3.2 De ondernemersaftrek
partner
meewerkaftrek
stakingsaftrek
De ondernemersaftrek is een verzamelpost van een aantal aftrekposten op uw winst. Welke aftrekposten voor u van toepassing zijn, is afhankelijk van het startmoment van uw activiteiten, de aard van uw werkzaamheden, het eventuele meewerken van uw partner, een start vanuit arbeidsongeschiktheid of het moment van staking van uw activiteiten. De ondernemersaftrek omvat de volgende onderdelen:
- zelfstandigenaftrek (zie 3.2.1 hierna);
- startersaftrek (zie 3.2.2 hierna);
- startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid (zie 3.2.3 hierna);
- meewerkaftrek (zie 3.2.4 hierna);
- aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk (zie 3.2.5 hierna);
- stakingsaftrek (zie 3.2.6 hierna);
- mkb-winstvrijstelling (zie 3.2.7 hierna).
3.2.1 Zelfstandigenaftrek
kalenderjaar
Zoals het woord al aangeeft, is de zelfstandigenaftrek een belangrijke aftrekpost voor zelfstandig ondernemers, onder wie zzp’ers. Onder voorwaarden mag u een vast bedrag van € 7.280 (2016) van uw winst aftrekken voordat er inkomstenbelasting over wordt berekend. Deze voorwaarden zijn:
- u bent zelfstandig ondernemer voor de IB;
- u drijft de onderneming zelf of met anderen;
- aan het begin van het kalenderjaar ontvangt u nog geen AOW (in dat geval is de aftrek 50%);
- u voldoet aan het urencriterium.
De zelfstandigenaftrek kan niet hoger zijn dan de winst. Als dit wél het geval is, kunt u het niet-gebruikte bedrag aan zelfstandigenaftrek in de volgende negen jaar alsnog verrekenen. Deze beperking speelt niet als u in aanmerking komt voor startersaftrek (zie 3.2.2 hierna).
3.2.2 Startersaftrek
opstartfase
Nieuwbakken ondernemers geven met hun onderneming een impuls aan de economie. De startersaftrek is bedoeld als een extra stimulans in de opstartfase van uw onderneming. Deze aftrekpost van € 2.123 komt boven op de zelfstandigenaftrek en kan maximaal drie keer worden benut. Voor de aftrek gelden de volgende voorwaarden:
- u bent zelfstandig ondernemer voor de IB;
- u voldoet aan het urencriterium;
- aan het begin van het kalenderjaar ontvangt u nog geen AOW (in dat geval is de aftrek 50%);
- u was in één of meer van de vijf voorafgaande jaren geen ondernemer;
- u paste in die periode niet meer dan twee keer zelfstandigenaftrek toe.
3.2.3 Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid
aanspraak
Als u uw onderneming start vanuit arbeidsongeschiktheid, maakt u aanspraak op startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid. De aftrek bedraagt:
- € 12.000 als u in de vijf voorafgaande jaren geen gebruik maakte van deze aftrek;
- € 8.000 als u een keer in de vijf voorafgaande jaren gebruik maakte van deze aftrek;
- € 4.000 als u twee keer in de vijf voorafgaande jaren gebruik maakte van deze aftrek.
AOW
geruisloze terugkeer
Voor deze aftrek gelden de volgende voorwaarden:
- u bent zelfstandig ondernemer voor de IB;
- aan het begin van het jaar ontvangt u nog geen AOW;
- u was in één van de vijf voorafgaande jaren geen ondernemer;
- u kunt een arbeidsongeschiktheidsuitkering (zie hierna) krijgen;
- u voldoet aan het verlaagd urencriterium;
- er was in het kalenderjaar of in één van de vijf voorafgaande jaren geen sprake van een zogeheten geruisloze terugkeer uit een bv.
Een arbeidsongeschiktheidsuitkering is in dit verband een uitkering op grond van de WIA, WAO, Waz, Wajong, een vergelijkbare buitenlandse wettelijke regeling, een aangewezen regeling of een periodieke uitkering of verstrekking van een verzekering bij invaliditeit of een ongeval.
3.2.4 Meewerkaftrek
fiscale partner
vergoeding
staking
Als uw (fiscale) partner ‘meewerkt’ in uw onderneming, komt u mogelijk in aanmerking voor meewerkaftrek. U moet aan elk van de volgende voorwaarden voldoen:
- u bent zelfstandig ondernemer voor de IB;
- u voldoet aan het urencriterium;
- uw fiscale partner werkt 525 uur of meer zonder vergoeding dan wel tegen een vergoeding die minder is dan € 5.000 per jaar in uw onderneming. Met onderstaande tabel kunt u het bedrag van de meewerkaftrek vaststellen. Winst die u behaalt bij onteigening, (gedeeltelijke) staking van uw onderneming of bij overdracht van vermogensbestanddelen naar het buitenland telt niet mee.
