8.3 Oprichting arbocommissie
WOR
De OR kan niet zomaar een arbocommissie in het leven roepen. De OR-leden mogen volgens de WOR elke commissie instellen die zij nodig hebben voor het vervullen van hun OR-werk, maar zij hebben daarvoor wel de toestemming van de werkgever nodig.
8.3.1 Instellen OR
verzoek
De OR-leden moeten een schriftelijk verzoek indienen bij de werkgever waarin ze uitleggen waarom een arbocommissie nodig is.
Goedkeuring van de werkgever
Zonder goedkeuring van de werkgever kan de OR geen arbocommissie oprichten. De werkgever heeft drie mogelijkheden:
- hij keurt het voorstel goed;
- hij keurt het voorstel af;
- hij keurt het idee van een arbocommissie af.
aanwinst
Om te voorkomen dat de werkgever het voorstel of zelfs het oprichten van een arbocommissie afkeurt, moet de OR in het instellingsbesluit duidelijk zien te maken waarom de arb0commissie een aanwinst is voor de organisatie. De OR zal dus niet alleen de voordelen voor de OR moeten benoemen, maar ook voor de organisatie.
Als arboprofessional kunt u de OR een handje helpen bij het opstellen van een voorstel voor een arbocommissie. U kunt samen met de OR de argumenten op een rijtje zetten.
financiële aard
arbokennis
Argumenten die de werkgever over de streep kunnen trekken, zijn mogelijk van financiële aard. U kunt aanmerken dat de commissie deskundig is op het gebied van arbo. Zo hoeven niet alle OR-leden zich in dit onderwerp te verdiepen. Dat scheelt doorbetaalde OR-tijd. Bovendien heeft de OR zo altijd arbokennis in huis en hoeven de leden geen externe deskundige in te schakelen of bijscholing te volgen voor dit onderwerp.
Werkgever geeft nul op het rekest
bedrijfscommissie
De OR heeft toestemming nodig van de werkgever om een arbocommissie op te richten. Is de werkgever niet overtuigd, dan zit de OR in een lastig parket. De raad kan dan de hulp inroepen van de bedrijfscommissie. De bedrijfscommissie geeft een bemiddelingsadvies af. Als de conclusie is dat de oprichting van een arbocommissie verstandig is, hoeft de werkgever hier nog altijd niet in mee te gaan. De OR kan er dan voor kiezen om naar de kantonrechter te stappen. Die zal rekening houden met de uitspraak van de bedrijfscommissie.
8.3.2 Instellingsbesluit
bestaansrecht
werkwijze
Is de werkgever akkoord, dan kan de OR in samenspraak met hem een instellingsbesluit opstellen. Zonder instellingsbesluit heeft de arbocommissie namelijk geen bestaansrecht. In dat besluit moet de raad een aantal praktische zaken beschrijven. Het gaat om:
- de samenstelling, waarbij de OR onder andere keuzes moet maken over het aantal leden dat de commissie telt;
- de taken van de commissie;
- de bevoegdheden van de commissie;
- de werkwijze van de commissie, waarbij onder andere aandacht is voor de wijze waarop de voorzitter en de secretaris worden gekozen en de manier waarop de commissie bijeen wordt geroepen.
8.3.3 Leden arbocommissie
meerderheid
De OR hoeft geen verkiezing te organiseren en mag zelf bepalen hoe hij de leden van de arbocommissie selecteert. Toch zijn er wel wat regels verbonden aan het instellen van een arbocommissie. De OR kan ervoor kiezen om een arbocommissie alleen uit OR-leden te laten bestaan, maar er mogen ook andere werknemers in plaatsnemen. Is de commissie een vaste commissie, dan moet de meerderheid (de helft van de leden plus één) bestaan uit OR-leden.
SER
Let op: de SER adviseerde de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in mei 2020 de WOR aan te passen, zodat OR-commissies niet meer voor minimaal de helft bestaan uit OR-leden. Dat zou de tijdsbelasting voor OR-leden verkleinen en het OR-lidmaatschap aantrekkelijker maken.
De OR kan leden aanwijzen met veel kennis van zaken. Maar het kan ook verstandig zijn om leden te hebben die werkzaam zijn op verschillende afdelingen. Zo heeft de commissie een goed beeld van de arbeidsomstandigheden op diverse plekken binnen de organisatie.
8.3.4 Zittingstermijn
opheffen
De arbocommissie heeft dezelfde zittingstermijn als de OR. Een nieuwe OR kan ervoor kiezen om de samenstelling van de commissie te veranderen of zelfs om de commissie in het geheel op te heffen. In dat eerste geval blijft het instellingsbesluit gelden, tenzij de raad goede redenen heeft om dat aan te passen. Het voordeel van de arbocommissie aanhouden is dat de leden weten wat hun taken zijn. Ze zijn inhoudsdeskundigen met kennis van arbo en medezeggenschap.