1.1 De drie pijlers van het pensioengebouw
Elke pijler van het pensioengebouw vult voor een deel het pensioen in. De drie pijlers komen in de paragrafen hierna kort aan bod.
1.1.1 Volks- en werknemersverzekeringen via de overheid
eerste pijler
arbeidsongeschiktheid
In deze eerste pijler gaat het om ‘pensioenvoorzieningen’ die vanuit de overheid worden geregeld. In het kader van pensioen zijn met name de volgende volks- en werknemersverzekeringen van belang:
- Volksverzekeringen (deze zijn van toepassing voor alle inwoners van Nederland):
- Algemene Ouderdomswet (AOW): voorziet in inkomen op de ‘oude dag’;
- Algemene Nabestaandenwet (ANW): voorziet in inkomen ten behoeve van nabestaanden ingeval van overlijden;
- Werknemersverzekeringen (deze zijn van toepassing voor werknemers):
- Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA): voorziet in inkomen als er sprake is van arbeidsongeschiktheid. Iedereen komt in principe voor deze pensioenvoorzieningen in aanmerking.
De voorzieningen in de eerste pijler zijn geregeld via de volks- en werknemersverzekeringen en dus formeel geen ‘pensioen’. Omdat het niveau van deze voorzieningen beperkt is, heeft Nederland ook een tweede en derde pijler.
1.1.2 Opbouwen van pensioen via de werkgever
tweede pijler
werknemers
De tweede pijler betreft pensioenvoorzieningen (pensioenregelingen) die via de werkgever worden geregeld. Voor deze regelingen komen dus alleen werknemers in aanmerking, zij hebben immers een arbeidsovereenkomst met een werkgever. Zelfstandigen (zoals zzp’ers) zijn geen werknemer en bouwen (in principe) in deze pijler dus geen pensioen op.
Aanvulling
dekking
dekking
De pensioenregeling in de tweede pijler is een aanvulling op de voorzieningen in de eerste pijler. Daarom voorziet een pensioenregeling in de tweede pijler meestal in de volgende dekkingen: oude dag, overlijden en arbeidsongeschiktheid. De regeling in de tweede pijler wordt formeel ook wel ‘het pensioen’ genoemd. Veel werkgevers hebben een pensioenregeling, maar dat is niet altijd het geval. Bovendien verschilt het niveau per regeling. Daarom is er ook een derde pijler.
1.1.3 Opbouwen van eigen voorzieningen in privé
derde pijler
pensioentekort
De derde pijler betreft voorzieningen die iemand in aanvulling op de eerste en tweede pijler in privé kan treffen, bijvoorbeeld omdat er sprake is van een pensioentekort. Van een tekort kan sprake zijn als iemand geen recht heeft op een pensioen uit de tweede pijler. Dit geldt bijvoorbeeld voor een zzp’er. Of als de pensioenregeling via de werkgever in de tweede pijler van een te beperkt niveau is. Ook in de derde pijler kan iemand voorzieningen treffen voor de volgende dekkingen: oude dag, overlijden en arbeidsongeschiktheid.
Er zijn diverse mogelijkheden om hierin te voorzien zoals een lijfrente, levensverzekering en arbeidsongeschiktheidsverzekering. Daarnaast valt het opbouwen van een potje door te sparen en beleggen ook onder deze pijler.