1.2 Oorzaken

factoren

Vaak leidt een combinatie van factoren tot werkdruk. De mogelijke oorzaken zijn grofweg te herleiden naar drie niveaus:

• organisatiegebonden factoren;
• werkgebonden factoren;
• persoonsgebonden factoren.

1.2.1 Organisatiegebonden factoren

prestatie­gericht

De organisatiecultuur kan veel invloed hebben op de werkdruk die werknemers ervaren. Een organisatie die werknemers in staat stelt hun eigen werk te organiseren, hun werktijden flexibel in te delen en waar werknemers vrijuit kunnen praten over een hoge werkdruk kent over het algemeen minder werkdrukproblemen. Andersom kan een zeer prestatiegerichte organisatiecultuur – waarin overwerken de norm is – een zware tol eisen.

1.2.2 Werkgebonden factoren

Veel functies hebben een uitgebreid takenpakket. Voor een werknemer die van afwisseling in zijn werk houdt en over veel verschillende competenties beschikt, is dat ideaal, maar er zijn ook werknemers die een uitbreiding van hun takenpakket stressvol vinden. Als iemand de verantwoordelijkheden die bij zijn taken horen te zwaar vindt of als zijn taakomschrijving onduidelijk is, kan hij werkdruk gaan ervaren.

1.2.3 Persoonsgebonden factoren

oorzaken

thuissituatie

Persoonsgebonden factoren kunt u veel moeilijker beïnvloeden dan oorzaken op organisatie- of werkvlak. U kunt immers weinig veranderen aan het karakter van een werknemer of zijn thuissituatie, maar om werkdrukproblemen beter te begrijpen en te zien aankomen, is het nuttig om te letten op de persoonlijke factoren die een rol hierin spelen. Denk aan het herstelvermogen van de werknemer, de ernst en duur van de belasting, de privésituatie van de werknemer en zijn opleidings- en ervaringsniveau.

1.2.4 Rol van leidinggevenden

werk­procedures

U moet ook zeker niet uw eigen rol bij werkdrukproblemen onderschatten. De manier van leidinggeven bepaalt mede hoe ontspannen mensen zijn op de werkvloer. Vaak blijken werknemers meer last te hebben van werkdruk in organisaties waar de stijl van leidinggeven top-down is. In dat geval hebben werknemers weinig inspraak in werkprocedures: ze moeten gewoon de instructies van bovenaf uitvoeren. Zo’n stijl is duidelijk, maar werknemers kunnen het gevoel krijgen dat hun werkgever slechts oog heeft voor productie- en winstcijfers en niet voor hun welzijn.

Als werknemers geen kans krijgen om zich uit te spreken of zich niet serieus genomen voelen, voelt het werk sneller als een zware last dan als ze mogen meedenken over de uitvoering van hun werk.

Gebrekkige communicatie

frustraties

Onduidelijke communicatie, tegenstrijdige instructies of te weinig informatie: voor werknemers kan gebrekkige communicatie tot grote frustraties leiden en hen belemmeren in het uitvoeren van hun taken. Zeker voor werknemers die niet graag voor verrassingen komen te staan of die erg perfectionistisch zijn, is het stressvol als ze informatie missen of als er ineens iets verandert.

Iemand met deadlinestress kan erg wanhopig worden als hij veel tijd moet steken in het vragen van toelichtingen en het opzoeken van ontbrekende instructies.