9.2 Arbeid- en organisatiedeskundige
PSA
Na de bedrijfsarts is de arbeids- en organisatiedeskundige (A&O-deskundige) de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Organisaties krijgen bijvoorbeeld steeds meer te maken met psychosociale arbeidsbelasting (PSA). De A&O-deskundige is samen met de bedrijfsarts het meest deskundige op dat gebied. De organisatie van het werk is een belangrijke factor in het bestrijden van ongezonde en onveilige werksituaties. De A&O-deskundige zal daarom ook samenwerken met de arbeidshygiënist om zijn advies te formuleren.
De A&O-deskundige adviseert niet alleen op het moment dat u het probleem heeft ontdekt, de deskundige kan op uw verzoek de risico’s ook opsporen, zodat u problemen preventief kunt aanpakken.
9.2.1 Expertises van A&O-deskundige
arbeidsorganisatie
minder verzuimen
verzuim tegengaan
Welzijn en gezondheid, dat zijn de expertisegebieden van de A&O-deskundige. Dat is echter een breed begrip. Om te weten wanneer u een A&O-deskundige inschakelt, moet u zijn expertises kennen:
- Het verbeteren van de arbeidsorganisatie en de inhoud van de arbeid. De A&O-deskundigen inventariseren de inhoud van arbeid om de werkzaamheden vervolgens te analyseren. Hetzelfde gaat de deskundige te werk bij de arbeidsorganisatie. Zo zal hij zich richten op arbeidsverhoudingen, PSA en werkdruk. Een werknemer die veel eentonig werk doet, kan daardoor meer werkdruk of PSA ervaren. Een A&O-deskundige herkent dat en zal de wijziging van de organisatie van het werk voorstellen. Daardoor wordt het werk afwisselender en zal de werknemer minder verzuimen.
- Als uw arbozorgsysteem niet naar behoren functioneert, kan de A&O-deskundige het systeem voor u verbeteren of zelfs helemaal opzetten. Zo’n arbozorgsysteem is het middel van de deskundige om uw arbobeleid vorm te geven. In dat syteem worden richtlijnen en doelstellingen geformuleerd op onder meer het gebied van:
- PSA;
- conflicthantering
- gezondheid.
- Verzuimbegeleiding is de taak van de bedrijfsarts, maar het opzetten en bijschaven van en het adviseren over het verzuimbeleid en de werkwijze bij verzuimbegeleiding is een mogelijke opdracht voor de A&O-deskundige. Hij gaat dan niet op bezoek bij een verzuimende werknemer, dat is immers de taak van de bedrijfsarts. Wel zal de A&O-deskundige voorstellen doen om verzuim tegen te gaan en ziektegevallen te begeleiden. De deskundige geeft niet alleen tips, maar maakt ook de regels inzichtelijk.
- Hoewel de A&O-deskundige een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) niet zelf mag uitvoeren, kan hij wel een systeem organiseren waardoor werknemers zich regelmatig laten onderzoeken. Op die manier zijn gezondheidsrisico’s sneller op te sporen.
De A&O-deskundige zal niet alleen nauw samenwerken met uw bedrijfsarts, maar ook met de OR, BHV, preventiemedewerker en eventueel de arbocoördinator.
9.2.2 A&O in de praktijk
werkdruk
Het uitgebreide taken- en dienstenpakket van de A&O-deskundige ziet er in de praktijk als volgt uit:
- het (her)inrichten van werkprocessen;
- het ontwerpen van functies;
- het aanpassen van taken binnen de organisatie;
- het tegengaan van werkdruk;
- het verbeteren van sociale verhoudingen;
- het verzuimbeleid vormgeven;
- de beleving en uitdagingen van werknemers verbeteren.
Aanpak PSA
speerpunt
De nadruk van de taken van deze deskundige zal de komende tijd nog meer bij de aanpak van PSA komen te liggen. De overheid heeft de aanpak van die belasting als speerpunt benoemd en daarvoor is de A&O-deskundige bij uitstek geschikt.
De OR kan gebruikmaken van het initiatiefrecht en op die manier de werkgever vragen om met een A&O-deskundige samen te werken. Aan u de taak om het belang van die samenwerking bij zowel de werkgever als OR onder de aandacht te brengen.
9.2.3 Advies op niveau’s
managementsysteem
coaching
Een A&O-deskundige schakelt u in om een advies te krijgen. Dat doet hij op verschillende niveaus: