3.1 Informatiebronnen
betrouwbaar
arbowetgeving
Er is veel informatie te vinden over veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Om betrouwbare informatie te vinden, is Arboportaal (arboportaal.nl) een prima startpunt. Deze website is een initiatief van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en is bedoeld voor iedereen die op zoek is naar betrouwbare informatie over goede arbeidsomstandigheden. Via deze site is het ook eenvoudig om bij de verschillende pagina’s te komen met relevante arbowetgeving.
3.1.1 Arbeidsinspectie
toezicht
De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt toezicht op gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. De Arbeidsinspectie valt onder het ministerie van SZW, maar heeft wel een eigen website: nlarbeidsinspectie.nl. Via deze website vindt u alle onderwerpen waar de inspectie toezicht op houdt.
Sinds 1 januari 2022 is de naam Inspectie SZW veranderd in Nederlandse Arbeidsinspectie, afgekort NLA. De Engelse naam is Netherlands Labour Authority, vandaar.
Campagne
zelfinspectietool
Via de website vindt u basisinspectiemodules (BIM), maar er zijn ook verschillende zelfinspectietools te raadplegen. Daarnaast bevat de website informatie over de campagnes van de Arbeidsinspectie en aan welke specifieke sectoren zij extra aandacht besteedt. Tot slot kunt u via deze website eenvoudig een klacht of melding doorgeven. Bellen kan ook nog steeds via het nummer 0800 5151.
Basisinspectiemodules raadplegen
adviesraad
Op nlarbeidsinspectie.nl vindt u in diverse basisinspectiemodules (BIM’s) op welke onderwerpen de Arbeidsinspectie inspecteert, welke inspectievragen zij tijdens een inspectie kan stellen en een toelichting hierop. Voorbeelden hiervan zijn de BIM Kwartsstof en de BIM Blootstelling aan dieselmotoremissie (DME). Zoek hiervoor in het zoekveld op de pagina ‘Publicaties’ op BIM.
3.1.2 Sociaal-Economische Raad
handreiking
De Sociaal-Economische Raad (SER) is de belangrijkste adviesraad voor regering en parlement voor sociaal-economische vraagstukken. Zo ook over arbeidsomstandigheden. In de SER werken ondernemers, werknemers en onafhankelijke kroonleden samen. Voor de sociale partners is het centrale informatiepunt over gezond en veilig werken het SER Arboplatform. Dat vindt u via ser.nl/nl/thema/arbeidsomstandigheden/arboplatform. De SER heeft veel adviezen en handreikingen uitgebracht op het terrein van arbeidsomstandigheden, zoals de handreiking over zwangerschap en werk. Daarnaast publiceert de SER grenswaarden voor gevaarlijke stoffen in de ‘Databank Grenswaarden Stoffen op de Werkplek’.
Voor meer specifieke informatie over gevaarlijke stoffen en de verplichtingen rond REACH en CLP, surft u naar chemischestoffengoedgeregeld.nl.
Subcommissie
haalbaarheid
Ten slotte is de SER-Subcommissie Grenswaarden Stoffen op de Werkplek (GSW) ingesteld. Deze commissie adviseert het ministerie van SZW over de haalbaarheid van wettelijke grenswaarden voor stoffen zonder een veilig niveau van blootstelling.
Onlangs heeft TNO in opdracht van het ministerie van SZW het Stoffen Informatie Systeem (SIS) ontwikkeld. Dit maakt informatie over gevaarlijke stoffen beter en eenvoudiger toegankelijk.
3.1.3 Kerndeskundigen
adviseren
Het Arbobesluit noemt vier kerndeskundigen (zie ook hoofdstuk 8) die u kunnen adviseren over het verbeteren van arbeidsomstandigheden:
- bedrijfsarts (NVAB: nvab-online.nl);
- arbeidshygiënist (NVvA: arbeidshygiene.nl);
- hoger veiligheidskundige (NVVK: veiligheidskunde.nl);
- arbeids- en organisatiedeskundige (BA&O: baeno.nl).
Van deze kerndeskundigen – ook wel arbodeskundigen genoemd – is de arbeidshygiënist degene die gespecialiseerd is in gevaarlijke stoffen op de werkplek. Hij houdt zich namelijk bezig met de mogelijke blootstelling aan schadelijke factoren op de werkplek en is een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten. Meer informatie over wat een arbeidshygiënist kan, is te vinden op de website van de Nederlandse Vereniging voor Arbeidshygiëne (NVvA) via arbeidshygiene.nl. In Nederland zijn zo’n 500 leden bij deze vereniging aangesloten.
