3.4 Wendbaarheid
aanpassen
Een belangrijk onderdeel van het Communicatiestijlenmodel is het begrip ‘wendbaarheid’. Dit is de mate waarin u uw eigen communicatiestijl (deels) aanpast aan de stijl van iemand anders.
verloochenen
Wendbaar zijn betekent niet dat u zichzelf moet verloochenen, dat u zich anders moet voordoen dan u daadwerkelijk bent, of u volledig aan moet passen aan uw gesprekspartner. Dit zou de communicatie immers minder zuiver maken. Het betekent dat u in staat bent om uw gedrag in bepaalde situaties zodanig aan te passen dat het de communicatie tussen u en de ander verbetert.
U hoeft geen toneel te spelen om u wendbaar op te stellen. Het is vaak al voldoende als u kleine aanpassingen maakt in uw houding of gedrag. Durf daarin ook goed naar uw eigen communicatiestijl te kijken.
3.4.1 Botsende stijlen
ergeren
Soms merkt u dat een samenwerking of een gesprek niet ‘lekker’ loopt. U ergert zich bijvoorbeeld aan de aarzelende of onzekere manier van praten van een medewerker, terwijl u weet dat hij toch erg ervaren is. Of u vindt dat uw gesprekspartner niet tot de kern komt, omdat hij in uw ogen alleen maar persoonlijke dingen vraagt en vertelt. De kans is groot dat u in zo’n geval te maken heeft met botsende communicatiestijlen. Die ervaren collega is gewoon minder stellig dan u bent in zijn manier van praten.
Doorgronden
relativeren
Als u dit weet te doorgronden, heeft u al een belangrijke stap gezet. Het is dan zaak om uw ergernis te relativeren en te bepalen wat de dominante communicatiestijl is van uw gesprekspartner. Heeft u dit in beeld, dan kunt u uw communicatiestrategie bepalen.
Stap over uw schaduw heen
Doorgronden van de communicatiestijl van een ander, maar vooral er boven staan en uw eigen gedrag aanpassen, vraagt veel van uw capaciteiten als leidinggevende. U moet immers bepalen welke mogelijkheden u zelf heeft om tegemoet te komen aan de communicatiestijl van een medewerker. Het is soms nodig om over uw eigen schaduw heen te stappen en uw irritaties aan de kant te zetten. Hierbij kunt u ook uw eigen communicatiestijl niet negeren. Als u zelf erg stellig bent bijvoorbeeld, is het voor iemand met de vriendelijke communicatiestijl moeilijk zichzelf te uiten. Het vraagt om veel moed en zelfkennis om uw wendbaarheid te vergroten!
3.4.2 Strategie
houding
expressieve stijl
beschouwende stijl
directieve stijl
vriendelijke stijl
Als u de communicatiestijl van uw gesprekspartner helder op het netvlies heeft, kunt u bepalen welke houding passend is. Dit is voor elke communicatiestijl verschillend. Heeft u iemand voor u die bijvoorbeeld beschouwend en nadenkend is, dan kunt u proberen om een gesprek systematisch aan te pakken. Praat u met een werknemer met de vriendelijke communicatiestijl, zorg dan voor een betrokken en persoonlijke houding.
Hoe communiceer ik met de …
- expressieve stijl: vraag naar hun mening, richt u op de grote lijn, geef ruimte aan creatieve ingevingen.
- beschouwende stijl: bereid een gesprek goed voor, richt u op de inhoud en de doelen, neem de tijd, wees helder en concreet.
- directieve stijl: kom snel ter zake, stel u formeel op, blijf bij het onderwerp, wees concreet, geef de ander de ruimte om beslissingen te nemen.
- vriendelijke stijl: wees belangstellend, stel vragen, stel u gelijkwaardig op.