6.2 Inkrimping, uitbreiding of verandering
Wil de bestuurder werkzaamheden inkrimpen, uitbreiden of veranderen, dan is het vooral afhankelijk van de gevolgen van dat besluit voor het personeel of het voorgenomen besluit adviesplichtig is.
indirecte gevolgen
Laat u daarbij niet alleen leiden door de korte termijn en de gevolgen die de bestuurder zelf aangeeft. Veranderingen van werkzaamheden kunnen ook indirecte gevolgen hebben en bovendien in een later stadium tot behoorlijke personele gevolgen leiden. Vanuit uw medezeggenschapsrol mag u die personele gevolgen best voorop zetten in uw oordeel.
Is een besluit noodzakelijk voor het voortbestaan van de organisatie, dan moet u zelfs als er ontslagen bij komen kijken misschien toch positief adviseren. Want als de organisatie failliet gaat, staat iedere baan op het spel.
6.2.1 Minder omzet
inkrimpingsbesluit
Het besluit om bepaalde werkzaamheden te verminderen lijkt sterk op het besluit om bepaalde werkzaamheden te beëindigen. Eerder in dit hoofdstuk las u al aandachtspunten waar de OR of PVT zich in die gevallen op kan richten. Het aanvragen van werktijdverkorting is bijvoorbeeld ook te zien als een (tijdelijk) inkrimpingsbesluit en moet dus voor advies aan de ondernemingsraad worden voorgelegd. Zo’n situatie doet zich voor als de onderneming gedurende langere tijd minder omzet heeft. Voor u een moment om extra waakzaam te zijn, want het kan een opstap zijn naar een faillissement.
Automatiseringsbesluiten leiden vaak tot belangrijke wijzigingen van de werkzaamheden. Maar omdat er nog meer haken en ogen aanzitten, behandelen we technologische vernieuwingen apart, in hoofdstuk 8.
6.2.2 Extra werk
overbelasting
Bij een uitbreiding van werkzaamheden laten bestuurders zich vaak vooraf niet graag binden. Ze willen dan de praktijk laten bepalen hoeveel extra werkzaamheden mensen nog aankunnen. Spreek in die gevallen zeker af hoe de bestuurder overbelasting gaat voorkomen. Dat is niet alleen belangrijk voor de betrokken werknemers, maar ook voor de continuïteit van de onderneming. Het is verstandig erop aan te dringen dat de bestuurder zijn waardering voor het extra werk tot uitdrukking brengt.
Wil de bestuurder nieuwe werkzaamheden de onderneming binnenhalen? Probeer dan afspraken te maken over scholing van werknemers. Dit is extra belangrijk als de nieuwe taken in de toekomst kunnen leiden tot het wegvallen van bestaande taken.
6.2.3 Achterban
in gesprek
Verandering of uitbreiding van werkzaamheden zijn thema’s die uw achterban ongetwijfeld sterk bezighouden. Ga daarom in gesprek met uw achterban. De mening van de betrokken werknemers kunt u goed gebruiken bij het formuleren van een voorlopig standpunt.
Hoe kijken werknemers tegen de veranderingen aan? Waar zijn ze bang voor? Wat hebben ze nodig om deze verandering goed te verwerken? Gebruik opmerkingen van de achterban als inbreng in het overleg met de bestuurder en het uiteindelijke advies.
Afspraken
contact
evalutatie
Onderhoud contact met de betrokken werknemers om toe te zien of de bestuurder de gemaakte afspraken nakomt en of er geen onverwachte neveneffecten optreden. Probeer ook de bestuurder te verplichten tot evaluatiemomenten door daarover afspraken te maken tijdens de adviesprocedure: op welke momenten wordt er gekeken naar het effect van het ingevoerde besluit? Wie doet dat en met behulp van welke criteria? Zorg ervoor dat u betrokken wordt bij de resultaten van deze evaluaties.
6.2.4 Aandachtspunten
gevolgen
aanwijzingen
randvoorwaarden
arbo-aspecten
Hieronder een aantal aandachtspunten en vragen die u helpen uw achterban goed te vertegenwoordigen als de bestuurder werkzaamheden wil inkrimpen, uitbreiden of veranderen:
- U heeft adviesrecht bij een substantiële uitbreiding of een wezenlijke wijziging in de werkzaamheden. Toets dit aan de hand van de gevolgen die de verandering heeft voor het betrokken personeel en de onderneming.
- Personeelsuitbreiding, structureel overwerk, omscholing en aanvullende instructies zijn onmiskenbare aanwijzingen voor een adviesrecht.
- Bij een wijziging in de werkzaamheden kan er ook adviesrecht zijn op grond van een reorganisatie, een investering of een technologische vernieuwing.
- Kijk naar de gevolgen die het voorgenomen besluit kan hebben voor de betreffende werknemers. Leg deze verwachte gevolgen aan hen voor en vraag wat ze nodig hebben om die op te vangen.
- Vorm voor het overleg met de bestuurder een beeld over de randvoorwaarden die u wenst. Denk daarbij na over het tempo van de invoering, aanpassing in personele capaciteit, bij- en nascholing en dergelijke.
- Laat de wijziging beoordelen op arbo-aspecten. Neem de resultaten daarvan mee in het overleg over de adviesaanvraag.
- Maak in het overleg afspraken over het realiseren van de randvoorwaarden. Maak deze afspraken tot onderdeel van het voorgenomen besluit en breng over het geheel advies uit.
- Informeer de betrokken werknemers over het eindresultaat en de bijdrage van de raad daarin. Maak ook met hen afspraken over de bewaking van de wijze van invoering.