2.3 Arbobeleid en de systeem-RI&E

scopetoetsing

Sinds 1 juli 2022 is er een onderscheid tussen een systeem- en scopetoetsing van de RI&E om de kwaliteit van het arbobeleid te verbeteren. De systeemtoetsing kijkt of de RI&E wel alle wettelijk verplichte onderdelen bevat. De scopetoetsing gaat dieper in op een bepaald thema om te controleren of alle risico’s correct en afdoende in kaart zijn gebracht. Daarbij moet de gecertificeerde kerndeskundige die dit toetst over inhoudelijke kennis van de materie beschikken.

bedrijfsarts

De systeem-RI&E heeft overeenkomsten met een audit-aanpak op het thema arbobeleid. Het arbobeleid start met de RI&E om de gezondheid, werkstress en arbeidsveiligheid in kaart te brengen. De systeemtoets start met een ‘documentenaudit’, waarbij de toetser (één van de kerndeskundigen) aan de slag gaat met de volgende documenten:

• basiscontract arbodienstverlening (maatwerk- of vangnetregeling) om te toetsen of alle verplichte zaken erin staan;
• RI&E-rapportage of plan van aanpak van eerdere jaren;
• analyse oorzaken verzuim, bijvoorbeeld volgens het jaarverslag van de bedrijfsarts of arbodienst;
• rapportages van andere dienstverleners, zoals de rapportage van vertrouwenspersonen, bhv-oefeningen en scope-RI&E’s;
• arbeidsgezondheidskundig onderzoek (preventief medisch onderzoek), inclusief de aanpak bij arbeidsgezondheidskundige thema’s volgens de arbocatalogus;
• functieomschrijving preventiemedewerkers;
• notulen OR (instemming met arbodienstverlener en instemming met benoeming preventiemedewerkers);
• noodplan bhv-organisatie en evaluaties van oefeningen en corrigerende maatregelen;
• programma voor bij- en nascholing en voorlichting over risico’s;
• effectiviteit van de maatregelen en toepassing van de arbeidshygiënische strategie.

2.3.1 Voorbereiding

invloed

noodplan

cao

Tijdens de voorbereiding let de toetser op de volgende zaken:

• Een keuze maken van een afdeling, groep of organisatie waar veranderingen hebben plaatsgevonden.
• Beschrijven welke veranderingen van invloed zijn op de veiligheid, gezondheid en werkstress.
• Vooraf sturen van een mail met de vraag naar de nodige informatie. Denk aan verzuimcijfers, functieomschrijving preventiemedewerker, rapporten of onderzoeken die eerder zijn gedaan, en noodplannen.
• Een dag inplannen om alle stukken te beoordelen.

2.3.2 Arbocatalogus

• De stukken beoordelen en vergelijken met de thema’s in de arbocatalogus, cao, normen en richtlijnen of ­basisinspectiemodules.
• In een tabel opschrijven: welke thema’s zijn bekend, relevant en onderzocht? Welke nog niet?
• Antwoord geven op de vragen en deze omzetten in een advies: welke thema’s moet de groep, afdeling of organisatie nog onderzoeken?

2.3.3 Preventie

Onderzoeken hoeveel preventieadviseurs er zijn aangewezen. Vragen naar de functieomschrijving. Staan de taken in de functieomschrijving? Is de kennis over de relevante thema’s (risico’s) aanwezig? Zo niet, dan adviseert de toetser hoe de organisatie wél aan die kennis kan komen. Is er voldoende kennis, dan geeft de toetser advies over hoe de organisatie op de hoogte kan blijven van de nieuwe richtlijnen of maatregelen.

2.3.4 Verzuimbegeleiding

Hoe is de verzuimbegeleiding geregeld? Via een maatwerk- of vangnetregeling?

• Maatwerkregeling: vragen naar de namen van de arbokerndeskundigen. Checken of zij gecertificeerd zijn. Zo niet, dan krijgt de organisatie het advies dat zij met gecertificeerde arbokerndeskundigen moet werken of dat ze over kan stappen naar de vangnetregeling.
• Vangnetregeling: de naam van de arbodienst vragen. Checken of de arbodienst gecertificeerd is. Zo niet, dan luidt het advies om over te stappen naar een gecertificeerde arbodienst of over te gaan naar de maatwerkregeling.

2.3.5 Noodplannen

restrisico

Hoe is de bedrijfshulpverlening geregeld? Via een eigen organisatie of uitbesteed? Bij uitbesteding wordt het contract bekeken. Zijn de belangrijkste zaken opgenomen? Denk aan oefeningen, onderhoud EHBO-koffers en contact met de brandweer. Hoe vaak is een oefening gedaan? Is deze geëvalueerd? Is daar een verslag van? Hoe worden de mensen opgeleid, en is die opleiding voldoende? In het advies opnemen over welke thema’s verdiepende kennis nodig is.

2.3.6 Arbeidsgezondheidskundig onderzoek

Zijn er nog restrisico’s? Bijvoorbeeld het risico op werken met suikerziekte in de nacht. De toetser kan dan adviseren om deze werknemers een arbeidsgezondheidskundig onderzoek aan te bieden. Het gaat vaak om persoonsgebonden eigenschappen die extra aandacht vragen. Denk aan bijzondere groepen, zoals zwangeren. Hierbij kan een advies voor arbeidsgezondheidskundig onderzoek nuttig zijn, en de bedrijfsarts kan meekijken met het advies.