2.1 Aanbieden en aanvaarden
integraal
Er is overduidelijk sprake van aanbieding en aanvaarding van de algemene voorwaarden als:
- bij het sluiten van de overeenkomst nadrukkelijk naar de algemene voorwaarden is verwezen; en
- de algemene voorwaarden integraal zijn opgenomen in de overeenkomst.
paraaf
In de praktijk wordt vaak niet aan beide punten voldaan, waardoor de zaken ingewikkelder liggen. Er zal geen twijfel bestaan over het overeenkomen van de algemene voorwaarden als de wederpartij het aanbod aanvaardt en op elke pagina een paraaf zet, inclusief de pagina’s met de algemene voorwaarden. Maar in de praktijk gaat het zelden zo.
Ondertekenen
Meestal zijn de algemene voorwaarden niet in de overeenkomst zelf opgenomen en worden zij niet ondertekend of geparafeerd. U verwijst waarschijnlijk vaak in een offerte naar de algemene voorwaarden. De wederpartij ondertekent dan de offerte met de verwijzing, in veel gevallen zonder de algemene voorwaarden te hebben gelezen. In principe is er ook in dat geval wel sprake van aanbod en aanvaarding van de algemene voorwaarden.
Als u expliciet verzoekt om een handtekening of paraaf op iedere pagina en de wederpartij slaat bijvoorbeeld één pagina over, kan de rechter bij een eventuele rechtszaak oordelen dat de wederpartij met de bepalingen op die pagina niet akkoord is gegaan.
2.1.1 Aanvaarding
vertrouwen
De hoofdregel is dat er sprake is van aanvaarding als:
- er een duidelijke ‘daartoe strekkende verklaring’ wordt gedaan, zoals het juridisch heet, of;
- bij de gebruiker het gerechtvaardigd vertrouwen wordt gewekt dat de wederpartij akkoord is met de algemene voorwaarden.
aanwijzing
Als iemand een document ondertekent waarin u melding maakt van de toepasselijkheid van algemene voorwaarden, is dat een sterke aanwijzing voor de aanvaarding van deze voorwaarden. Of de klant er ook kennis van heeft genomen, is dan minder belangrijk.
Impliciet
Een belangrijke vraag hierbij is of algemene voorwaarden ook impliciet aanvaard kunnen worden, bijvoorbeeld doordat uw onderneming begint met de uitvoering van de overeenkomst. In het algemeen wordt hieruit afgeleid dat de algemene voorwaarden zijn geaccepteerd. Door de overeenkomst uit te voeren, ontstaat de indruk dat de wederpartij kennelijk heeft ingestemd met de algemene voorwaarden. U moet de voorwaarden uiteraard wel op een correcte manier ter hand hebben gesteld.
Algemene voorwaarden zijn van toepassing als de wederpartij instemt met een aanbod waarin verwezen wordt naar de algemene voorwaarden. De algemene voorwaarden moeten dus op de een of andere wijze onderdeel zijn van het aanbod.
2.1.2 Geen reactie
rechtspraak
Ingewikkelder wordt het als de wederpartij zwijgt, dus op geen enkel moment reageert op de verwijzing naar de algemene voorwaarden. De wederpartij ondertekent bijvoorbeeld niet de offerte waarin werd verwezen naar de voorwaarden. Literatuur en rechtspraak zijn hierover verdeeld.
Toestemmen
zwijgen
toestemmen
Diverse deskundigen menen dat de gebruiker er niet zonder meer op mag vertrouwen dat zwijgen acceptatie betekent. Zeker als de gebruiker weet dat de algemene voorwaarden voor de wederpartij bezwarend zijn. In dat geval zou de zwijger beschermd moeten worden. In de rechtspraak wordt hier vaak anders naar gekeken. Daar geldt in het algemeen: wie zwijgt, stemt toe. Zwijgen kan dus in dit geval vergaande gevolgen hebben. Hieruit volgt dat algemene voorwaarden relatief snel van toepassing zijn. Houd dit dus in uw achterhoofd als het toch tot een rechtszaak komt.
2.1.3 Terugwerkende kracht
instemmen
Als u de overeenkomst al heeft gesloten, kunt u de algemene voorwaarden niet zomaar achteraf van toepassing verklaren. Dat kan alleen als de wederpartij daar alsnog mee instemt. Als de algemene voorwaarden haar rechten of mogelijkheden beperken, zal uw wederpartij niet echt staan te springen om alsnog in te stemmen met de voorwaarden.
Opdrachtbevestiging
In de praktijk worden algemene voorwaarden vaak van toepassing verklaard bij de opdrachtbevestiging. Dat is echter te laat! De overeenkomst is dan al gesloten. Het gevolg is dan dat de algemene voorwaarden strikt genomen niet gelden. Zorg er dus voor dat uw offerte altijd verwijst naar de algemene voorwaarden.
Mondeling akkoord altijd bevestigen
Laat de wederpartij na een mondelinge overeenkomst nog op papier bevestigen dat uw algemene voorwaarden van toepassing zijn. Soms is dat onmogelijk, bijvoorbeeld door een hoeveelheid aan opeenvolgende transacties. Dan verdient het de voorkeur om op de een of andere manier de voorwaarden te tonen.
U kunt bijvoorbeeld de voorwaarden op een centrale plek beschikbaar stellen – tegenwoordig gebeurt dat vaak online – en er bij iedere mondelinge overeenkomst nadrukkelijk naar verwijzen. Zo wordt de wederpartij zich er van bewust dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn op transacties die uw onderneming met haar sluit.