2.3 Effecten voor de OR

veranderen

knipbeurt

autonoom

adviesplichtig

pilot

actief

WOR

Of uw organisatie nu een beetje agile werkt of helemaal, ook voor uw ondernemingsraad gaan er zaken veranderen. Krijgen werknemers meer zeggenschap in de werkgroepen, dan vergroot dit de medewerkersparticipatie. Onvermijdelijk loopt u tegen het spanningsveld aan over uw rol als OR: welke waarde kunt u nog toevoegen? Om hierop antwoord te kunnen geven, moet u eerst weten wat u in een agile omgeving kunt tegenkomen:

• Grote projecten krijgen een knipbeurt: de bestuurder geeft bij uw OR aan dat bij een grote verandering de besluitvorming wordt opgeknipt. De bestuurder kan u bij de start geen inzicht geven in de gevolgen, de vervolgstappen en de te verwachten uitkomsten. Deze informatie is pas later in het proces duidelijk.
• Autonome werkgroepen: de werkgroepen pakken verschillende inhoudelijke onderwerpen op en nemen besluiten. Dit kunnen ook besluiten zijn die onder het advies- of instemmingsrecht vallen. Uw OR moet instemming of advies geven, maar het risico is dat het onderwerp buiten het zicht van uw OR blijft.
• De organisatie verandert: door het agile werken verandert de organisatie – vaak geleidelijk – in kleine stappen. Het komt voor dat u bij deze veranderingen niet formeel om instemming of advies is gevraagd. De discussie die dan speelt: de veranderingen zijn klein en niet adviesplichtig. De term ‘belangrijk’ geeft in deze discussie de doorslag.
• De tijdelijkheid van de verandering: niet alle veranderingen die plaatsvinden in de organisatie zijn blijvend. In een agile organisatie wil men leren en lerende processen opzetten. Werken met pilots is hiervan een goed voorbeeld. Veel pilots gaan ook over adviesplichtige en instemmingsplichtige onderwerpen. Als zo’n tijdelijk besluit onomkeerbaar is, is uw advies- of instemmingsrecht ook op een pilot van toepassing.
• De rol van de OR vervaagt: in een organisatie waarin werknemers actief meedoen in het vormgeven van het beleid en veranderingen wordt uw rol als OR ter discussie gesteld. ‘Er hebben al 50 werknemers meegesproken over dit onderwerp, wat wil de OR dan nog toevoegen?’ is een veelgehoorde vraag in de overlegvergadering.
• Passen de processen van de OR nog in een agile organisatie? Als de organisatie agile werkt, kan uw OR dan wel achterblijven? Het is een terechte vraag die u zichzelf kunt stellen in een (beetje) agile organisatie. U wilt een gedegen besluit nemen en daarvoor heeft u tijd en volledige informatie nodig. Maar u merkt al snel dat beide opeens niet meer mogelijk zijn. Uw werkwijze, zoals omschreven is in de Wet op de ondernemingsraden (WOR), past niet meer perfect bij de werkwijze van de organisatie.
• Past de WOR nog? De WOR bestond in 2020 70 jaar. In die tijd is er veel veranderd in organisaties. De WOR is deels mee veranderd, maar nog lang niet helemaal.