4.2 Arbeidsomstandigheden
De WOR noemt het instemmingsrecht op arboregelingen in één adem met regelingen over ziekteverzuim of het re-integratiebeleid. Dat is nogal ruim geformuleerd en zo kunt u de wettekst ook opvatten. Alle regelingen die u als arboprofessional opstelt over arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim of re-integratiebeleid, moet uw werkgever dus eerst met de OR bespreken. Ook de PVT heeft op dit onderdeel instemmingsrecht. Een aantal arbodocumenten komt in bijna elke organisatie voor. U kunt denken aan:
- de RI&E en het bijbehorende plan van aanpak;
- het verzuimreglement en bijbehorende informatie over re-integreren;
- het preventief medisch onderzoek (PMO);
- inrichting van de arbozorg binnen uw organisatie, de bedrijfshulpverlening (bhv) en de preventiemedewerker(s);
- de inhoud van het contract met de arbodienst.
RI&E en plan van aanpak
nieuwe RI&E
De RI&E en het bijbehorende het plan van aanpak zijn het belangrijkste arbodocument van uw organisatie. U als arboprofessional baseert hier uw arbobeleid op. De OR heeft instemmingsrecht op elke nieuwe RI&E die u opstelt of elke inhoudelijke wijziging die u doorvoert. Mogelijk wijzigt u de RI&E elk half jaar of misschien zelfs elke paar maanden. U heeft dus heel regelmatig te maken met de OR.
Betrek de OR vanaf het begin bij wijzigingen in de RI&E. De raad kan nuttige input geven, zodat uw arbobeleid nóg beter wordt. En door de OR erbij te betrekken, vergroot u de kans dat de raad instemt met uw wijzigingen.
Ook op het bijbehorende plan van aanpak heeft de OR instemmingsrecht. Het is mogelijk dat de OR wel instemt met de RI&E, maar niet met het plan van aanpak.
U komt de OR mogelijk weer tegen als u de maatregelen uit het plan van aanpak uitvoert. Uw werkgever moet de OR namelijk om advies vragen voor hij een milieumaat- regel, belangrijke investering of technische vernieuwing kan doorvoeren. Meer hierover leest u in hoofdstuk 5.
uitvoering
Noteer in uw plan van aanpak niet alleen de maatregelen, maar ook wie verantwoordelijk is voor de uitvoering. Het toevoegen van deadlines maakt duidelijk welke risico’s het grootst zijn. Deze pakt u tenslotte als eerste aan.
makkelijk vindbare plek
Stuur na instemming een kopie van de RI&E en het plan van aanpak naar de OR. Het gaat in de RI&E om de risico’s die werknemers lopen op de werkvloer. Sla de RI&E en het plan van aanpak daarom op een makkelijk vindbare plek op. Zo zorgt u dat ze kunnen nalezen welke maatregelen u treft om de risico’s weg te nemen.
Betrek de werknemers bij uw plannen!
knelpunten
draagvlak
De werknemers zijn de mensen die u het beste kunnen vertellen welke knelpunten er zijn op de werkvloer. Ook kunnen zij door hun ervaring misschien wel heel simpele en effectieve oplossingen aandragen, waar u zelf niet aan had gedacht. Betrek de werknemers daarom nauw bij uw arbobeleid. OR-leden kunnen meedenken en doorgeven welke signalen zij ontvangen van de werkvloer. Zij kunnen u ook helpen als u op zoek bent naar input van werknemers. Zo creëert u draagvlak onder werknemers voor uw beleid.
Verzuimreglement
Met goed arbobeleid voorkomt u niet dat een werknemer een griepje oploopt of op zaterdag een been breekt op het voetbalveld. Maar met goede arbeidsomstandigheden voorkomt u misschien wel dat werknemers ziek worden van het werk.
OR klopt aan over ziekteverzuimbeleid
ziekteverzuimcijfer
De OR grijpt niet in individuele gevallen in. Maar als het ziekteverzuimcijfer hoog is of als uw organisatie het ziekteverzuimbeleid aanpast, zal uw OR mogelijk het gesprek aangaan en bijvoorbeeld de volgende vragen stellen:
- Hoe groot is de kans dat werknemers werk moeten overnemen van verzuimende collega’s?
- Respecteert de werkgever bij verzuimcontrole de privacy van werknemers?
