U bent hier

Onderneming & Administratie
Budgetteren2. De plaats van het budget in het beleid2.5 Formaliteiten

2.5 Formaliteiten

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier FA Rendement
Publicatiedatum: februari 2023

Er zijn twee uitersten in de manier waarop budgetten kunnen worden vastgesteld:

  • Niet-geformaliseerde budgettering. Hierbij sluiten de budgetontvangers en -verstrekkers via politieke besluitvorming (onderhandeling) over alle onderwerpen een akkoord. Er zijn weinig spelregels.
  • Geformaliseerde budgettering. Hierbij worden de budgetten met vooraf bepaalde factoren (zoals input-variabelen of output-variabelen) berekend.
  • Als de besluitvorming over de budgetten start bij de budget­houders, is er sprake van de ‘bottom-up’-benadering. Het tegenovergestelde is de ‘top-down’-benadering, waarbij de directie de strategie en de budgetten vaststelt. Een mengvorm is gebruikelijker: de directie stelt het strategisch kader vast en vraagt de budgethouders: ‘Hoe ga je dit realiseren?’.

    Budgetperiode

    closed-end

    lumpsum

    In sommige gevallen wordt over een budget besloten voordat de budgetperiode begint. Dat heet dan ‘closed-end’-budgettering. Meestal zijn budgetten flexibeler en wordt aan de hand van beslisregels tijdens de budgetperiode de omvang van het budget bepaald. Een zogeheten geoormerkt budget moet per se gebruikt worden voor de doelen die in het budget zijn aangegeven. Bij zogenoemde lumpsum-budgetten is er sprake van veel vrijheid in de besteding van het budget.