4.4 Overige werkvelden van de Arbeidsinspectie
UWV
De Arbeidsinspectie is ook de toezichthouder op het domein werk en inkomen. De Arbeidsinspectie controleert bijvoorbeeld de toepassing van de socialezekerheidswetten door UWV en de gemeenten.
4.4.1 Eerlijk werk
onderbetaling
Daarnaast focust de NLA zich op eerlijk werk. Dat wil zeggen: onderbetaling, overschrijding van arbeidstijden, illegale tewerkstelling en niet-naleving van socialezekerheidswetten tegengaan. Vaak gaan deze overigens samen met slechte arbeidsomstandigheden. U moet werknemers het wettelijk minimumloon betalen. Helaas komt onderbetaling nog steeds veel voor, zeker in sectoren als de landbouw, horeca en de schoonmaak. En dan gaat het lang niet altijd om werknemers uit het buitenland: een deel van de onderbetaalde werknemers heeft de Nederlandse nationaliteit.
Minimumloon
U moet elke werknemer van 15 jaar tot de AOW-gerechtigde leeftijd het wettelijk minimumloon betalen. Voor werknemers tussen de 15 en 20 jaar geldt een speciaal minimumjeugdloon.
Verplichte vakantiebijslag
toeslagen meetellen
De vakantiebijslag is aan een wettelijk minimum gebonden. Werknemers moeten minimaal 8% van het brutojaarsalaris als vakantiebijslag krijgen. Bij het berekenen van de vakantiebijslag moeten bepaalde toeslagen meetellen, zoals extra loon in verband met onregelmatige diensten of ploegendienst. Dit geldt niet voor toeslagen voor overwerk, winst- en eindejaarsuitkeringen, onkostenvergoedingen en uitkeringen bij bijzondere gelegenheden.
Er is zeker niet altijd opzet in het spel. Parttimers worden bijvoorbeeld weleens onderbetaald, doordat het loon verkeerd wordt berekend.
Boete bij onderbetaling
boete
Bij overtreding van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML) kan de Arbeidsinspectie eventueel een boete opleggen. Die kan oplopen tot maximaal € 10.000 per werknemer. Betaalt u minder dan de verplichte 8% vakantiebijslag, dan riskeert u ook een boete. Deze boete kan oplopen tot € 2.000. Als u bij de constatering van de overtreding niet alsnog het achterstallige loon betaalt, riskeert u ook een totale dwangsom van € 40.000 per werknemer.
4.4.2 Aanpak van schijnconstructies
Sommige werkgevers verzinnen constructies om werknemers toch onder het minimumloon te kunnen betalen. Ze houden bijvoorbeeld bedragen voor maaltijden, huisvesting of zorgverzekering in op het minimumloon.
Wet aanpak schijnconstructies
loonstrookje
De Wet aanpak schijnconstructies (WAS) gaat schijnconstructies tegen. Deze wet verbiedt alle constructies waarbij werkgevers werknemers minder dan het hele minimumloon betalen. Werkgevers moeten zorgen dat de loonstrookjes begrijpelijk zijn voor het personeel. Ook moeten zij alle bedragen op de loonstrook duidelijk toelichten. Een andere maatregel is dat werkgevers het minimumloon niet contant mogen betalen. Dit moet via een bankrekening.
Controle op naleving WAS
dwangsom
harde aanpak
De Arbeidsinspectie controleert of organisaties de WAS naleven. Bij overtreding legt de NLA een boete of een dwangsom op. De NLA kan werkgevers ook een boete geven als de loonstrook niet klopt. Verder maakt de Arbeidsinspectie de namen bekend van alle organisaties die zijn gecontroleerd – of ze nu de regels naleven of niet.
4.4.3 Illegale tewerkstelling
serieus
De Arbeidsinspectie zet in op een harde aanpak van illegale tewerkstelling. Vaak gaat het dan om werknemers die niet uit Nederland komen. Als een inspecteur in uw organisatie illegale arbeid ontdekt, zal hij dit dus heel serieus nemen. De inspecteur heeft de mogelijkheid om instanties als de politie, gemeente en de Belastingdienst in te schakelen en een kijkje te laten nemen in uw organisatie. Wat begint als een onderzoek naar illegale tewerkstelling, kan uitmonden in een grootschalig onderzoek naar het reilen en zeilen in een organisatie.
Als u mensen in dienst wilt nemen uit een land buiten de Europese Economische Ruimte (EER), moet u een tewerkstellingsvergunning aanvragen voor deze werknemers.
Dubbel kritisch
niet op orde
Grote kans dat de Arbeidsinspectie ook dubbel kritisch kijkt naar de arbeidsomstandigheden als uw organisatie verdacht wordt van het illegaal inhuren van werknemers. De arbeidsomstandigheden en de arbeidstijden zijn namelijk vaak niet op orde als er sprake is van illegale arbeid.