3.1 Arbeidsrisico’s
onderzoek
In de eerste plaats is van belang welke arbeidsrisico’s zich voordoen in de branche en welke het belangrijkst zijn om te behandelen. Welke arbeidsrisico’s leiden tot de grootste gezondheidsproblemen en veel of langdurig verzuim? In veel sectoren hebben de sociale partners hier al onderzoek naar gedaan of laten doen.
3.1.1 Werknemers raadplegen
wensenlijstje
oorzaak
Sommige vakbonden raadplegen actief werknemers over aan te pakken arbeidsrisico’s. Ook dit wensenlijstje speelt dan een rol bij de besluitvorming. Verder wegen de sociale partners af hoe lastig het is om goede oplossingen voor deze problemen te bedenken en uit te voeren. Soms is eerst nader onderzoek nodig naar de oorzaak van problemen en het effect van bepaalde oplossingen. Gaat dit allemaal lang duren, dan kunnen de partners besluiten eerst een arbeidsrisico te behandelen waarvoor ze gemakkelijker maatregelen kunnen uitwerken.
3.2.2 Controle
risicosectoren
Controles van Inspectie SZW richten zich in de eerste plaats op sectoren met grote arbeidsrisico’s. Denk aan sectoren met veel en zwaar fysiek werk, arbeid met gevaarlijke stoffen, gevaarlijke machines of transportmiddelen en werkdruk en agressie. In deze ‘risicosectoren’ kan een arbocatalogus zorgen voor een lagere inspectiedruk van de Inspectie. Ook dit speelt mee bij de beslissing welke risico’s en maatregelen de sociale partners in de arbocatalogus opnemen.
3.2.3 Onderhandelingsklimaat
andere belangen
overeenstemming
Overigens zijn vakbonden en werkgeversorganisaties het lang niet altijd eens over de keuzes die ze moeten maken. Ze hebben allebei ook andere belangen. Als ze tegelijkertijd moeilijke cao-onderhandelingen voeren, komt dat het onderhandelingsklimaat niet altijd ten goede. Dit klimaat beïnvloedt daarom ook de beslissing welke arbeidsrisico’s er in de arbocatalogus komen. Uiteindelijk kiezen de partners vaak voor de risico’s waarover ze overeenstemming denken te kunnen bereiken. Heel gevoelige onderwerpen – en die zijn er in sommige branches – worden dan terzijde geschoven en eerst ‘verder verkend’.
3.2.4 Groeimodel
deelcatalogus
spoorboekje
De meeste arbocatalogi begonnen met oplossingen voor maar één of enkele risico’s. Zo ontstaat een deelcatalogus. Daar hebben de sociale partners in het begin al de handen vol aan. Vervolgens gaan ze aan de slag met de volgende serie arbeidsrisico’s, die dan in een later stadium worden opgenomen in de arbocatalogus. Er is dus sprake van een ‘groeimodel’. Deze afspraken leggen de partners dan vast in een soort spoorboekje.
5x beter in de metaal
In de metaalindustrie hebben de sociale partners bewust besloten niet alle arbeidsrisico’s – en dat zijn er veel in deze sector – tegelijk in een catalogus aan te pakken. Conform het ‘spoorboekje’ is eerst lasrook bij de kop gepakt, toen schadelijk geluid en gevaarlijke stoffen. Inmiddels zijn daar fysieke belasting, machineveiligheid en valgevaar aan toegevoegd. U kunt de catalogus inzien op 5xbeter.nl.