3.2 Rugpijn
rugklachten
versleten rug
Veel medewerkers die fysiek zwaar werk doen, krijgen vroeg of laat last van hun rug, al dan niet tijdelijk. Wist u dat rugklachten – na griep of verkoudheid – in Nederland de belangrijkste reden zijn om te verzuimen? Het lastige van rugklachten is dan ook dat ze nooit helemaal te voorkomen zijn. Maar gelukkig is de tijd voorbij dat het heel normaal was dat werknemers op een gegeven moment uitvielen met een ‘versleten rug’. U kunt dus wel degelijk maatregelen nemen, zowel preventief als nadat de klachten zich hebben geopenbaard.
3.2.1 Oorzaak
hernia
pijn
Voor (lage) rugklachten geldt dat deze soms het gevolg zijn van een bepaalde aandoening, zoals een hernia. Veel vaker echter is de exacte oorzaak niet duidelijk. Een medewerker heeft dan wel last van zijn rug, maar de klachten zijn niet direct te herleiden. Dit worden ‘atypische’ rugklachten genoemd. De pijn kan bijvoorbeeld ontstaan door overbelasting van de rug, een verkeerde beweging, zwaar en verkeerd tillen, blootstelling aan lichaamstrillingen of langdurig in een gedraaide houding blijven. Daarnaast kunnen al bestaande lichamelijke kenmerken van invloed zijn, zoals overgewicht, een slechte conditie of te zware borsten.
3.2.2 Verzuim
chronische rugpijn
Veel werknemers met atypische lage rugklachten herstellen binnen acht weken. Is het verzuim meer dan drie maanden, dan is er sprake van chronische rugpijn. Meestal is intensieve begeleiding nodig om een werknemer te re-integreren.
Verkrampt
operatie
Uit angst voor terugkerende rugpijn komt het vaak voor dat mensen verkrampt gaan bewegen, en daardoor het probleem alleen maar groter maken. Heeft een medewerker last van een hernia, dan kunt u uitgaan van een lange hersteltijd. Vaak is rust noodzakelijk en het gebeurt vaak genoeg dat de werknemer een operatie moet ondergaan.
Blijf bewegen
Het is belangrijk dat werknemers actief blijven, ook als zij al rugklachten hebben. Sommige mensen met rugpijn worden bang voor de pijn en gaan daardoor minder bewegen. Weinig beweging kan weer leiden tot zwakke spieren waardoor er juist weer meer kans op pijn ontstaat. Let wel op bij bepaalde aandoeningen, zoals een hernia. Dan is bewegen juist een heel slecht idee! Het is verstandig om een medewerker met rugklachten altijd door te verwijzen naar een arts, zodat deze kan adviseren of bewegen een oplossing is of juist niet.
3.2.3 Maatregelen
trillingen
bukken
Om rugklachten te voorkomen, kunt u maatregelen nemen om werknemers zo veilig mogelijk te laten tillen en dragen. Let daarnaast op blootstelling aan trillingen, en een juiste werkhouding. Zorg bijvoorbeeld voor een goede werkhoogte, zodat medewerkers zo min mogelijk hoeven te bukken.
Tillen
houding
grip
Hoe zwaarder werknemers tillen, hoe groter de kans op beschadiging van de rug. Maar ook het tillen van lichte voorwerpen kan risico’s met zich meebrengen, bijvoorbeeld door een verkeerde houding. U kunt de volgende aanwijzingen gebruiken:
- Zorg voor goede hulpmiddelen bij het tillen van voorwerpen, zoals heftrucks, laadkleppen en steekwagens.
- Zorg dat zware spullen handvatten hebben, zodat in ieder geval de grip verbetert.
- Zorg dat er geen obstakels in de weg staan.
Korte cursus tillen
Als arboprofessional kunt u uw medewerkers instrueren om goed te tillen. U kunt hierbij gebruikmaken van de volgende tips:
- Til altijd met twee handen en zorg dat beide voeten op de vloer staan.
- Houd de last altijd dicht tegen de buik. Hiermee voorkomt de werknemer dat hij zijn armen ver moet reiken.
- Sta recht voor een voorwerp. Hiermee voorkomt de medewerker dat hij zijn rug onnodig moet draaien.
- Til zware voorwerpen tussen knie- en schouderhoogte.
- Vraag collega’s om zwaar tilwerk samen te doen.
- Wissel tilwerk af met andere werkzaamheden.
- Neem genoeg pauzes.
- Luister altijd naar het eigen lichaam. Bij klachten niets forceren!
Trillingen
desastreus
schokken
Door trillingen van elektrische apparaten op het lichaam kunnen rugklachten ontstaan. Vooral de zogenoemde ‘lichaamstrillingen’ kunnen desastreus zijn voor de lage rug en de wervelkolom. Dit zijn trillingen die via de voeten of het zitvlak worden overgedragen op een persoon. Meestal draagt de stoel op een voertuig de trillingen of schokken over, maar soms is er bijvoorbeeld een trillend bordes waar werknemers op moeten staan.
maatregelen
vering
Om blootstelling aan lichaamstrillingen te verminderen, kunt u de volgende maatregelen nemen:
- Kies voor het voertuig of apparaat dat het minst trilt.
- Zorg voor alternatieve transportmiddelen, bijvoorbeeld een transportband.
- Onderhoud de bestuurdersstoel van bijvoorbeeld heftrucks of tractoren en vervang deze als dat nodig is.
- Stel de vering van de stoel goed in.
- Maak het wegdek zo glad mogelijk.
- Zorg ervoor dat werknemers hun snelheid zoveel mogelijk beperken.