U bent hier

OR & Medezeggenschap
…
Bezoek van de Arbeidsinspectie1. Wetgeving als basis1.3 RI&E-verplichting
Voor OR & Medezeggenschap

1.3 RI&E-verplichting

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier Management Rendement
Publicatiedatum: februari 2024

maatregelen

U bent verplicht om een risico-inventarisatie en -evaluatie op te stellen. Hierin staan alle arbeidsrisico’s die werknemers lopen tijdens het uitvoeren van hun werkzaamheden en de maatregelen die uw organisatie neemt om die risico’s weg te nemen of – als dat niet mogelijk is – te beperken. De RI&E moet op orde en actueel zijn en u moet deze in de praktijk brengen. De kans is groot dat een inspecteur bij een controle de RI&E als uitgangspunt neemt (zie hoofdstuk 9).

Risico’s in de RI&E

gehoorschade

werkstress

Voorbeelden van arbeidsrisico’s in de RI&E zijn:

  • Geluidsoverlast. Kan lawaai leiden tot gehoorschade of gevaarlijke situaties als collega’s elkaar niet verstaan?
  • Gevaarlijke stoffen. Om welke stoffen gaat het exact en wat zijn risico’s van blootstelling?
  • Beeldschermwerk. Welke gezondheidseffecten kan beeldschermwerk hebben? Is er een risico op klachten aan nek en schouders (KANS)?
  • Werkstress. Zijn er factoren die werkstress kunnen veroorzaken, zoals de bedrijfscultuur, werkdruk of pesten?
  • Arbeidsrisico’s uit het verleden. Wat was de oorzaak van eventuele arbeidsongevallen of gevallen van beroepsziekten? Hoe groot is de kans op herhaling en hoe kunt u dit voorkomen?

1.3.1 Onderdelen van de RI&E

arbeidsrisico’s

NEN-normen

beoordelen

Een RI&E bestaat uit een aantal onderdelen:

  • Een risico-inventarisatie. Hierin beschrijft u alle harde en zachte arbeidsrisico’s in uw organisatie. Harde risico’s zijn bijvoorbeeld valgevaar of lawaai. Denk bij zachte risico’s aan de bedrijfscultuur, werksfeer en communicatie.

  • Een risico-evaluatie. In dit onderdeel vergelijkt u de risico’s in uw organisatie met de wettelijke normen, richtlijnen en NEN-normen. Op basis van die vergelijking bepaalt u de prioriteit van risico’s. Arbeidsrisico’s die hoger scoren dan de norm, verdienen de meeste aandacht.
  • Een plan van aanpak. Hierin staat wie wanneer welke concrete maatregelen neemt om de risico’s tegen te gaan.
  • Toetsing. Een gecertificeerde arbodeskundige of arbodienst moet de RI&E en het plan van aanpak beoordelen op betrouwbaarheid en volledigheid.

    • Toetsing van de RI&E

    branche-RI&E

    Een gecertificeerde arbodeskundige of arbodienst moet de RI&E en het plan van aanpak toetsen. Dit is niet nodig als alle werknemers samen maximaal 40 uur werken. Gebruikt u bij het opstellen van uw RI&E een erkend RI&E-instrument of een branche-RI&E en telt uw organisatie maximaal 25 werknemers? Ook dan is toetsing niet verplicht, want een branche-RI&E is namelijk al getoetst. U vindt de getoetste branche-RI&E’s op rie.nl. Ze zijn te herkennen aan een groen vinkje.

    1.3.2 Uitgangspunt voor controle

    waarschuwing

    U kunt erop rekenen dat een inspecteur van de Arbeidsinspectie naar de RI&E vraagt en deze als uitgangspunt voor de controle neemt. Is er geen RI&E, dan krijgt u in eerste instantie een waarschuwing. Het is dan uiteraard wel belangrijk dat u na die waarschuwing ervoor zorgt dat er alsnog een RI&E komt.

    Inzagerecht

    controle

    Werknemers hebben het recht op inzage in de RI&E. De inspecteur kijkt bij een controle daarom ook of alle werknemers in uw organisatie de RI&E kunnen inzien. Is dit niet het geval, dan mag de inspecteur een boete opleggen.

    Houd de RI&E up-to-date

    actualisatie

    Uw RI&E moet up-to-date zijn en blijven. De Arbowet stelt dat actualisatie nodig is bij veranderde werkomstandigheden, zoals een verhuizing of nieuwe werkwijzen. De Arbowet noemt ook innovaties in de wetenschap (zoals nieuwe oplossingen op technologisch of ergonomisch gebied) als een reden om uw RI&E onder de loep te nemen. De inspecteur gaat na of er sprake is van veranderde werk­omstandigheden of innovaties in de wetenschap en controleert uw RI&E op aanpassingen.