3. Wat is leiderschap?

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier MT Rendement

Publicatiedatum: september 2022

Wat is leiderschap? Dat is een vraag waar door de jaren heen veel over gezegd en geschreven is. Sla een management- of leiderschapsboek open en er wordt weer een nieuwe definitie of uitleg aan het begrip gegeven. De begrippen als management, baas, leiderschap en ondernemerschap lopen vaak ook door elkaar heen. Wat zijn de verschillen en welke vormen van leiderschap zijn er?

fouten

Voordat u uw stijl van leidinggeven koppelt aan de levensfasen van werknemers, is het goed om stil te staan bij wat leiderschap eigenlijk is. Ook krijgt u een overzicht van de ontwikkelingen in het denken en doen van leiders. Hierdoor is het makkelijker om te begrijpen hoe we hier vandaag de dag mee om kunnen en moeten gaan. U maakt zo niet dezelfde denk- en doefouten die leidinggevenden in het verleden hebben gemaakt.

3.1 Management, leiderschap en ondernemerschap

Een organisatie is een groep mensen die gezamenlijk hetzelfde doel heeft, iets produceert (dienst of product) en dit zo slim, snel en goed mogelijk wil doen. Om dit te bereiken is er ondernemerschap, leiderschap en management nodig. Drie begrippen die u niet los van elkaar kunt zien, die elkaar in zekere mate overlappen, maar toch anders zijn:...

3.2 Leiderschap in kerken en legers

Leiderschap is niet iets nieuws. Als structuur bestaat het al eeuwen, bijvoorbeeld in kerken en legers. Eenvoudige hiërarchieën bepaalden wie het voor het zeggen had en wie daar naar moest luisteren. De producten en diensten van kerken (het geloof) en legers (vrede en oorlog) passen ook goed bij deze vorm van leiderschap. Als iemand hoger in rang...

3.3 Scientific management en bureaucratie

Frederick Taylor is een grondlegger van het denken over modern management en leiderschap. Hij deed onderzoek naar de snelste en beste manier om in grote organisatie (vaak met lopende banden) producten en diensten te leveren. Hij liep met een stopwatch rond in de fabrieken en experimenteerde met het verdelen van arbeid en de persoon die de taak...

3.4 Human relations en het revisionisme

Dat de mens geen machine is, daar kwam Elton Mayo min of meer per ongeluk in de jaren dertig van de vorige eeuw achter. Hij ontdekte dat bij mensen ook subjectieve factoren een belangrijke rol spelen. Mayo onderzocht bij zijn beroemde Hawthorne-experimenten wat de invloed van licht was op de productiviteit van de medewerkers. Hij vroeg nu echter...

3.5 Organisaties als open systemen

Het probleem van het beeld van Taylor over leiderschap en de General Management Theory van Fayol is dat er – zeer waarschijnlijk – niet één beste manier van leidinggeven bestaat. Dit komt omdat organisaties open systemen zijn. Afstemming Organisaties zijn samenhangende systemen, omdat ze te vergelijken zijn met het raderwerk van een klok. Als één...

3.6 Leiderschapsstijlen

Gegeven bovenstaande ontwikkelingen bij organisaties en leiderschap komen nu een aantal specifieke leiderschapsstijlen en -theorieën aan bod. 3.6.1 Autoritair versus democratisch De woorden ‘baas’ en ‘autoritair leiderschap’ hebben een negatieve bijklank; het geeft associaties met hiërarchische verhoudingen. Vaak denken medewerkers dat ze geen...

U bent hier