7.3 Diverse soorten botbreuken

dichte ­botbreuk

Er zijn diverse soorten botbreuken, die elk hun eigen eisen stellen aan de eerstehulpverlening. De meest voorkomende is de dichte botbreuk. Dit letsel is vaak lastig te constateren. Slachtoffers van een botbreuk hebben veel (bot)pijn, kunnen het getroffen lichaamsdeel niet bewegen en vertonen op de getroffen plaats een zwelling.

Stabiliseren

mitella

Bij botbreuken in arm en hand moet het slachtoffer naar het ziekenhuis, met de auto of met een ambulance. Waar voorheen werd geadviseerd om het slachtoffer een mitella om te doen, hoeft dat volgens de nieuwe richtlijnen niet meer. Het slachtoffer moet zelf zijn arm vasthouden. Bhv’ers moeten mogelijk aan slachtoffers en omstanders uitleggen dat het niet nodig is om een mitella aan te leggen.

7.3.1. Been- en ribbreuken

stabiliseren

Bij beenbreuken kan de bhv’er het getroffen lichaamsdeel stabiliseren met tassen, dekens of kleding. Laat het spalken over aan de gespecialiseerde hulpdiensten die via 112 worden ingeschakeld. Slachtoffers met een gebroken rib ademen vaak gemakkelijker in een halfzittende houding. Let op voldoende ondersteuning en roep de hulp van een arts in.

7.3.2 Open breuken

los ­dekverband

Voor open breuken geldt in principe hetzelfde als voor gesloten breuken. Wel is hier nog meer voorzichtigheid geboden. Eventuele ernstige bloedingen worden gestelpt en op de wond komt losjes dekverband. Ook hier is snel deskundige hulp vereist.

Breuken in de nek- of halswervels

verlamming

Bestaat er een kans op breuken in de nek- of halswervels, dan mag het slachtoffer zijn hoofd en hals absoluut niet bewegen en is direct deskundige hulp nodig. De bhv’er moet in zo’n situatie 112 bellen en verder zo min mogelijk doen; hij zal alleen verder letsel veroorzaken en mogelijk zelfs blijvende verlamming.

7.3.3 Shocktoestand

dorstig

Soms gaat letsel gepaard met een shocktoestand. Dit wordt veroorzaakt door een probleem in de bloedcirculatie: er stroomt te weinig bloed rond. Het slachtoffer is koud, slap, krachteloos, onrustig en dorstig. Daar is weinig tegen te doen. De bhv’er probeert het slachtoffer gerust te stellen en te beschermen tegen afkoeling.

Hij zorgt dat de luchtwegen vrij zijn en stelpt eventuele bloedingen. Wel moet direct 112 worden gebeld. Het slachtoffer mag vooral niets drinken of eten, want dan gaat er bloed naar de maag en dat kan ernstige gevolgen hebben.