3.4 Daglicht
welbevinden
De laatste jaren wordt steeds duidelijker dat daglicht op de werkplek zeer belangrijk is. Dit geldt zowel voor energiegebruik als voor de gezondheid en het welbevinden van werknemers. De belangrijkste eigenschappen van daglicht zijn de voortdurende variatie in intensiteit, richting en kleur.
Het effect van licht op de gezondheid
positieve invloed
De medische en biologische wetenschap heeft de laatste 30 tot 40 jaar aangetoond dat licht via het oog niet alleen voor zien nodig is. Licht heeft ook een belangrijk niet-visueel biologisch effect op het lichaam. Er bestaat een direct verband tussen licht en gezondheid. De positieve invloed van licht op de gezondheid en welzijn werkt via de menselijke biologische klok (Licht en gezondheid, samenvatting Voordracht Wout van Bommel, juli 2023). Het dagelijks bioritme (circadiaans bioritme) stuurt belangrijke levensprocessen, zoals hormoonhuishouding, stemmingen, alertheid en lichaamstemperatuur.
Gezondheid
ontspannen
Daglicht heeft invloed op de fysieke en mentale gezondheid van werknemers. Daglicht – of eigenlijk de golflengten van het daglicht – ondersteunt via de niet-beeldvormende visuele informatie de aanmaak van serotonine. Licht stimuleert het lichaam om melatonine om te zetten in serotonine. Is deze neurotransmitter in voldoende mate aangemaakt, dan kan iemand zich goed ontspannen, is hij positief ingesteld en kan pijnbeleving, bijvoorbeeld bij hoofdpijn, minder heftig zijn.
Winterdepressie
aanmaak van serotonine
Seasonal Affective Disorder (SAD), ook wel bekend als winterdepressie, is een voorbeeld van een aandoening die gerelateerd is aan een tekort aan de aanmaak van serotonine. Kunstlicht stimuleert ook de aanmaak van serotonine. Dit vindt plaats met lichtbronnen (led) die het gehele spectrum aan golflengten van het daglicht weergeven. Hierbij vormt de korte (blauwe) golflengte een belangrijke factor. Een te hoge piek in de blauwe golflengten veroorzaakt echter een disbalans in het visueel systeem van de mens en leidt tot een gevoel van onbehagen.
Noodzakelijk
Het waarnemen van daglicht is dus noodzakelijk voor het goed functioneren van de werknemer. Maar daglicht kan ook hinderlijk van lichtniveau zijn, met name bij beeldschermwerk of bij directe zoninstraling.
Gepaste daglicht- en helderheidswering op alle gevels, die door de werknemer zelf is te regelen, is daarom in de Arbowet opgenomen.