7.1 Gedragscode voor werknemers

grens

In de gedragscode legt u algemene uitgangspunten voor gewenst en ongewenst gedrag vast, u kunt immers niet ieder detail voorspellen en bespreken. Toch is het slim om ook een aantal concrete voorbeelden aan te halen. Zo kunt u een lijst van acties opnemen die niet door de beugel kunnen. Met dergelijke voorbeelden is het direct duidelijk waar de grens ligt. Dergelijke richtlijnen geeft u ook op het gebied van pesten of seksuele intimidatie, zodat u de grens van toelaatbaar gedrag bepaalt voordat een werknemer dat zelf denkt te doen.

uitgangspunt

Toch is het moeilijk om van alle situaties concrete voorbeelden te geven. Niet alle situaties zijn te voorspellen. Vermeld dat de voorbeelden als uitgangspunt gelden, u maakt geen uitputtende lijst met voorbeelden van onbeschoft en kwetsend taalgebruik en foute omgangsvormen.

7.1.1 Kenbaar maken

rechter

ondertekenen

Het heeft geen nut om een gedragscode op te stellen om die vervolgens in een kluis te leggen. U moet de gedragscode openbaar maken en werknemers erop wijzen. Sterker nog: is uw gedragscode niet bekend bij werknemers, dan is die niet geldig. De rechter zou u in een uiterste geval zelfs terug kunnen fluiten, omdat de werknemer de gedragscode niet kent. Een goede manier om dat te voorkomen is ervoor te zorgen dat alle werknemers de gedragscode ondertekenen. Dat kunt u op verschillende manieren organiseren.

• U organiseert een voorlichtingsbijeenkomst voor alle medewerkers en laat aan het einde van de bijeenkomst de gedragscode door iedereen ondertekenen. Dit is vooral handig als u een gedragscode introduceert.
• U kunt de gedragscode ook persoonlijk naar werknemers sturen of persoonlijk overhandigen. Dit is echter arbeidsintensiever en is daarom vooral handig bij nieuwe werknemers.

sancties

De gedragscode moet ook de sancties behandelen die gelden als de code wordt overtreden. Die sancties neemt u ook in de gedragscode op, zodat de medewerker weet wat de gevolgen zijn van ongeoorloofde daden.

7.1.2 Sancties

In de gedragscode bent u kraakhelder over de consequenties als een werknemer de regels uit code overtreedt. Denk daarbij aan de volgende sancties:

• een officiële waarschuwing;
• schorsing;
• een negatieve beoordeling;
• overplaatsing naar een andere vestiging;
• ontslag.

wees strikt

Wees strikt in het naleven van de gedragscode en het opleggen van sancties. Op het moment dat u de code zelf niet naleeft, zullen medewerkers dat ook niet doen. U geeft tevens direct aan wie er binnen uw organisatie in staat is om een sanctie uit te delen.

7.1.3 Naleven

naleving

Het opstellen van een stel regels is een goed begin, nog belangrijker is de naleving ervan. Daarbij bent u afhankelijk van de cultuur binnen uw organisatie. Daar speelt u natuurlijk zelf een rol in. U moet leidinggevenden en bestuurders achter uw beleid zien te krijgen. Zij moeten in woord en daad laten zien dat zij achter de gedragscode staan.

voorbeeldfunctie

Een leidinggevende die zich niet conformeert aan uw beleid, moet daar direct op aangesproken worden. Hoe hoger de positie van een medewerker binnen een organisatie, des te groter zijn voorbeeldfunctie.

Aan de andere kant is een open communicatiecultuur absoluut een pre. Zo’n cultuur is van evident belang bij het bestrijden van PSA-risico’s. Als er een angstcultuur heerst waarin mensen niet met elkaar durven te communiceren, zullen zij ook geen misstanden aan de kaak stellen.