2.3 Goed koopmansgebruik

Als we over aftrekbare kosten praten, komt ook de vraag op wanneer die kosten aftrekbaar zijn. In de jurisprudentie is daartoe het goed koopmansgebruik ontwikkeld. Het kan namelijk nogal wat uitmaken in welk jaar u omzet of kosten verantwoordt.

tarief

rentevoordeel

verlies-
verrekening

De volgende factoren kunnen daar een rol bij spelen:

• Het tarief: als het tarief volgend jaar lager is, zult u de kosten liever dit jaar nog willen meenemen. Stijgt het tarief volgend jaar, dan is het aanlokkelijk om de kosten nog een jaartje uit te stellen.
• Rentevoordeel: met de huidige tarieven speelt dit mogelijk niet zo’n grote rol. Maar door uitstel van belastingheffing daalt de effectieve belastingdruk: € 100 nu is namelijk meer waard dan € 100 volgend jaar. Dit is het contante waarde-effect.
• Verliesverrekening: erliezen zijn voorwaarts negen jaar verrekenbaar met toekomstige winsten. U heeft er als ondernemer belang bij om deze verliezen niet te laten verdampen.

Dynamisch

belastbare winst

Goed koopmansgebruik omvat dus de spelregels over hoe de belastbare winst van een onderneming wordt bepaald. Een belangrijk aspect daarbij is wanneer u baten en lasten tot de (jaar)winst kunt rekenen. Het is een dynamisch begrip en heeft zich in de loop der tijd ontwikkeld. De invulling van goed koopmansgebruik is door de jurisprudentie vormgegeven en niet door de wetgever.

2.3.1 Realisatiebeginsel

De twee belangrijkste beginselen van goed koopmansgebruik zijn het realisatiebeginsel en het voorzichtigheidsbeginsel. De achterliggende gedachte van het realisatiebeginsel is dat omzet en kosten moeten worden toegerekend aan de periode waar ze betrekking op hebben.

jaar van 
levering

De Hoge Raad heeft bepaald dat winstneming uiterlijk moet plaatsvinden in het jaar van levering. U mag dus niet wachten tot de afnemer heeft betaald.

Matchingbeginsel

Onderdeel van het realisatiebeginsel is het matchingbeginsel. Dit betekent dat u kosten zoveel mogelijk moet toerekenen aan de periode waarin de omzet wordt behaald en waar de kosten betrekking op hebben.

onderhoud

Betaalt u kosten vooruit, dan mag u deze pas ten laste van het resultaat brengen in het jaar waar de uitgaaf betrekking op heeft. Een ander goed voorbeeld van kosten toerekenen aan de periode waar ze betrekking op hebben is de voorziening groot onderhoud.

2.3.2 Voorzichtigheidsbeginsel

Het voorzichtigheidsbeginsel stelt dat verliezen aftrekbaar zijn al zijn ze nog niet gerealiseerd en dat winsten pas verantwoord hoeven te worden als ze gerealiseerd zijn.

Waardering

waardedaling

Kort gezegd houdt dit in dat u een waardestijging op een bedrijfsmiddel pas tot het resultaat hoeft te rekenen als het bedrijfsmiddel wordt verkocht. Een waardedaling daarentegen mag u direct ten laste van het resultaat brengen.