6.1 Winst
onderneming
winst
In de wet is opgenomen dat uw stichting of vereniging pas belastingplichtig is als zij een onderneming drijft. Er is sprake van een onderneming bij ‘een duurzame organisatie van kapitaal en arbeid, die gericht is op deelname aan het economisch verkeer, met het oogmerk om winst te behalen’. De wetgever heeft deze definitie nader ingevuld. Onder het drijven van een onderneming valt namelijk ook als u een activiteit ontplooit waarmee u concurreert met ondernemers en er geen vrijstelling van toepassing is. De criteria voor de belastingplicht zijn nader uitgewerkt in de rechtspraak.
Overschot op de balans gelijk aan winststreven?
overschot op de balans
Als uw organisatie regelmatig zwarte cijfers schrijft, ofwel een overschot op de balans heeft, kan dit een aanwijzing zijn dat er een winststreven is. Voor een verantwoorde bedrijfsvoering kunnen overschotten echter zelfs noodzakelijk zijn.
subsidie
Ook kan het overschot te maken hebben met een subsidie. Daarom hoeven overschotten niet automatisch te leiden tot belastingplicht. Ook als uw organisatie eventuele overschotten moet terugbetalen aan de subsidieverstrekker, is er geen belastingplicht. Krijgt u echter subsidie voor uw ondernemingsactiviteiten (zie hierna), dan behoort deze subsidie tot de winst.
6.1.1 Organisatie van kapitaal en arbeid
duurzaam
Vrijwel alle stichtingen en verenigingen voldoen aan de eis dat er sprake moet zijn van een duurzame organisatie van kapitaal en arbeid. Het begrip duurzaam wil zeggen dat er geen sprake is van een kortstondig karakter. Dat is in principe altijd het geval. Hetzelfde geldt voor de andere twee vereisten. Het aanwezige bestuur is verantwoordelijk voor de arbeid en normaal gesproken zijn er ook inkomsten. Bijvoorbeeld in de vorm van contributie, subsidies, schenkingen of andere bijdragen.
Economisch verkeer
deelname economisch verkeer
statuten
belaste activiteit
De voorwaarde van ‘deelname aan het economisch verkeer’ moet u ruim opvatten. Het ontvangen van gelden en het doen van betalingen is daarvoor al voldoende. Blijft over: het oogmerk om winst te behalen. Hiervan is sprake als u beoogt om voordeel te behalen én dit voordeel redelijkerwijs te verwachten is. Dit vereiste werkt twee kanten op:
- Vaak heeft u in uw statuten de doelstelling opgenomen dat u geen winst beoogt. Deze bepaling sluit de belastingplicht nog niet uit. De Belastingdienst baseert zich op de feiten. Hieruit zal moeten blijken dat er inderdaad geen winstoogmerk is.
- Blijkt uit de doelstelling of uit de feiten dat u wel winst beoogt, dan moet die winst ook nog redelijkerwijs te verwachten zijn. Dat laatste hangt af van het soort activiteiten. Alleen de resultaten die toe te rekenen zijn aan de belaste activiteit, vallen onder de heffing van de VPB.
Overschotten op de balans leiden niet automatisch tot een vennootschapsbelastingplicht. Als een vereniging een overschot heeft op de contributie, maar verder een besloten karakter heeft en alleen activiteiten voor leden organiseert, is zij niet belastingplichtig.
Verschillende activiteiten
los van elkaar
Als sprake is van verschillende activiteiten, moet per afzonderlijke activiteit gekeken worden of er sprake is van het drijven van een onderneming. Oók al streeft uw stichting of vereniging als geheel niet naar winst. In de praktijk is het niet altijd duidelijk of activiteiten los van elkaar kunnen worden gezien of een geheel vormen. Door alle activiteiten concreet te benoemen, kunt u discussies voorkomen.
6.1.2 Concurrerend voor ondernemers
winstoogmerk
verhuur
concurrentienadeel
Is er op grond van de hiervoor genoemde criteria geen sprake van het drijven van een onderneming, dan resteert nog het risico dat u met uw activiteiten concurreert met andere ondernemingen die wel een winstoogmerk hebben. In dat geval bent u alsnog belastingplichtig, of u nu een stichting of vereniging bent. Dit probleem kan bijvoorbeeld spelen als de sportvereniging haar kantine verhuurt voor feesten en bruiloften. Bij elke activiteit die u onderneemt kunt u zichzelf drie vragen stellen:
Beantwoordt u bovenstaande vragen drie keer met ja, dan is de kans groot dat u belastingplichtig bent. Neem bij twijfel contact op met uw adviseur of de inspecteur.