3.4 Informatiebeschikking
vragenbrief
De wet schrijft voor dat iedere belastingplichtige verplicht is om desgevraagd gegevens en inlichtingen te verstrekken die ‘voor de belastingheffing te zijnen aanzien van belang kunnen zijn’. Maar over wat er dan precies ‘van belang is voor de belastingheffing’, dáár verschillen belastingplichtigen en de inspecteur nog wel eens over van mening. Feit is dat de inspecteur veel vrijheid heeft om informatie te vragen. In de regel gaat dat eerst via een vragenbrief, waarin de inspecteur u vraagt om bepaalde informatie aan te leveren. U krijgt een termijn om de gegevens aan te leveren. Tegen een vragenbrief kunt u geen bezwaar en beroep aantekenen.
Informatie aanleveren uit eigen beweging
suppletie-aangifte
In bepaalde situaties verwacht de fiscus dat u zelf informatie verstrekt. Dit geldt bijvoorbeeld voor de suppletie-aangifte BTW en voor het intrekken van ‘Verklaringen privégebruik auto van de zaak’ als u meer dan 500 kilometer privé rijdt met de auto. Let hierop, want de inspecteur kan een vergrijpboete opleggen als u niet voldoet aan deze actieve informatieverplichting.
Onredelijk
onherroepelijk
Misschien vindt u dat de inspecteur onredelijk veel informatie vraagt. Weigert u de gegevens te geven, dan ontvangt u waarschijnlijk een informatiebeschikking. Daarin moet de inspecteur nauwkeurig omschrijven welke informatie hij van u wil hebben en waarom. Dit mag informatie over meerdere jaren zijn. Tegen een informatiebeschikking kunt u wél bezwaar maken. Doe dit wel binnen zes weken, anders is de informatiebeschikking onherroepelijk (zie hoofdstuk 5).
Omkering bewijslast
vermoeden
Als de informatiebeschikking onherroepelijk vaststaat, kunt u te maken krijgen met omkering én verzwaring van de bewijslast. Normaliter ligt de bewijslast bij de inspecteur. Hij moet aantonen dat de aanslag die hij oplegt deugt. Bij omkering komt de volledige bewijslast bij u te liggen. Dit betekent dat u de correcte toepassing van belastingverlagende posten moet kunnen bewijzen als bij de fiscus een vermoeden bestaat dat u niet geheel binnen de lijntjes blijft.
Als u verzuimt de juiste aangifte te doen en u een geschatte hoge aanslag krijgt opgelegd, moet u bij bezwaar tegen deze aanslag overtuigend kunnen bewijzen dat de fiscus u ten onrechte te hoog heeft aangeslagen.
Behoorlijk bestuur
subsidiariteitsbeginsel
De inspecteur mag veel, maar er zijn wel grenzen. Allereerst is de Belastingdienst altijd gebonden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals het subsidiariteitsbeginsel: kan de informatie ook op een minder bezwarende manier worden verkregen? Vertaald naar de informatiebeschikking komen de beginselen erop neer dat de inspecteur zich fair moet opstellen (zie hoofdstuk 10). Het is niet de bedoeling dat u enorme kosten moet maken om de informatie aan te leveren.
Fishing expedition
onderbouwen
Daarnaast mag een inspecteur niet een hele rits documenten opvragen omdat dit misschien iets op kan leveren voor de belastingheffing. De rechter kan dit aanmerken als een ‘fishing expedition’. Een inspecteur die niet aangeeft welke documenten hij nog mist en niet onderbouwt waarom de ontbrekende documenten van belang zijn voor de belastingheffing, is té veel aan het vissen.