- Verlaagt de werkgever in voldoende mate de drempel om terug te keren op de werkvloer?
re-integratiebeleid
Bij het voorkomen van ziekte komt veel kijken voor u, van maatregelen om veilig te werken met gevaarlijke stoffen via goed kantoormeubilair tot een protocol tegen pesten. Worden werknemers toch ziek? Dan volgt uw organisatie het re-integratiebeleid met de regels uit de Wet verbetering poortwachter (WVP). Meer hierover leest u op rendement.nl/arbodossier. Werkgever, werknemer en bedrijfsarts werken samen om de werknemer op een verantwoorde wijze weer aan het werk te helpen.
PMO
levensstijl
gezondheid
U kunt uw werkgever voorstellen om werknemers een PMO aan te bieden als preventiemiddel om ziekte te voorkomen. Het PMO richt zich niet alleen op risico’s op de werkvloer, maar er is ook aandacht voor de levensstijl van de werknemers. Het onderzoek heeft drie doelen:
- Voorkomen van beroepsziekten en arbeidsgebonden aandoeningen. Hierbij gaat het om concrete aandoeningen die direct worden veroorzaakt door het werk.
- Bewaken en bevorderen van de algehele gezondheid van werknemers. Ook gezondheidsproblemen die niet door het werk zijn veroorzaakt, beïnvloeden werk vaak wel.
- Bewaken en verbeteren van het algehele functioneren.
bedrijfsarts
Vanzelfsprekend is het belangrijk dat de privacy van de werknemers wordt gewaarborgd. Daarom mag u de individuele resultaten van het PMO niet inzien. Wel kan de bedrijfsarts u vertellen waar u zich als arboprofessional op kunt richten. Zijn er veel rugklachten, dan kunt u bijvoorbeeld een ergonoom inschakelen om de zithouding te controleren.
Als uw organisatie een PMO aanbiedt, zijn werknemers niet verplicht om dit onderzoek te ondergaan. Daarom kunt u de hulp van de OR inschakelen en hen eerst eens laten navragen hoeveel interesse er is bij de werknemers.
frequentie
privacy
Als uw werkgever een PMO wil aanbieden, moet hij eerst een instemmingsaanvraag naar de OR sturen. De OR kan kritische vragen stellen over de frequentie waarmee u een PMO aanbiedt en over de privacy van de werknemers. Bereid u hierop voor en zorg dat u een goed onderbouwd antwoord kunt geven.
Bhv
Doet u een aanpassing in de organisatie van de bhv, dan moet de OR daarmee instemmen. Dit is namelijk ook een regeling die samenhangt met de arbeidsomstandigheden.
Preventiemedewerker
vacature
vaardigheden
De OR heeft instemmingsrecht op de inhoud, omvang en invulling van de functie van de preventiemedewerker. Is er een vacature voor een preventiemedewerker, dan moet de werkgever die eerst ter instemming aan de OR voorleggen. De OR-leden zullen zich daarbij onder andere de volgende vragen stellen:
- Hoeveel preventiemedewerkers heeft de organisatie nodig en hoeveel uren kunnen zij aan hun taken besteden?
- Wat zijn de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de preventiemedewerker(s)?
- Hoe deskundig moet de preventiemedewerker zijn, en welke vaardigheden moet hij hebben?
- Welke vorm krijgt de samenwerking met de OR?
- Wie is de juiste persoon?
- Maar vooral ook: welke positie in de organisatie neemt de preventiemedewerker in?
De OR moet zich verdiepen in de geschiktheid van de kandidaten. Door er goedkeuring aan te geven, is de OR medeverantwoordelijk voor het functioneren van de preventiemedewerker. Via de OR zijn de werknemers meer betrokken bij het arbobeleid van de organisatie.
Arbodienst
keuzeproces
basiscontract
Wijs de werkgever erop dat hij al in een vroeg stadium de OR bij het keuzeproces van de arbodienst moet betrekken. De keuze van de arbodienst en de inhoud van het contract zijn namelijk instemmingsplichtig. In het basiscontract moeten een aantal afspraken staan over de wettelijke zaken waarvoor u een arbodienst moet inschakelen. Daar zal de OR dan ook extra alert op zijn. De eisen zijn de volgende:
- toetsen van de RI&E;
- begeleiding bij ziekte;
- aanbieden van PAGO;
- aanstellingskeuringen;
- bieden van de mogelijkheid aan werknemers om de bedrijfsarts te consulteren.
Arbodienstverleners moeten hun werk professioneel kunnen doen. Daarom moet er in het contract aandacht zijn voor rechten en verplichtingen rond de bedrijfsarts.