7.1 Procedurele stappen
Als een verslaafde werknemer zich niet aan de re-integratievoorschriften uit de Wet verbetering poortwachter houdt, kan uw organisatie eventueel sancties opleggen. Maar net als bij andere arbeidsongeschikte werknemers moet uw organisatie zorgvuldig alle procedurele stappen doorlopen vóórdat ze dat kan doen. Kijk voor allerhande tips over de Wet verbetering poortwachter op rendement.nl/arbodossier.
Hoor- en wederhoor
hoor- en wederhoor
Ook als er geen sprake is van verslaving, kan dat aanleiding geven om maatregelen te nemen. Leidt incidenteel middelengebruik tot problemen op het werk, dan kan uw organisatie (na dossiervorming) een sanctie opleggen, een functioneringstraject opstarten, of in het uiterste geval de werknemer ontslaan. Weet of vermoedt de werkgever dat een werknemer zich niet aan de regels houdt, of lijdt zijn functioneren onder ADM-gebruik, dan moet men daarover meteen in gesprek gaan. De werkgever past hoor- en wederhoor toe, legt eventueel een sanctie op, én legt dit vast in een verslag.
Gaat het om regelmatig terugkerende incidenten, die wel heel vervelend zijn maar een direct ontslag niet rechtvaardigen, dan gaat uw organisatie met de werknemer een functioneringstraject aan.
Kantonrechter
nuchter
In de functioneringsgesprekken maakt de leidinggevende duidelijk welk belang uw organisatie erbij heeft dat de werknemer nuchter is, en bespreekt hij welke problemen hij ziet door het ADM-gebruik. De leidinggevende moet de werknemer aanbieden te helpen zijn functioneren te verbeteren. Leidt het functioneringstraject uiteindelijk niet tot verbetering, dat kan uw organisatie de kantonrechter vragen de arbeidsovereenkomst te ontbinden.
Structureel verslaving ontkennen
afgesproken
Een werknemer is regelmatig niet of te laat aanwezig, of hij gaat te vroeg weg. Als collega’s hem willen ophalen voor het werk staat hij vaak niet op de afgesproken plek. Hij houdt zich niet aan veiligheidsvoorschriften en gedraagt zich onbehoorlijk. Ook ruikt hij regelmatig naar alcohol en is hij betrapt op alcoholgebruik tijdens het werk. De werkgever spreekt hem aan op zijn gedrag, maar zonder succes. De werknemer ontkent structureel dat er sprake is van een verslaving, zowel bij de werkgever, de casemanager, de mediator, de bedrijfsarts als de verzekeringsarts. Uiteindelijk volgt ontslag op staande voet.
Oorzaak
rechtsgeldig
De werknemer voert bij de rechter aan dat sprake is van een opzegverbod tijdens ziekte: hij heeft een alcoholverslaving en dat is een ziekte. Deze verslaving is de oorzaak van zijn gedrag geweest. De rechter gaat hier niet in mee: de werknemer heeft door zijn structurele ontkenning zelf een situatie gecreëerd waarin niet gezegd kan worden dat zijn ziekte en het alcoholgebruik samenhangen. Het ontslag op staande voet is rechtsgeldig gegeven.Rechtbank Rotterdam, 31 juli 2020, ECLI (verkort): 7242
Vragen
medische toestand
reactie
Het is heel belangrijk dat uw organisatie het duidelijk vastlegt als de werknemer ontkent dat hij een verslaving heeft. Vanwege de privacywetgeving mag een werkgever een werknemer niet direct vragen of hij kampt met een verslaving, omdat hij dan in feite naar zijn medische toestand vraagt. Een verslaving uit zich echter vaak in minder functioneren en de werkgever mag de werknemer wél vragen naar de mogelijke oorzaak van zijn disfunctioneren. Ook mag hij vragen of de werknemer onder invloed is geweest onder werktijd. Onder invloed zijn is immers niet hetzelfde als een verslaving en daarmee geen ziekte. Uw organisatie kan de werknemer een traject aanbieden om van zijn eventuele (problematische) gebruik af te komen, en de reactie op dat aanbod vastleggen.
Gespreksverslag
Doe dit meerdere keren en leg alles vast in gespreksverslagen. Leg ook vast dat de werknemer blijft ontkennen dat hij een probleem heeft is en dat hij hulp weigert. Zo voorkomt u dat de werknemer later alsnog tijdens een eventuele ontslagprocedure beweert verslaafd te zijn, waardoor uw organisatie alsnog een heel re-integratietraject moet beginnen. Zet ook de bedrijfsarts in: die mag wél vragen naar een eventuele verslaving.