7.2 Invoering
steigers
rode draad
andere koers
aanvullingen
startpunt
Er zijn weinig organisaties die niets aan arbobeleid doen. Ook in uw eigen organisatie heeft u ongetwijfeld al het één en ander aan maatregelen in de steigers gezet. Wat gaat u dan doen met de catalogus? Globaal gezien zijn er een viertal mogelijkheden:
Om te beoordelen welke gevolgen de catalogus heeft voor uw organisatie en wat u er aan kunt hebben, moet u goed inzicht hebben in wat erin staat en op wie hij van toepassing is. Daarna bekijkt u hoe dit zich verhoudt tot uw eigen praktijk.
7.2.1 Inhoud catalogus
eigen beleid
Een catalogus dekt vaak maar een deel van het arbobeleid dat voor uw organisatie van belang is. Spelen de behandelde risico’s niet in uw organisatie of heeft u hier al uitvoerig eigen beleid voor, dan gebruikt u de catalogus anders dan wanneer dit voor uw situatie heel actuele thema’s zijn die u nog helemaal moet ontwikkelen. Als arboprofessional kunt u dit het beste voor uw eigen situatie beoordelen.
Eigen aanpak goed genoeg
Een groot softwarebedrijf voert al jaren stevig beleid tegen RSI/KANS, met maatregelen als een goede inrichting van de kantoorwerkplek en aangepaste software. Werknemers worden actief getraind en alle signalen die wijzen op RSI/KANS worden serieus genomen. De branche heeft sinds kort een arbocatalogus, waarin RSI/KANS uitgebreid aan bod komt. De arbocoördinator van het bedrijf bekijkt of het eigen beleid strookt met de normen en maatregelen in de catalogus. Dat blijkt ruimschoots het geval. Zo staat in de catalogus dat medewerkers niet meer dan zes uur per dag beeldschermwerk mogen doen. Deze regel was ingevoerd. Het bedrijf hoeft de eigen werkwijze niet aan te passen door de komst van de catalogus.
Normen
helder
Bekijk ook wat volgens de arbocatalogus de normen zijn waaraan elk bedrijf of elke instelling verplicht moet voldoen. En wat staat er nog meer als aanbeveling of als goed voorbeeld? De catalogus moet hierover duidelijke aanwijzingen geven, zodat dit voor iedereen helder is. Uiteraard kunt u ook nagaan of de catalogus handige, bruikbare oplossingen bevat voor uw specifieke situatie.
Welkome aanvulling
Werkdruk is een groot probleem bij een gemeente. De arboprofessional heeft goed beleid op papier staan, maar dit werkt in de praktijk onvoldoende. Gesprekken tussen leiding en werknemers lopen niet goed. Klachten over werkdruk blijven binnenstromen en werkstress leidt nog te vaak tot langdurig verzuim. De arboprofessional stelt voor om het eigen beleid aan te vullen met diverse maatregelen uit de catalogus. Zij stelt bovendien voor hier actief werknemers bij te betrekken, want daar lenen de maatregelen in de arbocatalogus zich goed voor. Een eerste proef op een afdeling met grote problemen pakt heel goed uit. De gemeente besluit om ook op andere plekken de aanpak te volgen. Zo levert de arbocatalogus in deze gemeente een welkome aanvulling op het eigen beleid.
7.2.2 Mogelijke uitbreiding
up-to-date
De meeste arbocatalogi zijn groeimodellen. Dit houdt in dat ze klein zijn begonnen en met de jaren verder zijn uitgebreid. Check altijd de datum waarop de catalogus is uitgekomen en bekijk voor uzelf of die informatie nog up-to-date is. Staat erin hoe lang de afspraken over de arbocatalogus geldig zijn? Kunt u via uw brancheorganisatie achterhalen of er een update op stapel staat? Het is niet handig om maatregelen te nemen op basis van verouderde informatie.
Verplichtingen
Houd wel rekening met de wettelijke verplichtingen die uw werkgever zelf heeft. Is er sprake van een reëel arbeidsrisico in uw organisatie en wordt dit niet in de arbocatalogus behandeld? Dan kunt u zich niet verschuilen achter het argument ‘het staat niet in de arbocatalogus, dus ik begin er maar niet aan’.
7.2.3 Toepassing
Niet elke catalogus is van toepassing op alle groepen werknemers in een organisatie. Zo wordt in de arbocatalogus voor de podiumkunsten het onderwerp geluidsbelasting behandeld. In een branche waar werknemers te maken hebben met het dagelijkse, vaak harde geluid van optredens en uitvoeringen is dat een logische keuze. De catalogus bevat een uitwerking voor die mensen die direct met deze optredens te maken hebben, zoals technici en ander podiumpersoneel. Deze uitwerking is echter niet van toepassing op bijvoorbeeld de bewaking van het theater of het personeel in het restaurant.
kantoorfuncties
Andere catalogi werken het onderwerp RSI/KANS uit voor kantoorpersoneel. Daarin staat gezond gebruik van de computer in alle facetten centraal. In dat geval is de catalogus niet van toepassing op andere dan kantoorfuncties in uw organisatie. U moet dus goed bekijken op welke groepen van de medewerkers in uw organisatie de catalogus van toepassing is. Mocht het u niet helemaal duidelijk zijn, vraag het dan na bij uw brancheorganisatie.
Meerdere arbocatalogi
Sommige organisaties kunnen te maken hebben met meerdere catalogi. Zo zijn er organisaties die heel uiteenlopende activiteiten uitvoeren en waarvan het personeel valt onder diverse cao’s. Met een beetje geluk staan er geen tegenstrijdige dingen in de catalogi. Gebeurt dit toch, dan moet u goed beoordelen hoe uw organisatie hiermee omgaat. Zorg dat u uw keuzes kunt verantwoorden tegenover Inspectie SZW.
7.2.4 Overige bepalingen
uitwerken
Zeker als de arbocatalogus maar enkele onderwerpen bevat, kan het zinvol zijn om ook de voor uw organisatie geldende cao even na te kijken op bepalingen over arbo en verzuim. Dit kan voor het uitwerken van een plan in uw situatie van belang zijn. Sociale partners hebben namelijk soms ook andersoortige afspraken of materiaal opgesteld, waaronder subsidieregelingen of handboeken. Het is van belang dat u hiervan op de hoogte bent. Overigens zullen er in de arbocatalogus meestal verwijzingen staan naar deze informatie.
Landelijke handreikingen
Sociale partners op landelijk niveau hebben samen in de Stichting van de Arbeid handreikingen gemaakt, die de branches kunnen gebruiken voor hun eigen arbocatalogi. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld bedrijfshulpverlening, zwangerschap en arbeid en fysieke belasting. Als deze onderwerpen (nog) niet worden behandeld in de catalogus in uw branche, kunt u hier uit putten voor uw eigen praktijk.