8.3 Ander verlof
partner
Naast het zwangerschaps- en bevallingsverlof zijn er ook een aantal andere wettelijke vormen van verlof. Dit geldt onder meer voor partners van vrouwen die net bevallen zijn. Zo kunnen zij hun partner ondersteunen rond de bevalling en hun steentje bijdragen aan de zorg voor het kind. Maar ook werknemers die een kind adopteren of als pleegkind opnemen in hun gezin hebben recht op verlof.
8.3.1 Adoptie- of pleegzorgverlof
zes weken
Een werknemer die een kind adopteert of een pleegkind opneemt in het gezin, heeft recht op maximaal zes weken adoptie- of pleegzorgverlof. Tijdens dit verlof ontvangt de werknemer een uitkering van 100% van het dagloon.
UWV berekent het dagloon vanuit het SV-loon (sociale verzekeringsloon, oftewel het loon waarover de belastingen en sociale premies worden betaald) dat de werknemer verdiende tijdens het dienstverband waarin zijn verlof begon.
gespreid
Een werknemer kan het adoptie- of pleegzorgverlof maximaal zes weken aaneengesloten opnemen binnen 26 weken of zes weken over 26 weken gespreid. Hij mag het verlof opnemen vanaf de vierde week voordat het kind in het gezin komt en uiterlijk tot en met de 22e week na de komst van het kind.
Beide ouders
Beide ouders hebben, als zij in loondienst werken, recht op het adoptie- of pleegzorgverlof. Zij hoeven het verlof niet tegelijk op te nemen. Adopteert een werknemer twee of meer kinderen tegelijk of neemt hij twee of meer kinderen tegelijk op in zijn gezin, dan heeft hij maar één keer recht op adoptie- of pleegzorgverlof.
8.3.2 Geboorteverlof
volledig loon
Partners van de net bevallen vrouw hebben wettelijk recht op eenmaal de arbeidsduur per week geboorteverlof. Een werknemer die 32 uur per week werkt, heeft dus recht op 32 uur geboorteverlof. Tijdens dit verlof moet de werkgever het volledige loon aan de werknemer doorbetalen. De werknemer kan de geboorteverlofdagen in principe naar eigen inzicht opnemen, zolang hij dit doet binnen vier weken na de geboorte.
8.3.3 Aanvullend geboorteverlof
uitkering
Na het reguliere geboorteverlof kan de werknemer ervoor kiezen om aanvullend geboorteverlof op te nemen. Het aanvullend geboorteverlof bedraagt maximaal vijf keer de arbeidsduur per week. Een werknemer die 38 uur per week werkt, heeft dus recht op maximaal 190 uur (vijf weken) aanvullend geboorteverlof. Tijdens het aanvullend geboorteverlof verstrekt UWV een uitkering op basis van de WAZO. Deze uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de werknemer, maar niet meer dan 70% van het maximumdagloon.
In de cao of het personeelsreglement kan zijn afgesproken dat uw werkgever de uitkering aanvult tot 100% van het loon.
inkomen
Het aanvullend geboorteverlof heeft dus gevolgen voor het inkomen van de werknemer. Als uw werkgever het inkomen niet aanvult, daalt het tijdelijk met 30%. Voor werknemers met een hoog inkomen, is het verschil zelfs groter vanwege het maximumdagloon.
Overleg over geboorteverlof
De werknemer bepaalt in overleg met uw werkgever op welke manier hij zijn verlof opneemt. Hij kan bijvoorbeeld vijf weken verlof achter elkaar opnemen of het verlof over een langere periode spreiden. De werknemer heeft zes maanden de tijd om het verlof op te nemen, te rekenen vanaf de eerste dag na de bevalling.
Werkgever mag geboorteverlof niet weigeren
wijzigen
Uw werkgever mag het geboorteverlof niet weigeren. Wel kan hij tot twee weken voor de ingangsdatum van het aanvullend geboorteverlof de invulling van dit verlof wijzigen. Maar dit kan de werkgever alleen doen als hij hiervoor een zwaarwegend bedrijfsbelang heeft én na overleg met de werknemer.
8.3.4 Calamiteiten- en ander kortverzuimverlof
Voor het bijwonen van de bevalling en de aangifte van het kind bij de burgerlijke stand hoeft de partner geen geboorteverlof op te nemen. De tijd die een partner daarvoor nodig heeft, valt onder het zogenoemde calamiteitenverlof. Tijdens dit verlof moet de werkgever het loon doorbetalen, tenzij in de cao of het personeelsreglement andere afspraken zijn gemaakt.
