U bent hier

4.2 Werkdruk en werkstress

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier Arbo Rendement
Publicatiedatum: februari 2025

werkdruk

Misschien wordt de werkdruk de zwangere nu te veel. Langdurig werken onder (tijds)druk is nooit gezond. In stressvolle situaties produceert het lijf allerlei extra hormonen die invloed op of zelfs schadelijke gevolgen kunnen hebben voor de zwangere en het ongeboren kind. Als de werkneemster een te hoge werkdruk ervaart, bekijk dan samen of het werk anders georganiseerd kan worden. Lukt dit niet, pas dan eventueel de werk- en rusttijden aan. Las bijvoorbeeld een extra pauze in, al is dat vaak niet de enige oplossing. Meer pauzes betekent namelijk ook vaak dat het werk blijft liggen en op een ander tijdstip toch gedaan moet worden.

Zwangeren mogen niet meer dan tien uur per dienst werken en maximaal vijftig uur per week. Dat is veel, maar minder dan niet-zwangere werknemers: die mogen twaalf uur per dienst werken en maximaal zestig uur per week.

4.2.1 Steun

Sociale of psychische steun van collega’s en leidinggevende kan een belangrijke rol spelen in het wegnemen van eventuele gevoelens van stress. Ga er echter niet zomaar van uit dat dit voldoende is.

begeleiding

Houd een vinger aan de pols en schakel zo nodig professionele begeleiding in van bijvoorbeeld de ­arbodienst of een bedrijfsmaatschappelijk werker. Voorkomen is immers altijd beter dan genezen.

Vergeet vrijwilligers niet!

Zwangere vrijwilligers verdienen ook uw aandacht. Zwangere vrijwilligers of vrijwilligers die borstvoeding geven vallen onder de arbowetgeving, maar zijn zich daarvan zelf vaak niet bewust. Zij hebben mogelijk minder ervaring en nemen risico’s daardoor misschien minder serieus. Extra voorlichting over het werk in combinatie met de zwangerschap of borstvoeding is geen overbodige luxe.

4.2.2 Meer regelmogelijkheden

vrijheid

Werkstress komt niet altijd door de hoeveelheid werk, maar ook door bijvoorbeeld de (ervaren) zwaarte van het werk en de (ervaren) regelmogelijkheden. Met regelmogelijkheden wordt de mate van vrijheid bedoeld die werknemers hebben bij het inrichten en organiseren van hun werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld aan het afwisselen van beeldschermwerk met even in beweging komen of een gesprek voeren met collega’s.

Meer energie

Hoe meer regelmogelijkheden werknemers hebben, hoe beter ze hun werk kunnen afstemmen op hoe ze zich op dat moment voelen en hoeveel energie ze hebben. Zeker voor zwangere werkneemsters, die vaak wat vermoeider zijn tijdens hun zwangerschap, kan het prettig zijn om deze mogelijkheden te hebben. Ook de optie om vanuit huis te werken of op een andere werkplek, valt onder regelmogelijkheden.

4.2.3 Andere PSA-risico’s

Stress komt niet alleen voort uit een hoge werkdruk: er zijn veel meer vormen van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) die stress veroorzaken, bijvoorbeeld:

  • agressie en geweld;
  • discriminatie;
  • pesten;
  • ongewenste intimidatie.

Maatregelen

discriminatie

PSA-risico’s moet u wegnemen of de zwangere er zo veel mogelijk tegen beschermen. Als een werkneemster aangeeft een vorm van PSA te ervaren, zult u maatregelen moeten treffen. Maar eigenlijk wilt u dit vóór zijn, u moet immers altijd proberen PSA te voorkomen of verhelpen. Wat betreft discriminatie speelt uw organisatie zelf ook een belangrijke rol: uw werkgever mag de werkneemster immers niet bevoordelen of juist achterstellen om het feit dat ze zwanger is.