4. Databankenrecht

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier FA Rendement

Publicatiedatum: augustus 2024

Anders dan het auteursrecht, is het databankenrecht een relatief jong IE-recht. Zeker met de hedendaagse grootschalige automatisering zijn databanken niet meer weg te denken uit onze wereld en vertegenwoordigen ze een grote economische waarde. De Europese wetgever vond het daarom noodzakelijk om deze belangen met een eigen rechtsregeling te beschermen.

online

Een databank is vergelijkbaar met een kaartenbak en is meestal elektronisch en steeds vaker ook online raadpleegbaar. Denk aan een telefoongids (zowel in boekvorm als online), een almanak met wedstrijduitslagen of een archief met aangeboden huizen op een website. De inhoud van de databank, vergelijkbaar met de kaarten uit de kaartenbak, wordt niet beschermd door het databankenrecht. Als de inhoud voldoende origineel is, zouden daarop volgens artikel 2 lid 2 Databankenwet wel auteursrechten kunnen rusten.

Omdat de Databankenwet (Dw) nagenoeg volledig de richtlijn heeft gevolgd, zal in dit themadossier alleen naar de Nederlandse wetsartikelen verwezen worden.

4.1 Wat wordt beschermd?

Databanken worden beschermd. Een databank is volgens artikel 1 lid 1 sub a Dw: ‘een verzameling van werken, gegevens of andere zelfstandige elementen, die systematisch of methodisch geordend en afzonderlijk toegankelijk zijn, en waarvan de verkrijging, de controle of de presentatie van de inhoud in kwalitatief of kwantitatief opzicht getuigt van...

4.2 Wie krijgt het recht?

De producent van de databank krijgt het recht. U bent producent als u het risico draagt voor de investering in het maken van de databank (artikel 1 lid 1 sub b Dw). Producent U wordt vermoed producent te zijn van een databank als u genoemd wordt als producent in de databank, als niemand wordt genoemd of als u de databank openbaar heeft gemaakt (...

4.3 Hoe en hoe lang geniet u bescherming?

Net als een auteursrecht ontstaat een databankrecht vormvrij, zonder depot en op het moment dat de productie ervan is voltooid (artikel 6 lid 1 Dw). Zodra een databank aan de vereisten voldoet, waaronder die van de substantiële investering, heeft u als producent het recht verkregen. Geldigheidsduur Het databankrecht duurt 15 jaar vanaf de eerste...

4.4 Wat houdt het databankenrecht in?

Als producent van een databank heeft u op grond van artikel 2 lid 1 Dw het alleenrecht om toestemming te verlenen voor de volgende handelingen: het opvragen of hergebruiken van het geheel of een in kwalitatief of kwantitatief opzicht substantieel deel van de inhoud van de databank; het herhaald en systematisch opvragen of hergebruiken van in...

4.5 Beperkingen op het databankenrecht

Er gelden ook beperkingen op het databankrecht, al zijn dat er minder dan bij het auteursrecht. Een belangrijke beperking is uitputting (artikel 2 lid 3 Dw). Zodra een exemplaar van de databank van eigenaar is gewisseld, zijn de rechten van de producent voor dat exemplaar uitgeput. Deze regel gaat alleen op voor databanken op stoffelijke dragers (...

4.6 Hoe kunt u profijt halen uit een databank?

Omdat u als producent het tijdelijke monopolie heeft op uw databank, bent u de enige die ervoor kan kiezen om uw databank te vermarkten (het proces van het creëren en leveren van waarde). Dit kan bijvoorbeeld via een online te raadplegen databank (zoals marktplaats.nl, funda.nl of autotrack.nl) of via offline media (zoals een papieren telefoongids...

4.7 Inbreuk op het databankenrecht

Als een derde zonder toestemming substantiële delen of systematisch niet-substantiële delen opvraagt uit uw databank of deze hergebruikt (artikel 2 lid 1 Dw), pleegt diegene inbreuk op uw databankrecht. Hiertegen kunt u optreden. 4.7.1 Scrapen Tegenwoordig komt het zogenoemde scrapen van databanken vaker voor. Dit is het op geautomatiseerde wijze...

U bent hier