2.2 De agile transitie
overstap
Een mooie uitspraak is: de agile transitie, oftewel de overstap naar agile werken, doet u ook agile. Zo’n overstap is niet iets wat uw organisatie in één keer zal doorvoeren. Ook dit gaat in korte cycli en start vaak met een pilot. Een stappenplan voor een agile transitie is voor iedere organisatie anders. De organisatie kan de agile werkwijze deels toepassen of volledig agile gaan. Voorbeelden van organisaties die volledig agile werken zijn ING, bol.com en Spotify.
2.2.1 Volledig agile werken
Bij een organisatie die volledig agile wil werken, gaat veelal ook de organisatiestructuur op zijn kop: teams worden anders ingedeeld, de klant en de processen komen meer centraal te staan. In een volledig agile organisatie worden alle veranderingen vormgegeven met klanten en werknemers, zijn er enkel nog multidisciplinaire teams en hebben de bestuurder en HR een duidelijk andere rol. Volledig agile werken betekent niet alleen dat de werkwijze in uw organisatie verandert, maar ook de volledige mindset.
Mindset
dienend leiderschap
De organisatie is volledig georganiseerd rondom de klant. Het innovatietempo ligt hoog en er is een veilige werkomgeving waarin vertrouwen en leren de basis zijn. Er is sprake van dienend leiderschap. Daarbij hebben de directie en het management geen operationele en hiërarchische rol meer. Zij houden zich niet meer met het dagelijkse werk bezig, maar zorgen voor een omgeving, een werksfeer, waarin teams autonoom en zelfstandig kunnen werken binnen de kaders die zij hebben gegeven. Dus zonder inmenging of sturing vanuit directie- of managementniveau.
HR
leren
Met name in de HR-visie en het HR-beleid zitten grote veranderingen. De HR-afdeling gaat zich vaak meer menscentraal organiseren. De visie is meer gericht op vertrouwen hebben in de werknemers, het inspireren en motiveren van werknemers en ze ondersteunen in hun ontwikkeling. Het is echt gericht op leren en ontwikkelen van de werknemers. Een agile HR-afdeling werkt niet meer met functies, maar met rollen in de organisatie.
Verandering voor de werknemers
klanten
In een agile organisatie gaan de teams op de schop: ze worden multidisciplinair. Niet meer de functies staan centraal maar de klanten en het proces. Er wordt wel eens gezegd: verscheur uw visitekaartje, uw functie doet er niet toe het gaat erom wat u kunt en wat u wilt leren.
Strategie
meerjarenplan
Een strategisch meerjarenplan past meer bij een duikboot dan een dolfijn. Bij een agile organisatie is een strategisch plan gebaseerd op een duidelijke doelstelling met strategische prioriteiten. De organisatie houdt de ontwikkelingen in de markt goed in de gaten om de prioriteiten en de doelstelling bij te kunnen stellen.
Agile coach
In een agile organisatie ontstaat vaak de behoefte aan een agile coach. Een coach die uw organisatie helpt in het ontwikkelen van de agile mindset en agile werkwijzen.
Volledig agile werken is dus niet zomaar te realiseren. Er is meer nodig dan het aanpassen van de werkwijzen. Het vraagt om een cultuuromslag en gedragsverandering van iedereen die in de organisatie werkt.
2.2.2 Deels agile werken
bruikbaar
besluitvorming
Voor veel organisaties is volledig agile werken nog een stap te ver. De agile principes zijn echter wel bruikbaar op verschillende projecten. Het werken met werkgroepen is een manier van deels agile werken. Er is een combinatie zichtbaar van duikboten en dolfijnen. Als er bij veel thema’s werkgroepen worden ingezet, komt de besluitvorming lager in de organisatie te liggen. Volgens het agile principe is dat perfect. Wel is het lastig voor de werkgroepen als de top van de organisatie de aansturing onvoldoende aanpast op de agile principes. Dan komt u in de situatie waarin teams zelfstandig besluiten nemen en steeds worden teruggefloten door de directie en het management. Dit kan een lastig kantelpunt zijn in de organisatie.
Voor uw OR geldt: wat gebeurt er met uw rol als ondernemingsraad op thema’s waarbij besluiten steeds meer door werknemers in de werkgroepen worden genomen?