8.1 Claim
In hoofdstuk 7 kon u lezen over de wettelijke verplichtingen die uw organisatie heeft op het gebied van preventie van beroepsziekten. Al deze verplichtingen vloeien voort uit de zorgplicht van artikel 7:658 BW. Op grond van dit artikel uit het Burgerlijk Wetboek is uw organisatie verplicht om zo goed mogelijk te zorgen voor de gezondheid en veiligheid van de medewerkers. Loopt een werknemer toch een beroepsziekte op, dan kan hij proberen uw werkgever aansprakelijk te stellen en een claim in te dienen op basis van het genoemde wetsartikel. De medewerker zal dan stellen dat uw werkgever zijn zorgplicht niet is nagekomen.
8.1.1 Voorwaarden
gevaren
Dat een werknemer een beroepsziekte krijgt, betekent niet dat de werkgever automatisch aansprakelijk is. Het kan zijn dat er sprake is van een relatief nieuwe ziekte, waarvan de gevaren onbekend zijn.
Verplicht
risico’s
zekerheid
inspanningen
Of uw organisatie verplicht is om maatregelen te nemen tegen de risico’s van een bepaalde aandoening, hangt onder meer af van het volgende:
- of bij uw organisatie bekend is – of bekend zou moeten zijn – dat de medewerkers een bepaald gezondheidsrisico lopen;
- de mate van zekerheid met betrekking tot de eventuele risicofactoren en de mogelijke ziekte;
- het antwoord op de vraag of andere (schadelijke) effecten bekend zijn;
- de ernst van het risico en de inspanningen om dit risico goed te kunnen onderzoeken.
8.1.2 Termijn
succesvol
vordering
longklachten
Lijdt een medewerker schade als gevolg van een beroepsziekte, dan kan een ingediende schadeclaim alleen succesvol zijn als hij deze indient binnen 5 jaar nadat de schade zich openbaarde. Voor u als arboprofessional is het zaak te weten dat een vordering verjaart zodra het 20 jaar geleden is dat de schadeveroorzakende gebeurtenis heeft plaatsgevonden. Een werknemer die 15 jaar geleden met fijnstof heeft gewerkt en vorig jaar longklachten kreeg, kan uw organisatie dus nog steeds aansprakelijk stellen. Bij gevaarlijke stoffen is de verjaringstermijn zelfs 30 jaar. De schade die een werknemer hierdoor kan oplopen, is ernstig en openbaart zich vaak pas na lange tijd.
Jurisprudentie
asbestkanker
Uit jurisprudentie blijkt dat uw werkgever niet altijd een beroep kan doen op de verjaringstermijnen. Er zijn aandoeningen, zoals asbestkanker, waarvan soms pas na vele tientallen jaren blijkt dat de medewerker deze lang geleden heeft opgelopen.
Regeling beroepsziekte door gevaarlijke stoffen
strijd
regeling
Op advies van de commissie Vergemakkelijking schadeafhandeling beroepsziekten is in 2021 het voorstel ontstaan om een regeling te ontwerpen voor mensen die ernstig ziek zijn geworden door het werken met gevaarlijke stoffen. Deze mensen moeten vaak een jarenlange strijd voeren om erkenning te krijgen voor hun beroepsziekte en dus een schadevergoeding te kunnen eisen. Denk aan de slachtoffers van OPS en chroom-6. Inmiddels is de Regeling tegemoetkoming stoffengerelateerde beroepsziekten (TSB) een feit (zie hiervoor hoofdstuk 9). De bedoeling is dat er ook meer kennis komt over de relatie werk en gezondheid, en dat een grotere rol wordt weggelegd voor de bedrijfsarts en de Arbeidsinspectie bij de beheersing van de risico’s. Bij asbest, kankerverwekkende en mutagene stoffen is de werkgever al verplicht te registreren welke werknemers eraan zouden kunnen worden blootgesteld en in welke mate.