3.4 H-zinnen
ammoniak
Naast een gevaarsymbool moet het etiket ook een H-zin bevatten. H-zinnen geven meer informatie over de gevaarseigenschappen van de stof of het product. Bijvoorbeeld ammoniak (32%): op het etiket staan vier gevarenpictogrammen, namelijk ontvlambaar (GHS02), corrosief/bijtend (GHS05), giftig (GHS06) en gevaarlijk voor het milieu (GHS09). Het signaalwoord is gevaar. Daarnaast heeft ammoniak verschillende H-zinnen die het gevaar verder specificeren:
- H222: zeer licht ontvlambare aerosol;
- H229: houder onder druk (kan bij verhitting openbarsten);
- H314: veroorzaakt ernstige brandwonden en oogletsel;
- H331: giftig bij inademing;
- H335: kan irritatie van de luchtwegen veroorzaken;
- H400: zeer giftig voor in het water levende organismen.
P-zinnen
etiket
doorboren
De 16 P-zinnen op het etiket van ammoniak zijn veiligheidsaanbevelingen die aangeven welke voorzorgsmaatregelen kunnen worden getroffen om geen ongewenste gezondheidseffecten op te lopen bij het gebruik van het product. Een voorbeeld is P251: ook na gebruik niet doorboren of verbranden.
Acuut of chronisch
langdurig
heesheid
schade
Blootstelling aan stoffen kan leiden tot acute of chronische effecten. Chronische effecten treden pas op na langdurige en herhaaldelijke blootstelling. Een acuut effect treedt op tot 24 uur na blootstelling. Dat kan direct na blootstelling zijn, maar ook enkele uren later. Een voorbeeld van een acuut effect is een inhalatietrauma bij de inademing van stoffen. Er ontstaat dan mogelijk een luchtwegbelemmering door zwelling en blaarvorming. Ook kan er sprake zijn van verbranding van de luchtwegen, zuurstoftekort, hoesten, blaren in de mond, heesheid of een gierende ademhaling. Zo’n acuut effect kan leiden tot:
- minder schadelijk inhalatietrauma: metaaldampkoorts bij lassers en polymeerdampkoorts door fluorocarbon (fluorkoolstof) in waterafstotende sprays.
- mogelijk ernstig inhalatietrauma: inhalatie van verstikkingsgassen (bijvoorbeeld kooldioxide, koolmonoxide) of stoffen als ammoniak, chloorgas, zwaveldioxide, stikstofmonoxide of fosgeen. Herstel is mogelijk, maar dat is afhankelijk van de opgelopen schade.
Alles over de gevaarlijke stof in een VIB
taal
In een veiligheidsinformatieblad (VIB) staat alle informatie over een gevaarlijke stof op een rij. De Engelse term hiervoor is Safety Data Sheet (SDS). Niet alleen de risico’s komen aan bod, maar ook het veilig gebruik van de stof op het werk. Een VIB moet voldoen aan de geldende wet- en regelgeving op Europees én nationaal niveau. Het moet altijd zijn opgesteld in de taal van het land waarin het product wordt geleverd. De Europese Commissie heeft onlangs het deel van de REACH-verordening, waarin de eisen voor het veiligheidsinformatieblad voor chemische stoffen in de Europese Unie zijn vastgelegd, gewijzigd.
Overgangstermijn
Sinds 1 januari 2021 moeten alle nieuwe VIB’s voldoen aan de nieuwe eisen. Voor bestaande VIB’s is er een overgangstermijn tot en met december 2022. Na 1 januari 2023 moeten alle VIB’s voldoen aan de nieuwe eisen.