7.3 Aspecten levensfasebewust personeelsbeleid
preventief
Goed levensfasebewust personeelsbeleid heeft verschillende aspecten. Het moet voorkómen dat medewerkers vastlopen, zich terugtrekken en gedemotiveerd raken. Mocht dit toch gebeuren, dan moeten er middelen zijn die de organisatie daarvoor kan inzetten. Er moeten dus zowel preventieve als curatieve instrumenten beschikbaar zijn voor de medewerkers en de organisatie en dit geldt ook voor preventief en curatief beleid. Het is goed als er instrumenten beschikbaar zijn die de medewerkers uit eigen initiatief en vrijwillig kunnen gebruiken en inzetten. Maar aangezien inzetbaarheid een gedeelde verantwoordelijkheid is, moeten er ook (beleids)instrumenten zijn die de organisatie verplicht in kan zetten voor een medewerker.
Implementeren
bewust inzetten
thuiswerken
demotie
bedrijfsarts
Waarschijnlijk heeft uw organisatie al beleid en tal van instrumenten die zich goed lenen voor levensfasebewust beleid. In veel gevallen is het voor organisaties vooral een kwestie van doen. De organisatie moet de instrumenten en het beleid dat al bestaat heel bewust inzetten om de medewerkers te ondersteunen bij het doorlopen van de levensfasen. Sommige maatregelen die uw organisatie nog niet ingevoerd heeft, zijn eenvoudig te implementeren. Denk aan:
- flexibele arbeidstijden (preventief en vrijwillig);
- flexibele arbeidsplekken (preventief en vrijwillig);
- mogelijkheden voor thuiswerken en werken op afstand (preventief en vrijwillig);
- loopbaanbegeleiding (preventief, curatief, vrijwillig of verplicht);
- plan- en ontwikkelgesprekken (preventief, curatief of verplicht);
- functionerings- en beoordelingsgesprekken (preventief, curatief of verplicht);
- promotie en demotie (preventief, curatief, vrijwillig of verplicht);
- vakopleidingen (preventief, curatief of verplicht);
- persoonlijk opleidingsbudget (preventief, curatief of vrijwillig);
- bedrijfsfitness of kortingen op sportscholen (preventief, curatief of vrijwillig);
- bedrijfsarts (preventief, curatief, vrijwillig of verplicht).
Inzetten
averechts
Het overschakelen naar echt levensfasebewust personeelsbeleid voegt meestal dus geen nieuw beleid of nieuwe instrumenten toe. Wel moet u nadenken over de manier waarop u ze inzet. Bedenk ook of u ze daadwerkelijk gaat inzetten en of ze wel juist worden gebruikt. Als er wel plan- en beoordelingsgesprekken zijn, maar deze worden niet of slecht uitgevoerd, dan werkt dat eerder averechts op de inzetbaarheid en motivatie van de medewerker. Het levert dan geen positieve bijdrage meer.
Als de medewerker loopbaanbegeleiding wil, is het goed om te bespreken van wie deze moet komen. Soms is interne begeleiding van een senior medewerker, HR-adviseur of uzelf gewenst. In andere gevallen is het effectiever om de loopbaanbegeleiding extern te zoeken.
Arbeidsvoorwaarden kiezen
à la carte
Steeds meer organisaties bieden de optie voor medewerkers om zelf (delen van) hun arbeidsvoorwaarden te kiezen: arbeidsvoorwaarden à la carte. De medewerker krijgt een budget en kan zelf kiezen of hij dit inzet voor extra vrije dagen, pensioen of scholing.
Juiste keuze
juiste keuze
hypotheek
Aan de ene kant geeft dit systeem heel veel ruimte aan medewerkers om keuzes te maken die passen bij hun levensfase. Aan de andere kant is het de vraag of medewerkers altijd echt in staat zijn de juiste keuzes te maken. Voor medewerkers in de oriëntatiefase en de ambitiefase is het pensioen nog zo ver weg dat maar weinigen daarvoor geld opzij zullen zetten. Meer vrije tijd of ruimte in de hypotheek zijn op korte termijn veel aantrekkelijker dan een pot geld die over 45 jaar hopelijk een keer iets oplevert. De vraag is echter of dit de verstandige keus is. Begint een medewerker in de fase van verzilvering pas na te denken over het pensioen, dan is de kans groot dat er weinig meer te verzilveren valt. Aan de andere kant denken oudere werknemers mogelijk dat scholing niet meer zo veel zin heeft, terwijl dit juist kan bijdragen aan een betere inzetbaarheid.
Informeren
afdwingen
Het is daarom belangrijk te bepalen welke rol u en uw organisatie willen spelen bij deze keuzes en op welke manier. Keuzes afdwingen is, zeker bij de jongste generatie op de werkvloer, geen geschikte manier, maar u kunt werknemers wel zeer nadrukkelijk informeren en enigszins sturen om problemen in latere fasen te voorkomen. Zowel voor de medewerker als voor u en uw organisatie.
Een voordeel van goed levensfasebewust personeelsbeleid is dat u de medewerker blijft binden en boeien, doordat hij zowel privé als op het werk nieuwe stappen blijft zetten. Zo neemt de kans toe dat u ook zelf profiteert van uw goede beleid in eerdere levensfasen.