9.2 Rouwrituelen per land

In sommige landen is het grotendeels het geloof dat bepaalt hoe de uitvaart en de rouwperiode eruit zien, maar in de landen zelf zijn er soms ook nog bepaalde gebruiken.

9.2.1 Nederland

Een uitvaart kan bijvoorbeeld plaatsvinden in de kerk of een uitvaartcentrum, maar ook een zelfgekozen ruimte, zoals thuis in de tuin, is mogelijk. De uitvaart staat in het teken van de overledene door zijn lievelingsliedjes af te spelen, foto’s van hem te tonen en zijn favoriete gedichten voor te dragen. De nadruk ligt meer op een mooi en waardevol afscheid en niet meer op een sombere dag, ondanks het verdriet. Er is steeds meer aandacht voor wat er bij de overledenen past. Zo zijn de koffie en cake na een uitvaart niet meer standaard: het kan ook een borrel of een biertje zijn.

Herdenken

graf bezoeken

Familie en vrienden kunnen bepaalde dagen, zoals de verjaardag of de sterfdag van de overledene, herdenken door bijvoorbeeld het graf te bezoeken. Zij kunnen de collega’s en leidinggevenden van de overledene hiervoor ook uitnodigen. Mogelijk vinden zij het ongemakkelijk om hierbij aanwezig te zijn, omdat ze denken dat het meer een familiebijeenkomst is. Voor de nabestaanden kan het juist prettig zijn als de collega’s en leidinggevenden ook onderdeel zijn van de herdenking en praten over de overledene. Als nabestaanden dit duidelijk aangeven, zullen anderen zich niet bezwaard voelen om deel te nemen aan de herdenking.

tatoeage

Er zijn nog meer manieren om de overledene te herdenken.

• In huis, op het werk of op kantoor een foto neerzetten van de overleden persoon.
• Een kaarsje branden.
• Een hoekje maken met foto van de overledene, een kaarsje en spullen van de overledene.
• Bezoeken van het graf of de plek waar de as is verstrooid.
• Een sieraad dragen met as, een vingerafdruk of haar van de overledene.
• Een tatoeage met as van de overledene.
• Een herinnerings(foto)boek, herinneringsdoos.
• Tastbare herinneringen maken.
• Een sieraad dragen van de overledene.

9.2.2 Turkije

eeuwige rust

Als iemand van Turkse afkomst in Nederland overlijdt, wordt hij vaak in Turkije begraven. De reden hiervoor is om de overledene eeuwige rust te geven. In Turkije (en in andere islamitische landen) wordt een graf nooit geruimd en dat gebeurt in Nederland wel.

9.2.3 Marokko

begrafenis

Veel Marokkanen laten zich begraven in Marokko. Nederlandse Marokkanen kiezen steeds meer voor een Marokkaanse begrafenis in Nederland. Na de uitvaart komen mensen uit de gemeenschap bij de overledene thuis en nemen ze eten mee voor de familie. De mannen zitten bij de mannen en de vrouwen bij de vrouwen.

9.2.4 Suriname

traditie

In Suriname wonen verschillende bevolkingsgroepen met ieder hun eigen rouwrituelen en tradities bij overlijden. Er zijn Afro-Surinamers, Nederlanders, Hindoestanen, moslims, joden, indianen, Javanen en Chinezen. Bij Afro-Surinaamse begrafenissen dragen dansende dragers de kist met de overledene onder begeleiding van vrolijke muziek. Door te dansen en te zingen, vergeten nabestaanden het verdriet even en tonen ze eer aan de overledene.

9.2.5 Nederlandse Antillen

muziek

De overledene wordt meestal gewassen door de familie. De opbaring is vaak in een rouwcentrum, maar soms ook thuis. Bij een Antilliaanse rouwbijeenkomst is er muziek en wordt er gedanst. Als de overledene is begraven, volgt er een rouwperiode van acht dagen. De laatste dag van de rouwperiode wordt er – ook al is er nog sprake van verdriet – gegeten, gedronken en gedanst. 40 dagen na het overlijden vindt er nog een herdenkingsdienst plaats.

9.2.6 China

wit

Als er in China iemand overlijdt, hangt er in traditionele kringen een blauwe of een witte lampion bij de familie boven de voordeur. Wit is de kleur van rouw bij Chinezen. Er wordt niet gesproken over de overledene of de dood, omdat men gelooft dat dit verdriet naar boven kan brengen of een ongeluk kan veroorzaken.

9.2.7 Mexico

De Mexicanen verbinden dood met het leven, daarom vieren zij één keer per jaar hun overledenen tijdens de dag van de doden. Die dag vieren zij feest met levendige kleuren en altaren voor de doden waar eten en drinken op staan. Ook kinderen feesten mee.

9.2.8 Pakistan

zonder kist

De meeste Pakistanen zijn moslim. Meestal willen zij begraven worden in een wit laken zonder kist. Ook hier is er een rouwperiode van 40 dagen. Er is geen muziek of dans. Een Pakistaanse moslim wordt niet gecremeerd.

9.2.9 Molukken

troostdienst

Het verlies van een dierbare wordt gedeeld met de hele familie. Molukkers zijn vaak protestants, sommigen zijn rooms-katholiek of moslim. Over het algemeen hebben de Molukkers een eigen kerkgemeenschap met een eigen dominee of pastoor. Een belangrijk afscheidsritueel is de troostdienst op de avond voorafgaand aan de uitvaart. Hier komen soms wel honderden mensen bij elkaar om te praten, te bidden en te rouwen. Binnen de Molukse gemeenschap is begraven gebruikelijk, maar tegenwoordig komt cremeren ook steeds meer voor.