Certificering
code
Er is een certificeringsregeling om de deskundigheid van de beroepsbeoefenaren te beschermen. In de code van beroep zijn de uitgangspunten voor professioneel handelen weergegeven. Daarin staan de waarden, belangen en verantwoordelijkheden van arbeidshygiënisten tijdens de beroepsuitoefening.
Een gecertificeerde arbeidshygiënist is op te zoeken via het register van Kiwa (Hobéon SKO) via mijncertificatie.nl/register.
Arbodienst
zelfstandige
samenwerking
Wilt u een arbodeskundige inschakelen, vraag dit dan aan uw arbodienst. U kunt ook terecht bij gespecialiseerde bureaus of benader deskundigen die als zelfstandige werken. Een gecertificeerde arbodienst is te vinden via SBCA (Stichting Beheer Certificatieregeling Arbodiensten). De website daarvoor is sbca.nl/gecertificeerde-arbodiensten.
Arbokennisnet
Arbokennisnet is een multidisciplinaire samenwerking tussen de vier beroepsverenigingen voor bedrijfsartsen, arbeidshygiënisten, hoger veiligheidskundigen en arbeids- en organisatiedeskundigen. Dit kennisplatform is mede mogelijk gemaakt en gestimuleerd door het ministerie van SZW en bevat informatie over uiteenlopende arbo-onderwerpen in de vorm van arbokennisdossiers en richtlijnen. Bijvoorbeeld het kennisdossier gevaarlijke stoffen en de richtlijn lasrook kunt u raadplegen via arbokennisnet.nl.
3.1.4 Arbocatalogus
goede praktijken
In de arbocatalogus beschrijven werkgevers en werknemers op eigen initiatief welke maatregelen mogelijk zijn om de arbeidsomstandigheden te verbeteren. De catalogus beschrijft technieken en manieren, goede praktijken, normen en praktische handleidingen voor veilig en gezond werken. Werkgevers en werknemers zijn zelf verantwoordelijk voor de inhoud en verspreiding ervan.
Toetsen
De Arbeidsinspectie toetst de arbocatalogus en beoordeelt of de voorgestelde maatregelen en voorzieningen invulling geven aan de doelvoorschriften. Ook kijkt de Arbeidsinspectie of de maatregelen aansluiten bij de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening. Ten slotte moet blijken dat de arbeidshygiënische strategie goed is doorlopen.
Goedgekeurde arbocatalogus voor uw branche
actueel
De Arbeidsinspectie toetst de arbocatalogus aan de vereisten die zijn opgenomen in Beleidsregel arbocatalogi 2019. Voor een actuele lijst met getoetste arbocatalogi gaat u naar wetten.overheid.nl. Vink daar ‘Alle soorten regelingen’ aan en zoek als titel: Beleidsregel arbocatalogi 2019. Daarin staan de catalogi voor onder andere gemeenten (arbocatalogus.eano.nl), bouw en infra (arbocatalogus-bouweninfra.nl), en verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorg (arbocatalogusvvt.nl).
Voorbeeld
voorbeeld
Verschillende branches hebben een arbocatalogus opgesteld. Echter niet in alle arbocatalogi is het onderwerp gevaarlijke stoffen opgenomen. Voorbeelden van een arbocatalogus met gevaarlijke stoffen zijn:
- sector metaalbewerking en metalelektro: 5xbeter.nl;
- bouw- en infrasector: volandis.nl;
- timmerindustrie: arbocatalogus-timmerindustrie.nl;
- verf- en drukinktindustrie: vvvf.dearbocatalogus.nl;
- afvalbranche: arbocatalogus-afvalbranche.nl;
- ziekenhuizen: betermetarbo.nl;
- verpleeghuizen, verzorgingshuizen, thuiszorg: arbocatalogusvvt.nl;
- transport en logistiek: stl.nl/arbocatalogus;
- onderwijs: arbocatalogus-vo.nl.
Veiligere werkplekken met EU-OSHA
werkplek
In heel Europa komen miljoenen werknemers in contact met chemische en biologische stoffen die schadelijk voor hen kunnen zijn. EU-OSHA houdt zich bezig met gevaarlijke stoffen die een risico vormen voor de gezondheid of veiligheid van werknemers. Het agentschap werkt eraan werkplekken in Europa veiliger, gezonder en productiever te maken ten behoeve van organisaties, werkgevers en overheden. U vindt meer informatie op de website healthy-workplaces.eu.