Bereken zelf de meewerkaftrek!
Aantal meegewerkte uren Aftrek
minder dan 525 geen aftrek
525 tot 875 1,25% van de winst
875 tot 1.225 2% van de winst
1.225 tot 1.750 3% van de winst
1.750 of meer 4% van de winst
U moet het aantal meegewerkte uren aannemelijk kunnen maken, bijvoorbeeld met een urenstaat of Excel-sheet. Het aftrekbedrag vormt geen inkomen voor uw partner. Hij of zij betaalt hierover dus geen belasting.
3.2.5 Aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk
research & development
S&O- verklaring
Voor de innovatieve geesten onder de ondernemers is er de aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk (S&O), op grond waarvan ondernemingen de financiële lasten van S&O-werk (ook: research & development, R&D) kunnen verlagen. U moet voldoen aan elk van de volgende voorwaarden:
- u bent zelfstandig ondernemer voor de IB;
- u voldoet aan het urencriterium;
- u beschikt over een S&O-verklaring van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, rvo.nl. In deze verklaring staat tevens het aftrekbaar bedrag vermeld;
- u steekt zelf minimaal 500 uur per jaar in erkend speur- en ontwikkelingswerk.
afdracht- vermindering
De S&O-aftrek komt tot u in de vorm van een vaste aftrek of een afdrachtvermindering op uw loonaangifte. Het budget voor de WBSO in 2016 is vastgesteld op € 1.151 miljoen.
Waarom een S&O-verklaring?
project
haalbaarheid
U heeft een S&O-verklaring nodig om de S&O-aftrek met succes te kunnen benutten. U vraagt deze aan bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), waarbij u een uitgebreide omschrijving van uw project moet overleggen. Bij erkenning reikt RVO de verklaring uit. Bij speur- en ontwikkelingswerk mag u denken aan:
- technisch-wetenschappelijk onderzoek;
- de ontwikkeling van technisch nieuwe producten, productieprocessen, software of onderdelen daarvan;
- onderzoek naar de technische haalbaarheid van S&O-projecten;
- technisch onderzoek dat is gericht op verbetering van productieprocessen of gebruikte software.
Marketingonderzoek, organisatorische of administratieve werkzaamheden, cursussen, symposia e.d. zijn uitdrukkelijk uitgesloten van de regeling.
Bron: rvo.nl
3.2.6 Stakingsaftrek
inventaris
Als u, al dan niet geheel, stopt met uw onderneming, komt u mogelijk in aanmerking voor stakingsaftrek. U betaalt dan minder belasting over de stakingswinst die u behaalt bij verkoop, zoals de opbrengst van goodwill of van de verkoop van de inventaris. De aftrek is gelijk aan de stakingswinst, maar bedraagt maximaal € 3.630. Onder voorwaarden kunt u stakingswinst onbelast omzetten in een lijfrente. Voorwaarden zijn:
- u bent ondernemer voor de IB;
- u maakt winst met het (gedeeltelijk) staken van uw onderneming(en).
Het berekenen van stakingswinst is complexe fiscale materie. Het verdient dan ook aanbeveling in voorkomend geval de hulp van een fiscalist in te roepen.
Doorschuiffaciliteit
overlijden
overdracht
In bepaalde situaties hoeft u niet of niet geheel af te rekenen over de stakingswinst. U kunt dan gebruikmaken van de zogenoemde doorschuiffaciliteit. Dit speelt bij:
- echtscheiding of overlijden van uw partner;
- overdracht van uw onderneming aan een vennoot of werknemer;
- overdracht van uw onderneming aan een bv;
- overlijden van uzelf.
3.2.7 Mkb-winstvrijstelling
winst
resultaat
U komt in aanmerking voor de mkb-winstvrijstelling als u zelfstandig ondernemer voor de IB bent. De vrijstelling is een percentage van de behaalde winst uit uw onderneming(en). Sinds 2013 is de mkb-winstvrijstelling 14% van de winst, ook in 2016. U moet deze winst wel eerst verminderen met de ondernemersaftrek (het totaal van de aftrekposten van 3.2.1 t/m 3.2.6). U hoeft niet meer te voldoen aan het urencriterium. Ook bij verlies wordt de mkb-winstvrijstelling toegepast en wordt het resultaat dus verminderd met de al genoemde 14%. In dat geval pakt de vrijstelling dus nadelig uit. De Belastingdienst past de mkb-winstvrijstelling automatisch toe bij uw aangifte.