7.4 Stillegging
acuut gevaarlijke situatie
preventief
Een vierde sanctie die de Arbeidsinspectie kan opleggen, is een stillegging van het werk. Er zijn twee soorten stillegging:
- Stillegging van het werk bij acuut gevaarlijke situaties. Zodra de werkgever deze onveilige situatie verhelpt, wordt de stillegging opgeheven. Dit is in feite dus geen sanctie, maar een maatregel om erger te voorkomen.
- Preventieve stillegging van het werk als sanctie: u moet voor een bepaalde periode het werk stilleggen. De NLA kan deze sanctie voor minimaal één maand en maximaal drie maanden opleggen.
7.4.1 Dreiging wegnemen
onmiddellijk
De Arbeidsinspectie kan altijd het werk stilleggen in zeer ernstige situaties en bij zware overtredingen. De inspecteur besluit dan om onmiddellijk het werk in uw organisatie stil te leggen, of om in ieder geval een deel van de werkzaamheden stop te zetten.
Uw werkgever kan het werk weer hervatten nadat hij de nodige maatregelen heeft genomen. Dit kan alleen met toestemming van de inspecteur; hij moet eerst komen beoordelen of de situatie inderdaad weer zo veilig is dat werknemers aan het werk kunnen. Om drie voorbeelden te geven van situaties waarin de NLA kan overgaan tot stillegging:
- De werkgever maakt zich schuldig aan kinderarbeid.
- Werknemers werken met wettelijk verboden stoffen.
- Er is acuut gevaar voor uw medewerkers, zoals knel-, val- of elektrocutiegevaar.
Financiële strop
doorbetalen
Stillegging kan een behoorlijke financiële strop voor uw organisatie zijn. De productie ligt immers stil. Tegelijkertijd moet uw werkgever de werknemers tijdens de stillegging van het werk gewoon doorbetalen. Daar komt nog bij dat stillegging vaak niet de enige sanctie is, maar dat de inspecteur ook nog andere sancties oplegt.
Als derden – zoals bezoekers, klanten of voorbijgangers – gevaar lopen door de werkzaamheden in uw organisatie, kan de inspecteur eisen dat uw werkgever de werkzaamheden stillegt totdat het gevaar is opgeheven.
7.4.2 Stillegging als sanctie
verstreken
meerdere keren
Bij stillegging als sanctie moet uw werkgever het werk voor een periode van één tot drie maanden stilleggen. Het maakt niet uit of u ondertussen maatregelen neemt om de overtreding weg te nemen. Uw medewerkers mogen het werk pas weer hervatten als de periode van de stillegging verstreken is. De Arbeidsinspectie heeft de mogelijkheid om het werk stil te leggen als uw organisatie meerdere keren één van de volgende wetten overtreedt:
- Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet);
- Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (Wml);
- Wet arbeid vreemdelingen (Wav);
- Arbeidstijdenwet (Atw);
- Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi).
waarschuwing
De Arbeidsinspectie gaat niet zomaar over tot stillegging. Overtreedt uw organisatie voor de tweede keer een wet, dan ontvangt u een boete en daarnaast hoogstwaarschijnlijk een waarschuwing. Bij een derde overtreding van dezelfde of soortgelijke regels kan de Arbeidsinspectie overgaan tot stillegging. Na vijf jaar vervalt de waarschuwing.
De Arbeidsinspectie kan bij ernstige overtredingen de eerste keer een waarschuwing afgeven en bij een tweede overtreding overgaan tot stillegging.
7.4.3 Stillegging door werknemers
melden
Niet alleen de Arbeidsinspectie kan het werk in uw organisatie stilleggen. Op grond van artikel 29 van de Arbowet hebben ook werknemers het recht om het werk (of een deel daarvan) stil te leggen als zij vinden dat het te gevaarlijk is om door te werken. Als ze bijvoorbeeld van mening zijn dat er een heel groot risico is op val- of knelgevaar op hun werkplek, kunnen ze ervoor kiezen om het werk neer te leggen. Zij moeten bij de werkgever of hun leidinggevende melden dat ze het werk stilleggen en waarom ze dat doen. De werkgever kan hen niet verplichten om weer aan de slag te gaan. De werknemers kunnen zich beroepen op hun recht op werkonderbreking op basis van de Arbowet.
De Arbeidsinspectie inseinen
inspecteur
ongelijk
Als uw medewerkers het werk zelf stilleggen omdat ze de werksituatie onaanvaardbaar vinden, moet uw werkgever de Arbeidsinspectie hiervan op de hoogte stellen. Er komt dan een inspecteur langs, die onderzoekt of de werknemers het werk terecht hebben gestaakt.
Hervatten
OR of PVT
Als de inspecteur uw medewerkers in het ongelijk stelt, vervalt op dat moment hun recht op voortzetting van de werkonderbreking. Ze moeten het werk dan hervatten.
Instrument voor de medezeggenschap
De ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) kan dit artikel 29 ook gebruiken om werknemers te mobiliseren die zich zorgen maken over hun werksituatie. Op deze manier kunnen ze de werkgever aardig onder druk zetten.
ontslag
De medezeggenschap zal er ook op letten of de werkgever werknemers die hun werk onderbreken niet benadeelt, bijvoorbeeld door stopzetting van de loonbetaling of dreiging met ontslag. Ook nadat de inspecteur oordeelt dat er geen sprake is van overtredingen, mag uw werkgever de werknemers op geen enkele manier benadelen, zo staat ook in de Arbowet.