Verlof voor ivf
Werkneemsters die een vruchtbaarheidsbehandeling ondergaan, hebben hiervoor recht op kortverzuimverlof. Dit valt binnen de WAZO onder dezelfde regeling als het calamiteitenverlof. Dat betekent dat uw werkgever het loon moet doorbetalen, tenzij in de cao of het personeelsreglement andere afspraken zijn gemaakt.
Het kortverzuimverlof moet wel ‘redelijkerwijs niet buiten werktijd te plannen zijn’. In de praktijk kan hier natuurlijk discussie over ontstaan. Bij werkneemsters die parttime werken, kan de werkgever in elk geval vragen het arts- of ziekenhuisbezoek op hun vaste vrije dag te plannen.
8.3.5 Ouderschapsverlof
wettelijke verlofvorm
Vaak willen ouders net na de bevalling of juist in de jaren erna meer tijd aan de zorg voor hun kind(eren) besteden. Ook hiervoor bestaat een wettelijke verlofvorm: ouderschapsverlof. Met ouderschapsverlof kunnen ouders tijdelijk minder werken om meer tijd voor hun kinderen te hebben.
26 keer de arbeidsduur
opnemen
Bij ouderschapsverlof heeft de werknemer recht op maximaal 26 keer het aantal werkuren per week aan verlof. Een voorbeeld: als een werknemer op basis van zijn arbeidsovereenkomst 32 uur per week werkt, kan hij 832 uur ouderschapsverlof opnemen. Een werknemer kan ouderschapsverlof opnemen voor kinderen tot acht jaar.
Voor ieder kind, ook als het geadopteerd is
Beide ouders hebben recht op ouderschapsverlof. De werknemer kan bovendien voor elk kind dat hij krijgt ouderschapsverlof opnemen. Bij een twee- of meerling heeft een ouder voor elk kind afzonderlijk recht op ouderschapsverlof. Ouderschapsverlof geldt ook voor:
- adoptiekinderen en aspirant-adoptiekinderen;
- door de werknemer erkende kinderen;
- pleegkinderen;
- stiefkinderen.
uitkering
Ouderschapsverlof voor een pleeg-, stief- of aspirant-adoptiekind is alleen mogelijk als het kind op hetzelfde adres is ingeschreven in de Basisregistratie Personen.
Deels betaald Het ouderschapsverlof was wettelijk gezien altijd gedurende de hele 26 weken onbetaald. Maar sinds 2 augustus 2022 kunnen werknemers voor negen van deze 26 weken een uitkering van UWV krijgen op basis van de WAZO. Deze negen maal de wekelijkse arbeidsduur moet de werknemer dan wel opnemen tijdens het eerste levensjaar van het kind. De uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de werknemer, tot 70% van het maximumdagloon. In de cao of het personeelsreglement kan zijn afgesproken dat de werkgever dit moet aanvullen naar 100%.
Aanvraag
schriftelijk
De werknemer moet het ouderschapsverlof ten minste twee maanden van tevoren schriftelijk bij uw werkgever aanvragen. In het verzoek moeten de volgende gegevens staan:
- met ingang van welke datum de werknemer het verlof wil laten ingaan;
- hoelang het verlof zal duren;
- op welke dagen of uren hij verlof wil opnemen.
Spreiden
periode
Een werknemer heeft het recht om het ouderschapsverlof over zijn werkweek te verdelen zoals hij zelf wil. Ook mag hij het verlof splitsen in zo veel periodes als hij wil. Hij kan er bijvoorbeeld voor kiezen om een periode van zes maanden fulltime verlof op te nemen of de verlofuren juist over een langere periode (dan bijvoorbeeld één jaar) uit te smeren.
Nieuwe werkgever en ouderschapsverlof
Een werknemer mag direct na indiensttreding ouderschapsverlof aanvragen en opnemen. Vroeger gold als voorwaarde dat een werknemer minimaal één jaar in dienst moest zijn voordat hij ouderschapsverlof kon opnemen. Werknemers die van baan veranderen, mogen ouderschapsverlof dat ze nog niet hebben opgenomen naar hun nieuwe werkgever meenemen.
Weigeren
Met een verzoek om ouderschapsverlof moet uw werkgever in principe instemmen Als het verlof tot grote organisatorische of financiële problemen leidt en de werkgever dit ook kan aantonen, kan hij wel de gewenste spreiding van het verlof wijzigen. Dit mag tot vier weken voor de ingangsdatum van het verlof.