1.3 Controle door de Belastingdienst
aanmaning
De Belastingdienst houdt op allerlei manieren toezicht op uw aangiften. Dat begint met de termijnen voor het doen van aangifte en het betalen van de verschuldigde belastingen. Bent u te laat met een aangifte, dan staat u automatisch op de radar van de fiscus. In eerste instantie krijgt u een aanmaning. Bent u vaker te laat, dan volgen boetes.
Vormen van toezicht
verticaal toezicht
horizontaal toezicht
De Belastingdienst houdt ook toezicht op de kwaliteit en juistheid van de aangiften. Tot 2005 was er alleen sprake van controle van bovenaf, zogenoemd verticaal toezicht, bijvoorbeeld in de vorm van een steekproefsgewijze belastingcontrole (zie hoofdstuk 8 en 9). Zo’n 15 jaar geleden is ‘horizontaal toezicht’ geïntroduceerd, naast ‘verticaal toezicht’. Bij horizontaal toezicht ligt de focus op samenwerking tussen belastingplichtige en Belastingdienst. De samenwerking is gebaseerd op vertrouwen op grond van de ervaringen uit het verleden en de eigen verantwoordelijkheid.
Convenanten
In het kader van het horizontaal toezicht heeft de Belastingdienst convenanten gesloten met fiscale dienstverleners en branches, waarin de werkwijze en verslaglegging zijn vastgelegd. Eén van de voordelen is dat u dan direct zekerheid heeft over de verschuldigde bedragen. In hoofdstuk 6 leest u of en onder welke voorwaarden u in aanmerking komt voor horizontaal toezicht.
In 2020 heeft de Belastingdienst de ervaringen uit het verleden geëvalueerd en vervolgens besloten het horizontaal toezicht aan te passen met de geleerde lessen. Dit wordt ook wel de doorontwikkeling van het horizontaal toezicht genoemd. U leest hier meer over in hoofdstuk 6.
Mediation en vaststellingsovereenkomst
fiscale mediation
vaststellingsovereenkomst
Om onzekerheid en geschillen over de belastingheffing te voorkomen of te beëindigen, kunt u in plaats van de confrontatie aan te gaan op zoek gaan naar een oplossing waarmee zowel de inspecteur als u uit de voeten kan. Zijn de stellingen al ingenomen, dan is fiscale mediation (zie hoofdstuk 7) een zinvol alternatief voor de gang naar de rechter (zie hoofdstuk 10 en 11). Gaat het om een verschil van inzicht over bijvoorbeeld de waardering van goodwill of onroerend goed of om de afschrijvingsmethode van een bedrijfsmiddel, dan kan een vaststellingsovereenkomst toekomstige discussies voorkomen.
De fiscus maakt ook gebruik van ‘rulings’. Dit is een eenzijdige standpuntbepaling van de kant van de inspecteur, vaak ook voor internationaal opererende ondernemingen. In de ruling legt de fiscus de fiscale gevolgen van een voorgenomen handelen vast.