U bent hier

Organisatie & Leidinggeven
Assessments2. Assessmentinstrumenten2.3 Capaciteitentesten

2.3 Capaciteitentesten

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier HR Rendement
Publicatiedatum: november 2023

vast format

intelligentietest

Capaciteitentesten, ook wel cognitieve testen genoemd, zijn gestandaardiseerde evaluaties – er is dus een vast format, waardoor de test voor iedereen hetzelfde is – om het cognitieve vermogen en de mentale vaardigheden van individuen te meten. Deze testen beoordelen verschillende aspecten van denken, zoals redeneren, logica, numerieke vaardigheden en verbale vaardigheden. De toepassing ervan is vaak in educatieve, professionele en klinische contexten om zo iemands intellectuele potentieel en cognitieve bekwaamheid te beoordelen. De intelligentietest is ook een capaciteitentest. De term capaciteitentest is echter iets breder. Geheugentesten of concentratietesten vallen hier ook onder.

Hoe het werkt

voorbereiding

taken

tijdslimiet

score

Dit is hoe capaciteitentesten doorgaans werken:

  • Voorbereiding en instructies: meestal ontvangen deelnemers instructies over wat er van hen verwacht wordt en hoe de test zal worden afgenomen. Verder krijgen ze informatie over de tijdsduur, het aantal vragen en de verschillende soorten taken die ze kunnen verwachten.
  • Capaciteitentesten bestaan uit verschillende taken die specifieke cognitieve vaardigheden meten. Deze taken kunnen onder meer zijn:
    • Verbaal redeneren: het beoordelen van iemands verbale vaardigheden, zoals het identificeren van overeenkomsten, analogieën en het voltooien van zinnen.
    • Numeriek redeneren: het beoordelen van numerieke patronen, relaties en logica.
    • Abstract redeneren: het vermogen om abstracte concepten en patronen te begrijpen en te herkennen.
    • Ruimtelijk redeneren: het vermogen om ruimtelijke relaties te begrijpen en visuele patronen te interpreteren.
    • Logisch redeneren: logische verbanden en redeneringen identificeren in verschillende situaties.
  • Tijdslimiet: er is meestal een tijdslimiet voor elke opgave in capaciteitstesten. Dit is bedoeld om te beoordelen hoe goed iemand problemen kan oplossen en redeneren binnen een bepaalde tijd.
  • Scores en interpretatie: nadat een test is afgerond, volgt er een beoordeling van de antwoorden en toewijzing van scores aan de verschillende opgaven. Deze scores worden vaak vergeleken met normen (afgeleid van een groep vergelijkbare individuen), zodat u kunt zien hoe goed de geteste persoon presteerde in vergelijking met anderen.

Geschiktheid

evalueren

Capaciteitentesten zijn nuttig als u het potentieel van individuen voor academische en professionele prestaties wilt evalueren. Werkgevers zetten ze vaak in bij werving-en-selectieprocessen om te helpen bij het beoordelen van de geschiktheid van sollicitanten voor bepaalde functies.

Onthoud wel dat deze testen slechts een beperkt aspect van iemands capaciteiten meten en dat andere factoren, zoals ervaring, motivatie en persoonlijkheid ook een rol spelen bij succes in verschillende situaties.