notariële akte. Aan deze voorwaarde hoeft niet te zijn voldaan als u vijf jaar samenwoont;
  • geen sprake is van een meerrelatie.